De 7 meest bizarre vliegtuigkapingen uit de geschiedenis

De Langste
18 uur, 45 minuten en 11.000 kilometer

18 uur en 45 minuten. 11.000 kilometer. Vier tussenlandingen. Twee continenten. De cijfers van de langste vliegtuigkaping uit de geschiedenis zijn verbluffend, maar het verhaal erachter is nog veel gekker. Op 31 oktober 1969 checkt Raffaele Minichiello, een 19-jarige jongen met Italiaanse roots, in voor Flight 85 van Los Angeles naar San Francisco. Het is de tijd vóór bagagecontroles, dus zijn gigantische M1 Garand-geweer mag zo mee. Verscholen in een vishengeltas, dat wel. Zijn 250 geweerpatronen zitten ook in die tas.

Om half twee na middernacht vertrekt het toestel, met aan boord veertig passagiers, vier stewardessen, een gezagvoerder, een copiloot en een boordwerktuigkundige. Na een kwartiertje vliegen drukt Minichiello op het assistentieknopje. “Wat kan ik voor u doen?” vraagt de jonge stewardess hem. Zonder met zijn ogen te knipperen drukt Minichiello een kogel in haar handen en zegt: “Ik heb er hier nog 249 van. Breng mij nu meteen naar de gezagvoerder.” De stewardess gehoorzaamt.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

In de cockpit zegt Minichiello tegen piloot Donald Cook: “Vanaf nu ben ik de baas in dit vliegtuig en ik wil dat we naar New York vliegen.” Cook blijft er uiterst kalm onder: “Het vliegtuig is van jou. We zullen doen wat jij wilt, maar we hebben niet genoeg brandstof om direct naar New York te vliegen. We moeten in Denver landen om bij te tanken.” Vervolgens richt de stuurman zich tot zijn passagiers: “Geachte dames en heren, dit is uw gezagvoerder. Een jonge passagier heeft besloten dit vliegtuig over te nemen. Hij was zeer overtuigend. Daarom vliegen we naar New York en niet naar San Francisco. We voeren een tussenlanding uit in Denver om te tanken. TWA biedt haar excuses aan voor het ongemak en zal ervoor zorgen dat u op de eerstvolgende vlucht naar San Francisco wordt gezet. Tot dat moment zijn alle drankjes voor rekening van TWA.”

In Denver laat Minichiello de passagiers vrij, om vervolgens met de twee piloten, een boordwerktuigkundige en een stewardess verder te vliegen naar New York. “Geen zorgen, ik wil niemand pijn doen,” belooft hij de stewardess. “Ik ben eigenlijk een heel lieve jongen, maar zeg het niet tegen de piloot. Hij moet denken dat ik nergens voor terugdeins.”

Tijdens de tweede tussenlanding, in New York, denkt de FBI die belofte te kunnen testen. Vermomd als monteurs proberen agenten het vliegtuig te betreden, maar dit leidt alleen maar tot paniek bij Minichiello, die per ongeluk zijn geweer afvuurt in de cabine. Niemand raakt gewond, maar piloot Donald Cook is woest. Niet op de kaper, maar op de FBI. “De FBI joeg ons bijna allemaal de dood in,” briest hij achteraf in The New York Times. “We zaten al bijna zes uur met deze jongen opgescheept en we zagen hem veranderen van een zielige gek naar een zelfverzekerde en intelligente jongeman. Met flink wat humor. En toen kwamen die idioten.”

De vlucht gaat vervolgens verder naar Italië, waar Minichiello zijn zieke vadertje wil opzoeken. Onderweg vertelt de kaper aan zijn gijzelaars z’n beweegredenen. Eerder dat jaar ontving Minichiello nog een Purple Heart-medaille voor zijn inzet als marinier in de Vietnamoorlog. Die helse ervaring had bij de tiener geleid tot grote psychische problemen. Erger nog: hij voelde zich bestolen door de Amerikaanse overheid. Hij had 800 dollar op zijn militaire bankrekening gezet, maar toen hij terugkwam uit Vietnam was er 200 dollar verdwenen. Nu kon hij niet meer naar zijn doodzieke vader in Italië. Toen hij dat ontdekte, knapte er iets in de jonge Minichiello. De gijzelaars op zijn vlucht kunnen dat wel begrijpen. Dat hij daarom zo’n radicaal besluit nam en een vliegtuig kaapte, spijt hem nu wel. “Het geeft niet,” antwoordt piloot Cook. “We zien het niet als iets persoonlijks.” 

