John Williams (54): 'Mijn oma zei: je zal harder moeten werken omdat je een kleurtje hebt'

Van Suriname naar Zeeland
John Williams werd in 1969 geboren in Paramaribo. Via de Haagse Hogeschool kreeg hij een stage bij Call TV, waar zijn televisiecarrière in 1996 begon. Hij speelde in de politieserie Blauw blauw en in Onderweg naar morgen en nu maakt hij De slechtste chauffeur van Nederland, De beste slechtste chauffeur van Nederland, Help, mijn man is klusser en Uit de schulden voor RTL4. Zijn gedrevenheid komt vooral naar voren in zijn werk met het Mr. John Talentlab, waarmee hij mensen in moeilijke omstandigheden inspireert en ondersteunt.

Eigenlijk wilde je profvoetballer worden en daar was je vrij dichtbij, omdat je tegen grote clubs speelde. Waarom is het niet gelukt?
“Inderdaad, ik speelde tegen Feijenoord, PSV, Sparta en dat soort clubs. En ja, dan zit je er gewoon dichtbij. Dat was in het laatste jaar van de jeugd, in de junioren. Als je dan een goed seizoen draait, weet je niet wat er nog kan gebeuren. Maar ik was een grappenmaker, ik ging alleen maar stappen. Ik ging tot 6 uur ’s ochtends uit en dan moest ik om 11 uur verzamelen. De jongens in de kleedkamer wisten dat. Ik moest een keer tegen Sparta en toen kwam ik echt rechtstreeks van het uitgaan. Toen de trainer dat niet doorhad, ben ik voor de wedstrijd nog snel gaan douchen in de kleedkamer. Terwijl de jongens al aan het omkleden waren voor de wedstrijd. Die zaten zo te kijken van: wat ben jij aan het doen? Dus ik zei: Jongens, stil, bek houden tegen de trainer. Maar hij kwam binnen en zag dat de doucheruimte al nat was. Niemand zei wat, gelukkig. Zo ben ik ermee omgegaan. Heel stom dus. Met die voetbalcarrière is het niks geworden.

‘Call TV was het afvoerputje van de Nederlandse televisie, maar ik heb daar zó genoten. Ik vond het wel prima dat mensen op ons neerkeken’

Die houding, heb je die later van je af weten te schudden? Of heb je die ook doorgezet in je tv-loopbaan?
“Nee hoor, ik heb van het mislukken van mijn voetbalcarrière zó’n last gehad, dat ik mijn leven beterde. Dat heeft me wel wakker geschud. Ik dacht: John, vanaf nu, als er kansen voorbijkomen, ga je die gewoon pakken. En niet alleen pakken, je gaat ook genieten van wat er op je pad komt. En dat is ook wat ik gedaan heb. Van alles wat er daarna kwam, heb ik veel meer genoten dan van het voetbal.”

Bij welke club speelde je, dat je tegen die grote clubs voetbalde?
“Ik speelde bij RKAVV in Leidschendam. Dat is het mooie en dat maakt het verhaal nog romantischer, vind ik. We zaten in een poule die was opgericht om talentvolle jongens aansluiting te laten vinden bij het grote werk, maar de KNVB was er helemaal niet blij mee dat wij daarin zaten. Wij waren het lelijke eendje in die poule, maar wij hadden gewoon een heel talentvolle lichting. We waren de underdog en daar ben ik ook wel van, van dan stiekem overwinnen. Dat romantische idee.”

Gezien je voetbalachtergrond is het dan ook geen toeval dat jij het RTL Sterrenteam hebt opgericht?
“Nee, inderdaad, maar daar zit meer achter. Ik vind dat presentatoren heel erg individualistisch zijn, terwijl ik meer een groepsmens ben. Daarom heb ik ook heel lang bij Call TV gezeten. Wij waren eigenlijk het afvoerputje van de Nederlandse televisie, zeggen mensen altijd, maar ik heb daar zó genoten. Iedereen was er gelijk en had het naar z’n zin. Ik vond het wel prima dat mensen op ons neerkeken. Later in mijn carrière voetbalde ik al een tijdje niet meer en dat groepsgevoel miste ik. Eigenlijk zocht ik een clubje, een praatclubje, een gezelligheidsclubje, waar je mensen ziet en het voetbal verbindt. Toen heb ik dat initiatief genomen.”

