Op blote voeten van Los Angeles naar New York

Anton Nootenboom (38) zit toevallig prinsheerlijk in een hotel wanneer we hem spreken, maar dat is voor hem eerder uitzondering dan regelmaat. Mensen die hem tijdens zijn barre tocht op straat tegenkwamen, sponsorden zijn overnachting, net zoals er ook weleens een rijdend koffiehuis voor hem klaarstond wanneer inwoners van dorpjes lucht kregen van zijn komst.

Het leven van The Barefoot Dutchman, zoals hij na zijn vele recordpogingen blootvoets lange aftanden lopen bekend is komen te staan, was de afgelopen achtenhalve maand simpel maar zwaar. Om aandacht te vragen en geld in te zamelen voor mentale problemen bij mannen, iets waar hij zelf mee kampte na zijn jaren bij defensie, zocht hij een in het oog springend doel.

En dat lukte. Dankzij een lange tocht langs de oostkust van Australië en het beklimmen naar het Base Camp op de Mount Everest, beide zonder ook maar een lapje stof om zijn stappers, verzekerde hij zich van een plek in het Guinness Book of Records. Die wereldtitel verloor ie en heroverde hij weer tijdens een wandeltocht van Santa Monica Beach in Los Angeles naar Times Square in New York. Daar kwam hij op 2 november aan na ruim vijfduizend kilometer te hebben afgelegd. Dit keer niet alleen en in een tentje, zoals tijdens zijn eerdere reizen, maar met een meerijdende minicamper, vriendin Merel van der Wouden en hond Oreo.

Die laatste twee zijn nog niet zo gek lang in zijn leven. “Merel en ik kennen elkaar pas sinds juni vorig jaar, waarna in september de eerste date volgde,” licht Anton toe. “Weer vijf maanden later zaten we samen in het vliegtuig en had zij alles in Nederland opgegeven om met mij mee te gaan. Dat had ze zelf besloten toen ik haar dat op de fiets over de Amsterdamse grachten voorstelde. Door mijn eerdere ervaringen wist ik een beetje wat me te wachten stond, maar tegelijkertijd is dit avontuur ook weer zoveel grootser gebleken dan dat.

In de laatste weken voor de finish was er heus genoeg energie over om van A naar B te komen, maar daar was dan ook echt alles mee gezegd. We waren compleet aan het eind van ons Latijn en stonden op standje overleven. Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal omdat je elkaar in zo’n kleine ruimte als een busje in korte tijd heel goed leert kennen. Geen water, geen toilet, extreme weersomstandigheden en onverwachte wendingen. Dat is mooi, dat is uniek, maar net zo goed de ‘ideale’ basis voor ergernissen.”

Merel heeft flink wat stellen gehad, weet hij als geen ander. “Ik was negen van de tien keer niet te genieten na een lange dag lopen. Hoe dat eruit ziet? Rustig. Een geprikkelde Anton is over het algemeen een stille Anton die eventjes met rust gelaten moet worden. Tegelijkertijd besef ik heel goed dat zij behoorlijk wat heeft achtergelaten om mij hierin te kunnen ondersteunen, dus ik heb me dag in dag uit ingezet om onze relatie gezond te houden. Dat is op elk vlak alle zeilen bijzetten en blijven praten over wat je dwarszit. Aan het einde van de rit kan ik wel stellen dat we daar heel goed zijn uitgekomen. Niet alleen de afstand op blote voeten voltooien, maar ook je relatie onder deze niet-alledaagse situaties staande houden kun je zien als een wereldrecord. Deze beproeving heeft ons alleen maar sterker gemaakt.”

Wilde beren

Al kort na de start op 17 februari van dit jaar, kreeg het stel een extra reisgenoot in de schoot geworpen in de vorm van pup Oreo. “We gokken dat hij een week of negen was toen een dakloze man bij een busstop in Los Angeles van hem af wilde. Hij had hem die nacht ervoor weer van iemand anders gekregen maar kon er niet voor zorgen. Daarop adopteerden wij Oreo tijdelijk in de hoop dat we tijdens onze tocht een nieuwe familie voor hem zouden vinden.