Na bijna negentien uur en meerdere tussenstops daalt Flight 85 eindelijk neer op eindstation Rome. Het avontuur gaat daar nog even verder, maar na een wilde auto-achtervolging wordt Minichiello in de kraag gevat door de carabinieri. Op de achterbank van de politieauto overweegt hij het pistool van de agent af te pakken, maar bedenkt zich. De kaper komt er vanaf met 18 maanden celstraf. Na zijn vrijlating groeit hij uit tot een beroemdheid. Raffaele Minichiello is geen crimineel, maar een oorlogsheld die door de VS in de steek werd gelaten en koste wat het kost zijn zieke vader wilde bezoeken. De vrouwen liggen aan zijn voeten en hij kreeg zelfs een rol in een film aangeboden. Hij trouwt, krijgt kinderen en opent zijn eigen pizzeria. De naam van die tent: Hijacking’

De succesvolste
Dader al halve eeuw op vrije voeten

Begin jaren 70 stapt een goedgeklede, aantrekkelijke en mannelijke man op een vliegtuig van Portland naar Seattle. D.B. Cooper wordt hij gemakshalve genoemd. De man gaat zitten, bestelt een glaasje bourbon en wenkt de knappe stewardess. Aan haar toont hij een briefje met daarop de tekst: “Mevrouw, ik heb een bom in mijn koffertje en wil dat u naast mij komt zitten.” De stewardess mag zelfs even in het koffertje kijken: allemaal gekleurde draadjes en vier dynamietstaven.

Dan citeert Cooper zijn eisen: 200.000 Amerikaanse dollars in een knapzak en twee parachutes. Braaf overhandigt de stewardess het briefje en de boodschap aan de piloot. Die laat zijn kist landen in Seattle, waar de FBI gereedstaat om alle 35 passagiers in te ruilen voor het geld en de parachutes. Gevraagd naar omschrijvingen van hun gijzelnemer lijken de passagiers vooral diep onder de indruk. “Kalm.” “Vriendelijk.” “Stijlvol gekleed.”

Kaper D.B. Cooper toont de stewardess een briefje met de tekst: 'Mevrouw, ik heb een bom in mijn koffertje en wil dat u naast mij komt zitten'

Intussen stijgt het vliegtuig weer op met minimale bemanning, in de richting van Mexico. Zo lang wil Cooper niet wachten. Na een half uur springt hij uit het vliegtuig, met om zijn middel 200.000 dollar vastgeplakt. Daarna wordt er nooit meer iets van D.B. Cooper vernomen. Ondanks een van de grootste klopjachten in FBI-geschiedenis.

Vijf jaar na de kaping zijn er ruim 800 verdachten gehoord, maar geen van hen is zo kalm, vriendelijk en stijlvol gekleed als D.B. Cooper. Tien jaar na de kaping vindt een jongen een zak vol rottende briefjes van 20 dollar, met daarop de serienummers van de briefjes die aan Cooper werden gegeven. In 2019 geeft de FBI het op. De sluwe vos wint. Case closed. Of toch niet? Onlangs, in november 2024, meldden ene Chanté en Richard McCoy III uit North Carolina ineens de vondst van een oude parachute in hun familieschuur. Het ding komt volgens de FBI akelig overeen met de parachute de man die hen al 53 jaar voor de gek houdt. Wordt vervolgd.

De Kortste
Al beëindigd voordat ie begon

De kortste vliegtuigkaping ooit werd beëindigd voordat hij begon. En hij vond niet zo lang geleden plaatst; op 22 oktober 2024. Op die dag omzeilde een verwarde Amerikaan de veiligheidscontroles op het vliegveld van Montana. Daar rende hij door richting de gates, waar de man zijn zinnen zette op een geparkeerde Boeing 737 van Alaska Airlines. “Stop hem!” en “Breach, breach, breach,” riepen de beveiligers achter hem.

Die noodkreet werd gehoord door een medewerker van Horizon Air, die in de weg ging staan van de 34-jarige man. Dat bleek niet voldoende; de verwarde man duwde de medewerker met grof geweld omver en vervolgde zijn missie. Bij de deuropening van het vliegtuig werd hij alweer opgewacht, ditmaal door een pittige stewardess. Weer douwde de kaper zijn ‘obstakel’ omver. De cockpit was voor hem nu binnen handbereik, maar dan is de politie er ook al bij. Tegen de agenten schreeuwde de man nog dat hij naar Estland moest, omdat ‘slechte mensen’ hem hadden verteld dat hij het vliegtuig moest overnemen. Dat hij niet kon vliegen, maakte hem niks uit. “Dat lijkt mij makkelijk genoeg om te leren,” zei hij achteraf. Helaas: de kortste kaping ooit resulteerde in een enkeltje naar Missoula County Detention Facility.