Bestaat het eigenlijk nog?
“Ja, we voetballen nog steeds, maar alleen bij mooi weer. We zijn mooiweervoetballers. Dus van april tot september hebben we wat wedstrijdjes. We spelen dan tegen clubs die een jubileum vieren, of tegen een club waarvan het kind van een speler uitbehandeld is. Daar moet dan geld voor opgehaald worden en dan komen wij om te helpen met een benefietwedstrijd.”

Op 27 december word je 55. Zegt dat getal jou iets?
“Sorry, helemaal niks. Maar laat ik allereerst zeggen: ik ben heel blij dat ik 55 mag worden. Want ik had een periode, vanaf mijn twaalfde eigenlijk al, dat ik ouder worden gewoon niet leuk vond, want daar hoorde verantwoordelijkheid bij. Wijzer zijn, verstandiger zijn en niet meer in Sinterklaas geloven. Dat vond ik verschrikkelijk. En dat kleine jongetje is er altijd wel gebleven, totdat ik ellende zag. Jonge mensen die komen te overlijden, en wat minder jonge mensen, maar nog steeds veel te vroeg. Waardoor ik besefte dat ik eigenlijk gezegend ben dat ik hier nog mag zijn. Het is geen recht om 55 te mogen worden.”

Heb je ooit van die overlijdensdrama’s meegemaakt in je leven?
“Ja, van mijn oma en mijn nichtje. Dat was verschrikkelijk.”

Je bent opgevoed door je oma, in het Zeeuwse Sint Philipsland, toch?
“Ja, vanaf mijn geboorte tot mijn twaalfde. Haar thema was respectvol zijn naar mensen. Ze zei: Hou er rekening mee: wij zijn te gast in dit land, dus je zal harder moeten werken omdat je een kleurtje hebt. Ga jezelf niet afzonderen en als een zielig konijntje in een hoekje zitten. Ga meedoen. Dat heb ik eigenlijk vanaf het begin dat ik hier in Nederland was, gedaan, als klein ventje. Want toen ik voor het eerst werd voorgesteld aan de klas in Sint Philipsland, werd ik gewoon uitgelachen.”

Ze hadden nog nooit een zwart jongetje van dichtbij gezien?
“Nee. Het was echt keihard, 30 kinderen die keihard beginnen te lachen. Ja, dan weet je niet waar je het zoeken moet.”

Maar dat hoeft niet per se negatief te zijn. Misschien kwam het gewoon doordat ze iets zagen wat ze nog nooit hadden gezien.
“Wat ik toen ook dacht. Het kan twee kanten opgaan. Je kan dan denken: ik moet niks van jullie. Of je denkt: doe even normaal, ik ben leuk, mijn achtergrond is leuk, jullie achtergrond is ook leuk, maar ik weet er weinig van, dus laten we elkaar leren kennen. Dat heb ik gedaan. Zo vond en vind ik Nederlands eten superlekker, zoals bloemkool. Ik heb ooit als Sinterklaascadeau om bloemkool gevraagd. Toen had mijn oma een bloemkool ingepakt als cadeautje en ik was me toch blij! En dat is er altijd in gebleven. Ik ga me niet afzonderen, ik ga het samen doen.”

‘Voor Sinterklaas had mijn oma een bloemkool ingepakt als cadeautje. En ik was me daar toch blij mee! Nederlands eten is superlekker’

Geloof jij dat er alleen racisme bestaat van blanke naar zwarte mensen?
“Nee, zeker niet. Er wordt onderling ook gediscrimineerd. Racisme en discriminatie zijn van alle rassen. En ik ben er niet van. Ik vind het verschrikkelijk, want ik zweer je vanuit mijn diepste ik: ik geloof dat we allemaal gelijk zijn. En het grappige is, toen ik heel klein was, dacht ik daar al over na. Waarom zien we elkaar anders? Wij zijn één familie op deze planeet.”

