Rocky: zwaargewicht ziet het licht

Het verhaal in één zin

Een amateurbokser uit de Amerikaanse stad Philadelphia krijgt de kans om het op te nemen tegen de wereldkampioen zwaargewicht om niet alleen te vechten voor de titel, maar ook voor zijn zelfrespect.

Rocky in cijfers
Kosten: $ 1 miljoen | Opbrengst: $ 225 miljoen | Oscars: 3

Met slechts 100 dollar op zijn rekening en een zwangere vrouw thuis staat Stallone vóór Rocky op het punt in de kapperszaak van zijn vader te gaan werken

1. Eén op een miljoen

Acteur Sylvester Stallone schrijft het script en vertolkt de hoofdrol in Rocky, de film die van hem een ster zou maken. Maar het is een million to one shot. Stallone, die tot dat moment slechts kleine acteerklussen achter zijn naam heeft, overweegt als acteur de handdoek in de ring te werpen. Met slechts 100 dollar op zijn rekening en een hoogzwangere vrouw thuis staat hij op het punt om in de kapperszaak van zijn vader te gaan werken. Tot hij op een avond een bokswedstrijd van Muhammad Ali op tv ziet. Het is Ali’s eerste partij sinds het iconische Rumble in the Jungle-gevecht en hij treft Chuk ‘The Bayonne Bleeder’ Wepner. De wedstrijd krijgt een opvallende naam: Give the White Guy a Chance. Al vooraf geeft niemand Wepner een schijn van kans. Wepner verrast evenwel door de moed die hij toont en mept Ali zelfs tegen het canvas. In de vijftiende ronde slaat Ali de moegestreden Wepner knock-out, maar het zaadje bij Stallone is geplant en hij begint te typen aan zijn eerste script: Rocky.

2. Het plot

De wereldkampioen boksen in de categorie zwaargewicht, Apollo Creed, gespeeld door acteur Carl Weathers, wil in de aanloop naar het 200-jarig bestaan van de Verenigde Staten in 1976 een titelgevecht organiseren in de stad waar het voor de VS allemaal begon: Philadelphia. Wanneer vijf weken voor het geplande gevecht uitdager Mac Lee Green tijdens een training geblesseerd raakt aan zijn hand, moet de organisatie op zoek naar een vervanger. Alle andere mogelijke uitdagers haken af omdat er te weinig voorbereidingstijd is, dus daagt hij een lokale bokser uit, Rocky Balboa. Hij kiest voor Rocky vanwege diens catchy bijnaam: ‘The Italian Stallion’ én het gegeven dat hij van Italiaanse komaf is. Wat is er beter voor een Amerikaan om ter ere van het 200-jarig bestaan van zijn land iemand te verslaan met roots in het land waar de ontdekker van Amerika, Christoffel Columbus, vandaan komt? Best diep voor een boksfilm, nietwaar? Los van het feit dat niet Columbus in 1492 maar Vikingen een kleine 500 jaar eerder Amerika ontdekken – en het dan al duizenden jaren bewoond wordt door Indianen.

Ze bieden Stallone 340.000 dollar voor zijn script. ‘Ze lieten me het geld zien in een gigantische koffer. Ik wist niet eens dat zoveel geld bestond’

3. Studio zoekt ster 

Daar waar Stallone van begin af aan zichzelf de titelrol aanmeet, is filmmaatschappij United Artists op zijn zachtst gezegd niet heel erg gecharmeerd van de jonge acteur. Ze zijn groot fan van het script, maar hebben liever een grote naam als Burt Reynolds of James Caan. Ze bieden Stallone 75.000 dollar voor zijn script, maar hij weigert het te verkopen als hij niet ook de hoofdrol krijgt. Diverse hogere biedingen eindigen ook in de prullenbak, maar een nieuw bod van 340.000 dollar brengt Stallone even aan het twijfelen: “Ze nodigden me uit in de studio en lieten me het geld zien, in een gigantische koffer. Ik wist niet eens dat zoveel geld bestond. Ze bleven vasthouden aan hun eis van een grote ster in de hoofdrol, maar ik wist dat dit mijn one in a million shot was. Ik had enkel het script nooit verkocht, dan had ik het nog liever in de tuin begraven.”