De Eerste
Spectaculaire zelfmoordpoging in 1928

Cruijff of Maradona? The Stones of The Beatles? Tatjana of Katja? Op sommige vraagstukken bestaat geen eenduidig antwoord. Zo ook in het vliegwezen. Vraag aan een stel aerofielen naar de allereerste vliegtuigkaping en je krijgt vier verschillende antwoorden. Wij beschrijven hier uiteraard de spectaculairste. Die was op een stralende voorjaarsdag in 1928, toen de 28-jarige piloot Harry W. Anderson een enkele passagier moest vervoeren van Roseville (Michigan) naar het nabijgelegen Pontiac.

De passagier, de 18-jarige Clarence Frechette, had echter andere plannen. Toen zijn piloot de landing eenmaal inzette, greep de tiener naar een klauwhamer en sloeg Anderson ermee het licht uit de ogen. De piloot zakte zwaargewond in elkaar, waarop het vliegtuigje alle kanten op schoot. Honderden meters lager keken mensen vol bewondering omhoog, klappend en juichend. Zij dachten namelijk naar een gratis acrobatische demonstratie van een stuntpiloot te kijken.

Net als in de film kwam Harry Anderson net op tijd weer bij bewustzijn, om vervolgens het leven van hemzelf en zijn knotsgekke passagier te redden. Anderson greep naar zijn stuur en wist zijn kist ternauwernood van een dodelijke klapper te behoeden. Je verzint het niet, maar de noodlanding eindigde in de achtertuin van een gekkenhuis. Daar hadden beide mannen direct kunnen inchecken, want het incident bracht de nodige schedelfracturen en trauma’s met zich mee. Frechette, die zijn daad later omschreef als zelfmoordpoging, eindige elders, in de county jail. Maar dan wel met de titel van ‘America’s First Air Bandit’. Piloot Anderson herstelde volledig en gaf na een halfjaar zelfs weer vlieglessen. Klauwhamers waren niet langer aan boord toegestaan.

Piloot Anderson was op tijd weer bij bewustzijn om het leven van hemzelf en z'n knotsgekke passagier te redden. De noodlanding eindigde in de tuin van een gekkenhuis...

De vrouwelijkste
Leila Khaled, de eerste vrouwelijke kaper, gijzelde twee keer een vliegtuig

Sinds de WTC-aanslagen in 2001 zijn de veiligheidsregels op vliegvelden flink aangescherpt. Vóór die tijd liep je vrijwel zo door naar je vliegkist, zonder serieuze controles. Vooral het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) maakte daar in de jaren 60 en 70 gretig gebruik van. Deze beweging maakte zich berucht door om de haverklap een vliegtuig te kapen, om zo wereldwijd aandacht te vragen voor de situatie van de Palestijnen.

Op het dieptepunt werd er elke zes dagen, ergens in de wereld, weer een vliegtuig gegijzeld. Een Belgische verslaggever verwoordde dit fenomeen onlangs treffend: “Wie in de jaren 60 en 70 op een vliegtuig stapte, liep in het gangpad meer kapers dan stewardessen tegen het lijf.” En dat kon overal gebeuren. Ook op Schiphol. Op 6 september 1970 bijvoorbeeld, toen een echtpaar na het tonen van hun ‘Hondurese’ paspoorten en zonder gefouilleerd te worden aan boord mocht klimmen van de El Al 219-vlucht naar New York. Alleen hun bagage was vluchtig gecontroleerd, vanwege ‘al die kapingen’, aldus een betrokken veiligheidsfunctionaris destijds.

Het lampje om te blijven zitten brandde nog toen de vrouw opstond, twee handgraten uit haar bh tevoorschijn toverde en richting cockpit snelde. Met haar tanden beet zij de veiligheidspinnen al uit haar granaten. De man volgde haar voorbeeld, met in zijn handen een pistool en een handgranaat. Hun spectaculaire gijzelpoging mislukte vervolgens faliekant. De piloot weigerde zijn cockpitdeur te openen en wierp het vliegtuig in een duikvlucht, waardoor de twee hun balans verloren. De man wierp zijn handgranaat nog door het gangpad, maar het ding weigerde te ontploffen. Net als die van zijn ‘vrouw’.

Toen de kaper vervolgens zijn pistool trok, bleek een medepassagier sneller. Die mepte de dader tegen zijn hoofd met een fles goede whisky. In de chaos die volgde werd de mannelijke kaper doodgeschoten door een veiligheidsfunctionaris. Ook de vrouw werd intussen overmeesterd door passagiers en personeel. Het kapersduo werd geïdentificeerd als Patrick Argüello en Leila Khaled. Vooral die laatste deed bij veel mensen een belletje rinkelen. Khaled was destijds het uithangbord voor de PFLP. Een jaar eerder werd zij de eerste vrouw die een vliegtuig kaapte, om dezelfde beweegredenen uiteraard. “Om onze gevangenen, vooral vrouwen, vrij te krijgen en internationaal bewustzijn te creëren over de Palestijnse zaak,” verklaarde Khaled destijds. Toen liet zij het vliegtuig opblazen, maar wel nadat passagiers en personeel eruit mochten. Een redelijk extreme manier om een beetje aandacht op te eisen…