Door de wijze lessen van je oma heb je ook het Mr. John Talentlab opgericht, wat is dat precies?
“Daarmee zorg ik dat mensen die werkloos thuis zitten, weer in de running komen. Ik zag dat heel veel mensen niet weerbaar genoeg zijn tegen deze maatschappij. Dus mensen die thuis op de bank zitten, al een keer burn-out zijn geweest of wat dan ook, die wilde ik weerbaarder maken. Ik ben toen naar het UWV gestapt. Dat bood me een prachtige kans om te laten zien wat ik van plan was. Ik bedacht iets nieuws: in korte tijd mensen proberen fit te krijgen. In plaats van in een jaar of 18 maanden zei ik: ik doe het binnen een half jaar. Het is geen rocket science. Ik vraag die mensen gewoon elke week om langs te komen, en soms twee keer in de week. Dan wil ik ze zien.”

Doe je dat alleen?
“Met drie bedrijven die ik bij elkaar bracht. Dat zijn een weerbaarheidsbedrijf in sport, een fysiotherapiepraktijk en een mental coachings- en re-integratiebureau. Bijvoorbeeld: Harold komt binnen bij loket één. Hij krijgt een gesprek en dan wordt er een schema gemaakt. Nou Harold, je hebt een beetje last van je knie, je mist de energie, jij gaat één keer in de week trainen. En deze week en volgende week kom je bij de coach. Dan maken we een schema voor een half jaar om je weer back on track te krijgen. We zien dat dit heel goed werkt omdat we mensen aandacht geven en er bovenop zitten. Dus als ze verzwakken en geen zin meer hebben, tillen we ze op. Maar gaan ze te hard - en dat gebeurt ook veel - dan zeggen we: Nog niet, rustig aan. Dan zetten we ze terug op aarde. Zo komen ze in een soort wasstraat waar ze niet uit kunnen, maar dat ook niet meer wíllen. En we werken aan de mentale weerbaarheid. Zo hebben we nu al best wat mensen terug de maatschappij in geholpen en ik ga daarmee door.”

Je voert ook zelf gesprekken met die mensen?
“Ik zit bij vaak bij meetings waar de eerste gesprekken worden gehouden of ik geef workshops, waarin ik onder andere vertel wat ik zelf meegemaakt heb. Want mensen denken vaak, omdat ik presentator ben, dat ik niets heb meegemaakt. Dat ik niet weet wat het is om anders te zijn. Dat iemand over je arm wrijft en kijkt of je afgeeft. Jawel, heb ik meegemaakt. Dus ik had óók een achterstand. En ondanks deze ‘achterstand’ ben ik gaan knokken. En door dat verhaal zie ik mensen opengaan. Dan ben ik niet meer die snelle jongen van tv die makkelijk praten heeft. Nee, ik heb er keihard voor moeten werken. En we laten ze ook met elkaar praten.

We zitten op een heel mooie plek, naast het Centraal Station in Rotterdam, in het Nationale Nederlanden-gebouw, zo’n heel hoge torenflat. Dat is een A-locatie en daar heb ik bewust voor gekozen, om die mensen te laten zien: je bent het waard. Daar zitten ook Shell, Coolblue en Bacardi. Voordat de mensen bij ons komen op de afdeling, zijn ze zo al in contact geweest met mensen die midden in de maatschappij staan. Mensen met dure pakken aan of met T-shirts, maar die werken. Dan ontstaat nieuwsgierigheid. Dat is wat we willen creëren. Los van de fysiotherapie, coaching en weerbaarheid, is het ook gewoon: laat ze rondlopen tussen deze mensen. Laat ze dat voelen, die vibe. En dat werkt.”