4. Italiaanse dekhengst

Nog even over die bijnaam The Italian Stallion. Bekt lekker, maar het is lange tijd ook de andere reden voor de filmstudio om niet met Stallone als acteur in zee te willen. De bijnaam, die tot de dag van vandaag aan Stallone kleeft, dankt hij namelijk aan een van zijn allereerste filmrollen: The Party at Kitty and Stud’s uit 1970. In deze softcore pornofilm speelt Sly de rol van Stud ‘The Italian’ Stallion. Hoewel het technisch gezien een seksfilm betreft, valt het met de porno wel mee, en als je Sly’s steigerende snikkel hoopt te zien, kom je bedrogen uit. Het blijft bij veel gefriemel tussen de lakens.

5. Don’t mention die ene film

Sly wordt overigens niet graag aan ‘die ene film uit 1970’ herinnerd, zo zegt hij in een Playboy-interview uit 1978: “Ik was 24, had geen geld en sliep met mijn hond binnen op een bankje bij het busstation. Ik haatte het verhaal, maar ik kon geen klus weigeren. Het was of die film maken of iemand beroven, zo ver was ik op dat moment heen. Het was twee dagen werk voor 200 dollar. Geen vetpot, maar het haalde me wel weg van het busstation.”

6. De aanhouder wint

Zelfs de koffer vol geld is niet genoeg om Stallone te overtuigen, waarna United Artists onder aangepaste voorwaarden akkoord gaat. Stallone krijgt de hoofdrol, als hij het script voor 20.000 dollar verkoopt. Het totale budget voor de film gaat van 2 miljoen dollar naar 1 miljoen, vooral omdat de studio weinig geloof in een daverend succes met Sly als leading man heeft. Met een bioscoopopbrengst van 225 miljoen dollar wordt Rocky naar verhouding een van de beste filminvesteringen ooit. Tel de merchandise, de video- en dvd-verkoop, de tv-uitzendrechten, de games en de inmiddels acht vervolgfilms/spin-offs erbij op en je zit op een investering die de filmstudio vele miljarden heeft opgebracht.

7. Rocky’s vele bijnamen

Naast de meest bekende, krijgt Rocky gedurende de franchise de nodige andere podiumnamen aangemeten:

The Pride of Philadelphia
Philadelphia's Favorite Son
The Iron Horse
Stallion
Unc
Rocco
Rock
Meatball

8. Apollo’s vele bijnamen

Wat bijnamen betreft wint Apollo Creed het overigens, vooral vanwege de eerste die in een softcore pornofilm ook niet had misstaan:
The Count of Monty Fisto
The Dancing Destroyer
The King of Sting
The Thane of Pain
The Prince of Punch
The Master of Disaster
The One and Only

9. Vervolgfilms

Het succes van Rocky leidt tot maar liefst vijf directe vervolgfilms én drie spin-offs. Van de reeks is Rocky IV met Ivan ‘I must break you’ Drago nog altijd de meest succesvolle. En volgens sommigen ook verreweg de beste. Het vijfde deel valt enorm tegen, waarna de reeks dood en begraven lijkt. Een redelijk reboot in 2006, maar vooral de zeer succesvolle Creed-spin-offs maken de reeks bijna een halve eeuw nadat het allemaal is begonnen nog altijd actueel. Alle negen films in rangorde van verschijning met de wereldwijde bioscoopopbrengst:

1. Rocky (1976) – $ 225.000.000

2. Rocky II (1979) – $ 200.000.000

3. Rocky III (1982) – $ 270.000.000

4. Rocky IV (1985) – $ 300.000.000

5. Rocky V (1990) – $ 119.000.000

6. Rocky Balboa (2006) – $ 156.000.000

7. Creed (2015) – $ 174.000.000

8. Creed II (2018) – $ 214.000.000

9. Creed III (2023) – $ 275.000.000

10. Iconische titelsong

Heb het met een willekeurig iemand over Rocky en er is een grote kans dat diegene spontaan Eye of the Tiger van Survivor begint te kraaien. Het nummer, met de iconische beat op de elektrische gitaar en drums, staat al decennialang rond plek 150 in de Top 1000 Allertijden en is inderdaad onlosmakelijk verbonden met Rocky… eh deel III dan. Toch scheelt het naar verluidt weinig of het was niet dat nummer geworden dat zo onlosmakelijk verbonden is aan de franchise, maar een ander Top 1000 Allertijden-nummer: Another one Bites the Dust. Stallone is fan van het nummer, maar de Britse rockband Queen weigert het lied vrij te geven. Noodgedwongen vormt Survivor optie twee, waarmee de band haar grootste hit ooit scoort. Drie jaar na Rocky III levert Survivor trouwens ook het titellied voor Rocky IV met het nummer Burning Heart.

