Fanmail voor de seriemoordenaar

Dat criminelen in de gevangenis fanmail krijgen is een open deur. Misschien een rare uitdrukking in dit verband, want bij een bajes denk je toch eerder aan een gesloten deur. Maar goed, het zal duidelijk zijn wat ik bedoel. Vooral in de Verenigde Staten blijken moordenaars, bankovervallers en bendeleden een onweerstaanbare aantrekkingskracht te hebben op vrouwen. Liefdesverklaringen, lingerie, pikante foto’s en geld: de postkamers krijgen de gekste brieven en pakketten te verwerken, waarmee maar weer eens wordt bewezen dat ‘foute mannen’ goed in de markt liggen. Hoe dat kan is voer voor psychologen. Het zal wel iets met spanning te maken hebben. En met de overtuiging bij zo’n gevangenisgroupie dat het haar zal lukken om zo’n boef te temmen.

Je zou denken dat er toch wel grenzen zijn aan de aanbidding van een crimineel en dat kinderverkrachters en lustmoordenaars minder in trek zijn. Maar dat valt dus vies tegen, zo weten we nu Netflix de tiendelige dramaserie Dahmer uitzendt. Daarin wordt het leven van seriemoordenaar Jeffrey Dahmer uit Milwaukee waarheidsgetrouw in beeld gebracht. Het is gruwelijk en fascinerend tegelijk.

Dahmer maakte tussen 1978 en 1991 zeventien slachtoffers. Steeds zwarte of getinte mannen. Hij nam ze mee naar huis, mengde een slaapmiddel door hun drankje waarna hij de slachtoffers wurgde. Vervolgens sneed hij de lichamen aan stukken, at delen op, bewaarde organen in de vriezer en raakte seksueel opgewonden bij het zien van een glimmende, vers uitgesneden nier of lever. Een buurvrouw kreeg van Dahmer een sandwich, ze was echter zo verstandig het broodje af te slaan. En dat was maar goed ook, want hij was belegd met mensenvlees.

Ook dit monster kreeg tot aan zijn dood in 1994 stapels fanmail toegestuurd. Van mannen (Dahmer was homoseksueel), maar ook van vrouwen. Voor sommigen was hij een ‘held’ en dat leidde er zelfs toe dat een stripverhaal rond zijn personage werd ontwikkeld. Het is natuurlijk heel verleidelijk om deze aanbidders voor gek te verklaren, maar als het gaat om het fenomeen seriemoordenaar zijn we dat misschien allemaal wel een beetje. Hoe kan anders worden verklaard dat de Netflix-productie binnen een mum van tijd de meest bekeken serie werd? Waarom worden er zoveel boeken over seriemoordenaars verkocht? Hoe tekenend is het dat een zender als Investigation Discovery een Serial Killer Week programmeert? Er is dus ontegenzeggelijk een markt voor. Maar waarom?

Een buurvrouw kreeg van Dahmer een sandwich, die ze afsloeg. En dat was maar goed ook, want hij was belegd met mensenvlees

Ik heb het antwoord niet, maar moet erkennen dat seriemoordenaars, hun geestestoestand en hun motieven ook mij fascineren. Na het zien van de Netflix-serie over Dahmer besloot ik te kijken wat er op YouTube nog meer te vinden was over de man. Genoeg materiaal, maar het interessantst vond ik een vraaggesprek uit februari 1993. Dahmer – blond piekhaar, ouderwetse bril – vertelt interviewster Nancy Glass zorgvuldig formulerend hoe en waarom hij zijn slachtoffers meelokte en vermoordde. Geen detail bleef onbesproken. Dat de mannen zwart waren was niet racistisch bedoeld geweest. Hij vond de mannen gewoon mooi, verder zat er niets achter. Verder was hij van mening dat hij niet kon worden vergeleken met andere seriemoordenaars. De meeste van hen ontkennen en doen er alles aan om de doodstraf te ontlopen. Dahmer daarentegen liep gelijk leeg bij de politie en wílde juist dood. Omdat hij zelf inzag dat het verdiende.

Het is een interview dat uitnodigt tot luisteren, maar misschien meer nog tot kijken. Je ziet een man die qua uiterlijk doet denken aan een aardrijkskundeleraar of IT-medewerker. Daar zit het bedrieglijke, het fascinerende. Je probeert het te zien, te doorgronden wat zo’n man anders maakt. Is het iets in de ogen? Is er een vervaarlijke flikkering in te zien, iets waar intuïtief een waarschuwing vanuit gaat? Ik heb het niet kunnen zien.

Net als zeventien anderen.