De raarste
Een onechte bomgordel en selfie met kaper

Geld, terrorisme, geloofsovertuigingen: het zijn vaak gehoorde motieven van vliegtuigkapers. Maar soms is het leven simpel en wil je als man gewoon dolgraag weer even je ex-vrouw in de armen sluiten. In 2016 vliegt een hopeloze Egyptenaar van Alexandrië naar Caïro, als hij halverwege de rit het toestel dreigt op te blazen met een bomgordel. Hij heeft zijn vrouw namelijk al 25 jaar niet meer gezien. En ze hebben ook nog eens vier kinderen. Oh ja, en nu hij toch de aandacht heeft: “Gaarne alle vrouwelijke gedetineerden uit Egyptische gevangenissen vrijlaten. Dank u.”

Aan boord slaat de paniek logischerwijs toe bij de 55 passagiers, onder wie ook een zestal Nederlandse vakantiegangers. Op Cyprus mogen alle passagiers van hun gijzelnemer eruit, ongedeerd. Ben Innes, een 26-jarige Brit, ziet zijn kans schoon en gaat eerst nog even met zijn kaper op de foto, bomgordel incluis. “Is dat een bom op het lichaam van die gast? Gaat het wel goed met je?” reageert een ongeruste vriend van Innes. Diens zus is achteraf vooral apetrots. “Alleen Ben krijgt zoiets voor elkaar!” Achteraf, als de kaper eenmaal vrij eenvoudig is ingerekend op hetzelfde vliegveld, blijkt zijn bomgordel nep. Jammer voor de ‘selfie’ van Innes, maar op zich prettig voor de levens van alle betrokkenen. Nadat de Egyptenaar wordt ingerekend, vraagt een journalist aan de Cypriotische president of het motief van de dader wel klopte. Zijn antwoord: “Natuurlijk. Er is altijd een vrouw in het spel.”

De Dodelijkste
Dood en verderf na EgyptAir-kaping in 1985

Lang voordat terroristen op 11 september 2001 bijna drieduizend dodelijke slachtoffers maakten in New York, gold de EgyptAir-kaping van 1985 als de beruchtste en dodelijkste in de geschiedenis van de luchtvaart. Een drietal volgelingen van de Palestijnse terrorist Abu Nidal namen destijds de boel over tijdens een vlucht van Athene naar Caïro. Gewapend met AK-47’s en handgranaten eisten zij dat de piloot van vlucht 648 koers ging zetten naar Libië.

Onderweg besloten de kapers Israëlische, Europese en Amerikaanse passagiers te scheiden van de rest van de gijzelaars. Onder hen bevond zich stomtoevallig een Egyptische politieagent, die in een heldhaftige opwelling naar zijn pistool greep en een van de gijzelnemers kon doodschieten. Zelf werd deze held ook geraakt, net als het vliegtuig zelf.

Dat resulteerde in drukverlies, met een noodlanding op het eiland Malta tot gevolg. Daar begonnen onderhandelingen tussen de Maltese premier en de kapers. Onder hoogspanning, want die laatste dreigde om elke vijftien minuten een passagier dood te schieten zolang de reis richting Libië niet zou worden hervat. Dat bleef niet bij een dreigement. Terrorist Omar Rezaq offerde willekeurig de levens op van twee Israëliërs en drie Amerikanen. Nu bemoeide de hele wereld zich met de gijzeling.

Egypte was de eerste die overging op concrete actie en stuurde een team van commando’s erop af. De slechts denkbare tactiek, zo bleek. De vliegtuigdeuren werden door de commando’s opgeblazen met explosieven. Veel te veel explosieven, bleek achteraf. Die explosies, aan beide uiteinden van het toestel, deden het vliegtuig in de fik vliegen. 52 passagiers – onder wie zwangere vrouwen en kinderen – stikten door de dampen die het toestel binnendrongen. “Ze hadden die hoeveelheid explosieven niet hoeven gebruiken,” verzuchtte het hoofd van de forensische politie destijds.

Andere getuigenissen geven niet de commando’s, maar de terroristen de schuld dat er uiteindelijk 56 passagiers en 2 crewleden omkwamen. Die zouden op dat moment, in alle paniek, met handgraten hebben gegooid en de brand hebben veroorzaakt. Maar wat er allemaal gebeurde in de chaos die na de brand ontstond, weet niemand exact. Vijf passagiers werden neergeschoten, een commando verloor zijn been, twee bemanningsleden werden fataal geraakt, de kapers smeten met granaten, Omar Rezaq vermomde zich als passagier en ontsnapte en een andere kaper werd doodgeschoten. Rezaq, de enige overlevende dader, werd later alsnog gepakt en levenslang vastgezet.