11. Nog een iconische titelsong

Wat is dan wel de titelsong van de eerste Rocky-film, vraagt u zich nu wellicht af? Gonna Fly Now van Bill Conti. Zo groot als de kans is dat de meeste mensen Eye of the Tiger kunnen meezingen, zo klein is de kans dat mensen dat met Gonna Fly Now kunnen. En toch, googel het maar even en gegarandeerd dat iedereen het nummer kent. Vooral de trompetintro is muzikale filmgeschiedenis en maakt van de dan nog onbekende Bill Conti een veelgevraagd componist voor Hollywoodfilms, zoals de Bond-film For Your Eyes Only en de Karate Kid-trilogie.

12. Rollenspel

Met Stallone definitief binnenboord voor de hoofdrol en Carl Weathers als de grote vijand, start het grote zoeken naar de rest van de cast. Voor de rol van Rocky’s beste vriend Paulie heeft Stallone Harvey Keitel op het oog, maar die bedankt omdat hij midden in de opnames van de film Taxi Driver zit. Producenten Robert Chartoff and Irwin Winkler willen Burt Young, omdat hij de rol van de alcoholische Paulie goed belichaamt. Of dat nou zo’n groot compliment is… Voor Adrian, Paulies zus en Rocky’s latere vriendin denkt men even aan Susan Sarandon, maar ze wordt als té sexy gezien en valt af. Actrice Talia Shire wordt op het laatste moment binnenboord gehaald, maar omdat het geld op is, krijgt ze wel de vraag om haar eigen kleding te gebruiken in de film.

13. Sterk staaltje method acting

Burt Young, de acteur die Paulie speelt, staat net als acteurs Robert De Niro, Al Pacino en Christian Bale bekend als een echte method actor: iemand die volledig in een rol opgaat. Hij wordt geen alcoholist, maar smeert zijn nek wel voor elke opname in met goedkope vermout, zodat hij zichzelf er de hele tijd bewust van is wat voor loser Paulie is. Ook draagt hij steevast minimaal drie lagen kleding, waardoor het moeilijk bewegen is. Zijn handen doopt hij in terpentine waardoor ze uitdrogen, omdat Young Paulie als iemand ziet die vanwege zijn verslaving ernstige reuma heeft. Opmerkelijk, maar het ‘succes’ is er wel naar. Sterker nog, in latere jaren weigeren sommige producenten om Young auditie te laten doen omdat ze denken dat hij écht alcoholist is. Het Swiebertje-effect, noemen we dat: iemand die zo één wordt met een rol dat mensen diegene niet in een andere rol kunnen zien.

14. Pa en broer Stallone doet ook mee

Zoals gezegd is er amper budget om de filmcrew en acteurs te betalen, dus maakt regisseur John Avildsen veelvuldig gebruikt van mensen op straat die vaak niet eens weten dat ze in de film komen. Tegenwoordig heb je allerlei vergunningen nodig om op locatie te schieten, maar in de jaren 70 is dat nog niet zo strikt. Andere rollen gaan naar vrienden en familieleden. Zo doen ook Stallone’s vader Frank en broer Frank Jr. mee in de film. Frank Jr. is kort te zien als straatzanger, vader is de tijdmeester tijdens het gevecht tussen Rocky en Apollo. Jaren later, in Rocky III, is Frank Stallone Jr. trouwens ook een van de tegenstanders in de ring voor Rocky.