Je komt ook met een programma rond je bedrijf?
“Klopt, ik heb een programma bedacht, Uit de schulden. Daarvoor kopieerde ik het principe van Mr. John Talentlab. We beginnen op nul. Wie ben je en wat ga je doen? En vanuit daar kijken wij hoe ver hij of zij komt. Elke week volgen we de vooruitgang. Ik heb dat ook omgekat naar: hoe zit het financieel en mentaal met deze mensen? En hoe zit het met hun omgeving, worden ze daardoor teruggetrokken naar hun oude ik? Bij heel veel van deze mensen denken we: het gaat alleen om geld. Dit klinkt heel stom, maar het financiële deel vormt misschien maar 30 procent van het waarom ze problemen hebben. Je wil niet weten wat nog veel zwaarder op hun schouders rust. Financiële problemen zijn daar het gevolg van.”

Je komt verder nog met De beste slechtste chauffeur van Nederland, De slechtste chauffeur van Nederland en Help, mijn man is klusser. Toen je werd gevraagd voor dat laatste programma, inmiddels zo’n vijftien jaar geleden, dacht je dat RTL dat deed omdat ze van je af wilden, waarom?
“Ja, ik dacht: waarom is dit? Waarom geven ze mij een klusprogramma? Dat is gewoon een signaal. Dan ga ik de slimmerik uithangen en vervolgens proberen ze mij er op een handige manier uit te werken.”

‘Ik dacht: wat is dit? Dat is geen vertrouwen, man. Laten ze mij een klusprogramma doen. Ik bén helemaal geen klusser. What the fuck?'

Dacht je dat echt?
“Ja, dat dacht ik echt. Ik dacht: wat is dit? Dat is geen vertrouwen, man. Laten ze mij een klusprogramma doen. Dat was net na de tijd van Eigen Huis & Tuin met Nico Zwinkels. Ik dacht: moet ik dan een soort Nico worden? Ik bén helemaal geen klusser. What the fuck?”

Je zag jezelf al zitten op kantoor bij de programmabaas, die tegen je zei: John, je hebt er echt een bende van gemaakt, we stoppen ermee.
“Ja, met lekkages en zo. En dat ze op die manier een excuus hadden om te zeggen: Je kan echt helemaal niks. Maar toen het goed uitgelegd werd, dacht ik: o, oké…”

Heb je dan toch een soort wantrouwen in je, dat je denkt: ze voeren iets in hun schild?
‘Nee, helemaal niet. Maar het was zó extreem dat ik dacht: doe even normaal, dit programma kán je niet aan mij geven. Daar móet iets achter zitten.’

Heb je dan ook echt twee linkerhanden? Kun je echt geen gaatje in een muur boren?
“Nou, dat is ook weer overdreven. Dat kan ik wel, maar ik dacht dat ik iets moest kunnen bouwen, en dat leek me wel heftig.”

Ondertussen loopt het programma al heel lang. Het bleek juist een groot succes.
“Ja, aan dat programma heb ik alles te danken.”

Dat is wel ironisch. Het programma waarvan je dacht dat het je ondergang werd, zorgde juist voor je grote doorbraak.
“Ja, dat is gewoon mijn tv-DNA geworden.”

Dat van hulp-tv. Zo heb je ook op een blauwe maandag het programma Red mijn vakantie gepresenteerd, maar dat paste dan weer niet helemaal, toch?
“Ik had daar helemaal geen zin in. Ik had geen zin om ruzie te maken met hoteleigenaren. Ik wil best een conflict aangaan in mijn programma’s, maar aan het eind moet er gewoon weer harmonie zijn. Een bruggenbouwer wil ik zijn. Dat we het weer leuk hebben met elkaar, maar dat is vaak bij dat programma niet het geval. Dan blijven mensen boos of komt het niet goed. Ik kwam daardoor alleen maar in vieze hotels. Daarom besloot ik zelf met een etuitje met schoonmaakartikelen te komen. Handig voor als je op reis gaat, kun je zelf schoonmaken zonder dat je hoeft te zeuren bij de hotelreceptie. Daar heb ik er heel veel van verkocht. De inkomsten gaf ik aan een goed doel, want ik zag het als een geintje. Maar daardoor kwam ik weer op het idee voor Mr. John Talentlab, en daaromheen komt in het nieuwe jaar het nieuwe programma Uit de schulden. Zo is de cirkel weer rond.”