Hebben de zaken van Christel Ambrosius en Maria van der Zanden iets met elkaar te maken?

Het is een oude zaak, maar mede dankzij de inspanningen van de Peter R. de Vries Foundation weer heel actueel. We hebben het over de recente ontknoping van het oude vermissingsdrama rond de Puttense Maria van der Zanden. Voor wie het heeft gemist: de 22-jarige Maria verdween op 6 augustus 1994, toen ze op een zomerse zaterdag een fietstochtje ging maken. Alleen de bomen in het bosrijke gebied waren getuige van Maria’s omzwervingen die dag. De ouders sloegen alarm toen hun keurige, diepgelovige dochter die avond niet op het afgesproken tijdstip kwam eten. Maria leek door de Veluwse grond te zijn opgeslokt.

Niemand geloofde eigenlijk nog in een ontknoping. Totdat nieuwe aandacht voor de zaak vanuit de Peter R. de Vries Foundation en onderzoek door het coldcaseteam Oost-Nederland dus voor een doorbraak zorgden. Maria bleek al in augustus 1994, kort na haar verdwijning, in een stuwmeer van de Duitse Möhnesee te zijn gevonden. Tot een identificatie was het toen niet gekomen. Maria werd in een naamloos graf begraven en als vermoedelijke doodsoorzaak noteerde de politie: zelfmoord door verdrinking. Want de zware steen in haar rugzak sprak boekdelen.

Maria’s moeder Anneke heeft deze doorbraak niet meer mogen meemaken, zij overleed al in 2001. Voor vader Ab en pleegbroer Ronald kwam het nieuws wel op tijd. Zij overleden ná de identificatie van Maria en Ab kon zelfs nog de uitvaart in Putten meemaken. Voor Ronald kwam die te laat. Strikt genomen is er nu geen directe familie meer over. Of dit van invloed is op het onderzoek is niet helemaal duidelijk. Omdat het team niet uitsluit dat Maria het slachtoffer is geworden van een misdrijf, is haar kleding opgestuurd naar het Nederlands Forensisch Instituut. Over wat er op tactisch gebied gebeurt, is het vrij stil vanuit Oost-Nederland. “Het kan alle kanten op,” aldus een bron dicht bij het onderzoeksteam. “Misschien komt er ooit duidelijkheid, maar het is evengoed mogelijk dat de dood van Maria voor altijd een mysterie blijft.”

Intussen houdt het de gemoederen flink bezig in Putten en omstreken. De grote vraag is natuurlijk: hoe komt een jonge vrouw, die in zomerse kledij de straat uit fietst, in een Duits stuwmeer terecht? Zelfmoord? Waarom dan helemaal daar, op ruim 250 kilometer afstand van haar woonplaats? Alles kan natuurlijk, maar erg aannemelijk is het niet. Het mysterie heeft inmiddels ook oude theorieën uit de jaren negentig nieuw leven ingeblazen, waarbij uiteraard die andere geruchtmakende zaak wordt genoemd; in januari 1994 werd Christel Ambrosius vermoord in het huisje van haar oma aan de Driewegenweg. Een paar maanden later verdween Maria op steenworp afstand. De in 2020 overleden misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink volgde zaak destijds op de voet en hield er serieus rekening mee dat Maria ergens getuige van was geweest en om die reden werd vermoord.

‘Misschien komt er ooit duidelijkheid, maar het is evengoed mogelijk dat de dood van Maria voor altijd een mysterie blijft’

Hadden Christel en Maria gemeenschappelijke vrienden en kennissen? Wist Maria iets over de moord op de stewardess of had ze de dader wellicht gezien en herkend? Korterink vond dat met de veroordeling van Ron P. voor de moord op Christel nog niet het hele verhaal was verteld. “Er zijn te veel open eindjes,” zo heb ik hem meer dan eens horen verzuchten. Hoe kwam het melktandje van Christels broer Bas op de plaats delict? Waarom zaten zijn DNA-sporen op haar broek? Waarom bedekte de dader haar lichaam met een jas, een detail dat vrijwel altijd wijst op een sterke connectie tussen dader en slachtoffer? Hoe wist de dader waar de huissleutel moest worden teruggehangen? En zo had Korterink meer vragen. “Iets zit daar niet helemaal lekker, Henk.” Ik hoor het hem nog zeggen.

De identificatie van Maria heeft Korterink niet meer mogen meemaken. Hopen maar dat haar hele verhaal wél ooit kan worden verteld.