Ze bieden Stallone 340.000 dollar voor zijn script. ‘Ze lieten me het geld zien in een gigantische koffer. Ik wist niet eens dat zoveel geld bestond’

15. Sluwe Sly & wijze Willis

Los van de 20.000 dollar die Stallone vangt voor het script van de film, moet hij het met een dagvergoeding van 350 dollar doen. De sluwe Sly gaat hiermee akkoord, maar dan wil hij wel 10 procent van de uiteindelijke bioscoopopbrengsten. United Artists verwacht niet veel van de film en gaat akkoord. Omdat de film uiteindelijk 225 miljoen dollar ophaalt, maakt het van Stallone meer dan twintig jaar lang de best verdienende acteur in Hollywood. In 1999 breekt goede vriend Bruce Willis dat record wanneer hij voor The Sixth Sense een soortgelijke deal sluit en in totaal ruim 120 miljoen dollar vangt. Dit is nog altijd het hoogste bedrag ooit betaald aan een acteur voor een rol in één film.

16. Date ie ’t of date ie ’t niet?

Een bekende scène in de film is de eerste date van Rocky en zijn uiteindelijk grote liefde Adrian. Rocky en Adrian gaan naar een schaatshal, waarbij Adrian schaatst en Rocky op het ijs jogt, zogenaamd ter voorbereiding op het gevecht. Oorspronkelijk zouden de twee superromantisch samen schaatsen, maar tijdens de opnamen blijkt dat Stallone doodsbang is om te schaatsen. Na het vijf minuten te proberen en twaalf keer op zijn plaat te gaan, passen ze het script aan tot de scène die uiteindelijk de film haalt. Niet minder goed, misschien wel iets minder romantisch.

17. Ander einde

Spoiler alert! – Ondanks een heldhaftig gevecht over vijftien ronden moet Rocky het op punten afleggen tegen Apollo Creed. Toch wordt hij als de morele winnaar gezien en in Rocky II wint hij wél. Toch scheelt het niet veel of de film eindigt anders. In het oorspronkelijke script verliest Rocky expres het gevecht om zo een vette cheque van wat foute figuren rond Paulie te innen. Hij pakt het geld en investeert het in Adrians dierenwinkel, waar ze hun verdere leven tussen de dieren leiden. Hm, klinkt toch wat minder heroïsch dan het uiteindelijke einde.

De sluwe Sly wil 10 procent van de bioscoopopbrengsten. Het maakt hem meer dan twintig jaar lang de best verdienende acteur in Hollywood

18. Een hondenleven

Rocky’s filmhond, Butkus, is in de jaren 70 de echte hond van Stallone. Net als zijn baasje heeft Butkus vóór Rocky een moeilijk leven op straat. Het wordt zelfs zo erg dat Stallone Butkus noodgedwongen voor 40 dollar moet verkopen om in zijn eigen onderhoud te voorzien. Wanneer hij kort daarna het script voor Rocky verkoopt, is het eerste dat hij doet zijn hond terugkopen. Dat hij daar dan 3000 dollar voor moet ophoesten, deert hem niet. Kijk, dat is nou dierenliefde.

19. Op pizza- en burgerdieet

Door het karige filmbudget is er geen geld beschikbaar om een beetje catering op de set te regelen. Regisseur John Avildsen lost dat op creatieve wijze op, door op een dag in Philadelphia bij een plaatselijke fastfoodketen naar binnen te gaan en in ruil voor wat shots in de film gratis eten voor iedereen te regelen. Vier weken lang leven cast en crew op een dieet van pizza’s en burgers.

20. Rocky de Oscarwinnaar!

Laten we eerlijk zijn, Sylvester Stallone is een redelijk acteur die het vooral van vermakelijke films moet hebben en ons naast de Rocky-reeks ook met Rambo nog wat moois heeft voorgeschoteld. Maar het is niet iemand van wie je verwacht dat hij voor zijn werk als acteur ooit een Oscar in de wacht zal slepen. Toch komt hij daar in 1977 héél dichtbij. Tijdens de 49ste uitreiking van de Academy Awards wordt hij wel genomineerd als beste acteur, maar moet hij de eer aan Peter Finch en de film Network laten. ‘Zijn’ Rocky wint wel drie andere Oscars, die voor beste film, beste regie en beste film editing. Na afloop probeert Sly wel een show-Oscar mee te nemen. Of die anno nu nog op de schoorsteen staat in huize Stallone is onbekend…