Drama op Malta: klassieke crime passionel of kille partnermoord?

Met zijn azuurblauwe wateren, natuurschoon en historische tempels is Gozo een populaire bestemming. De veerboot naar het eilandje van Malta stopt in de haven vlakbij Ghajnsielem. Het is een typisch Maltees dorp: verweerde kalkstenen gevels, Mariabeeldjes, versierde balkonnetjes met bloempotten en stroomkabels die vervaarlijk boven de kronkelstraatjes bungelen.

Op 26 februari 2022 is dit dorpje het onwaarschijnlijke toneel van een passievolle moord. Al lijkt het nog op een natuurlijke dood wanneer inspecteur Jozef Gauci rond één uur ’s middags in het appartementje arriveert. De 49-jarige Rita Ellul ligt met haar buik op bed, gekleed in haar pyjama. Ze ligt er vredig bij. Er zijn geen duidelijke sporen van braak of geweld. Er staat een koud kopje koffie op het nachtkastje.

Het overlijden is gemeld door de hoofdbewoner, Lawrence Abina (30). De Ghanees is al drie jaar de minnaar van het slachtoffer. Hij werkt in de bouw en heeft Rita dood aangetroffen toen hij tijdens een lunchpauze naar huis is gegaan. Lawrence loopt, bedekt onder een verse laag stof, huilend door de woning.

Lawrence sluit zijn ogen en drukt net zo lang door totdat zijn vriendin ophoudt met ademen. Daarna zet hij zijn plan in werking om het op een natuurlijke dood te laten lijken

Terwijl de inspecteur sporenonderzoek doet, gaat Rita’s telefoon over. Het is Jessica Ellul, dochter van het slachtoffer. De politieman deelt het tragische nieuws. Door de tranen heen schreeuwt Jessica in het Maltees: “Dak żgur qatilha!” Ofwel: “Hij heeft haar vermoord!” Jessica weet als geen ander hoe tumultueus de relatie is tussen haar moeder en de jonge, Ghanese lover. Hij kleineert Rita met verbaal en fysiek geweld. Tot twee keer toe doet ze aangifte.

Lawrence is vreselijk achterdochtig. Dat blijkt ook wanneer Rita in november 2020 de doop van een nichtje bijwoont. Jessica ziet hoe haar moeder, geheel tegen de gewoonte in, voortdurend foto’s maakt. Achteraf blijkt dat ze dit doet om Lawrence ervan te overtuigen dat ze echt bij een familiebijeenkomst is. Van de drie dochters is Jessica de enige die, schoorvoetend, de relatie met Lawrence accepteert. Voor haar moeder.

Sigaretje

Ondanks dat de autopsie heeft aangetoond dat zijn vriendin is gewurgd, blijft Lawrence bij zijn verhoor stug volhouden dat hij Rita dood in bed heeft aangetroffen. Maar wanneer een politiecommissaris hem de volgende dag in een rookruimte een sigaretje aanbiedt, breekt Lawrence opeens. Hij valt op zijn knieën en begint hysterisch te huilen. Met zijn handen maakt hij een wurgbeweging: “Ik heb haar vermoord!”

Lawrence vertelt dat er een dag voor de moord iets is ‘geknapt’ wanneer Rita een vriendin op de koffie heeft uitgenodigd. Terwijl de dames een gezellig praatje maken met zijn huis- en landgenoot Amankwah, zit Lawrence chagrijnig in een hoekje. Hij is ziekelijk jaloers. “Ik heb haar in tijden niet zo gelukkig gezien.” Wanneer de visite weg is gaan Lawrence en Rita naar de haven om een hapje te eten. Daarna rijden ze, zoals ze wel vaker doen, naar de kust om in de auto een film te kijken op hun mobiele telefoon. Alles lijkt weer pais en vree. De geliefden gaan terug naar de flat, bedrijven de liefde en vallen naast elkaar in slaap.

Maar er broeit iets in Lawrence z’n hoofd. Rita is er onlangs achter gekomen dat hij, soms tegen betaling, buiten de deur neukt. Daarop heeft Rita opgebiecht dat ze een affaire heeft gehad met ene Stefan. Vriendinnen weten dat ze dit verhaal verzonnen heeft om Lawrence jaloers te maken. Het blijkt een fatale inschattingsfout…

Duimen in haar nek

Nadat zijn huisgenoot naar het werk is vertrokken, kijkt Lawrence naar Rita die rustig ligt te slapen. Hij overweegt haar een kusje te geven voordat hij naar het werk gaat. Maar dan nemen woede en jaloezie bezit van hem. Lawrence gaat op Rita zitten en drukt krachtig zijn duimen in haar nek. Ze schrikt wakker maar kan zich niet verweren tegen haar jongere, sterkere lover.

Lawrence verklaart dat er op dat moment iets in hem zegt dat ie moet stoppen maar hij weet dat hij niet meer terug kan. Wat als ze aangifte doet? Wat als hij naar de gevangenis moet en zij verder gaat met ‘Stefan’? Lawrence sluit zijn ogen en drukt net zo lang door totdat zijn vriendin ophoudt met ademen. Daarna zet hij zijn plan in werking om het op een natuurlijke dood te laten lijken. Hij zet een vers kopje koffie op het nachtkastje en gaat naar het werk.

Gerechtigheid

Op 14 maart 2024, twee jaar na de moord, staat Lawrence voor de rechter. De staat eist de maximale straf tegen hem, levenslange opsluiting. Want, zo zegt hoofdaanklager: “Met zijn gewelddadigheden heeft hij Rita’s leven geruïneerd en het leven van haar familieleden verwoest. Er is geen plek voor hem in de samenleving.”

Nadat alle getuigen en deskundigen zijn gehoord, moeten de negen juryleden nog geen week later bepalen of Lawrence’s schuld voldoende is vastgesteld. In Malta is een meerderheid voldoende voor een veroordeling. Unanieme beslissingen zijn zeldzaam. Toch komen de negen juryleden binnen een paar uur eensgezind tot een oordeel: “Schuldig!”

Gezien de ‘gruwelijke aard van het misdrijf’ en de jurybeslissing kan de rechter niet anders dan levenslang opleggen, zonder kans op vervroegde vrijlating. “Nu kan het monster in zijn celletje op de dood wachten. Dit is wat hij verdient,” schrijft Rita’s broer Joe Ellul in een verklaring. “Niet dat we haar ermee terugkrijgen maar er is tenminste gerechtigheid geschied voor mijn arme zus.”

Moord op Malta

Er zijn zo weinig zaken op Malta, dat er geen moordcijfer op te plakken valt. Op een bevolking van ongeveer 530.000 inwoners, vergelijkbaar met de gemeente Den Haag, zijn er sinds 2019 welgeteld 23 moorden gepleegd. In 70% van de gevallen zijn er buitenlanders bij betrokken geweest, zij het als dader of als slachtoffer. Voor 2023 is dat zelfs 100%. De drie moordslachtoffers van vorig jaar zijn een 30-jarige Turkse vrouw die opzettelijk is doodgereden door een eilandbewoner en een echtpaar dat is doodgestoken door een verwarde Ghanees.