‘Geen water, geen toilet, extreme weersomstandigheden en onverwachte wendingen: dat is mooi en uniek, maar net zo goed de ideale basis voor ergernissen’

Die nieuwe familie werden wij, want we raakten in korte tijd enorm gehecht aan dat beest. Zijn bestaan is dus begonnen met een trip kriskras door Amerika en binnenkort wandelt hij door de straten van Amsterdam. Ik heb veel langs de kant van de snelweg gelopen, waar het gevaarlijk was om hem naast me te hebben, maar in het bos of in woestijnachtige gebieden had hij alle ruimte om zoveel rond te rennen als hij zelf wilde. Regelmatig kwam Oreo dan met botten of karkassen van dieren aanzetten waar hij dan uren op kon kauwen. Best een avontuurlijk leven.”

Een van de redenen voor Anton Nootenboom om Amerika te kiezen als nieuwe bestemming voor zijn wandeltocht, is de diversiteit aan natuur, klimaat en wildlife dat hij er tegen zou komen. Met de nodige risico’s van dien. Hij heeft ook flink zijn best gedaan om een stel beren tegen het lijf te lopen. Zij zagen hém echter broodjes smeren, in plaats van andersom.

“Hoe vaak we wel niet van locals te horen hebben gekregen dat er nét een groepje op onze kampeerplek rondliep nadat wij er zojuist waren vertrokken... Die hadden dan waarschijnlijk ons eten geroken. Vooral in Utah en Colorado waren we geregeld dichtbij een ontmoeting, maar dan waren we net te vroeg of net te laat. Het waren vooral herten, slangen, armadillo’s en ook een hoop aangereden wild dat we tegenkwamen. En we zagen afdrukken van poten, achtergelaten door grote beesten die misschien niet direct het beste met je voorhebben wanneer ze voor je staan. Ik hou van dieren en luister hele dagen naar podcasts over animal attacks en hoe wij het als mens beter kunnen doen om die aanvallen te voorkomen. Je komt de grote beesten het meest tegen langs de bovenroute van de Rocky Mountains, waar de meeste mensen eerder voor het vlakke laaggebied in New Mexico, Texas en Oklahoma kiezen. Maar daar zie je sowieso niet veel dieren.”

Van een berenaanval was dus geen sprake, maar door eigen toedoen belandde de extreme wandelaar alsnog in het ziekenhuis. En dat al vrijwel direct aan het begin van zijn maandenlange tocht. “In Las Vegas ging ik na een dagwandeling even buurten bij een groepje content creators dat in een eigen busje zat en die gasten hadden kasten vol drank bij zich. Ik trok er één open en kreeg vervolgens een stel halve liters Liquid Death - hoe toepasselijk - op mijn hoofd en dat zorgde ervoor dat ik een paar uur later nóg aan het bloeden was. Toch maar even naar het ziekenhuis gegaan en daar bleek dat een deel van m’n hoofd opengespleten was.

Je hoort weleens verhalen dat de gezondheidsindustrie in Amerika totaal verrot is en dat bleek inderdaad het geval. Op de eerste hulp moest ik eerst onnodig lang wachten, daarna kreeg ik vervolgens zes nietjes in m’n schedel en mocht ik doodleuk 14.000 dollar afrekenen. Voor zes nietjes! Tja, dan snap ik dat mensen liever zichzelf opereren dan dat ze een professional op zoeken. Gezondheidszorg is er gewoon niet te betalen en dat weten reisverzekeringen in Nederland maar al te goed. Ik werd bijna overal afgewezen totdat ik er, met pijn en moeite, eindelijk één vond bij wie dit land wel is gedekt. Ik heb uiteindelijk 3000 dollar ter plekke betaalt en hoop maar dat men in Nederland de rest wil vergoeden.”

Brandblaren

Bij de start van zijn avontuur had de avonturier zijn scheermes met een ferme worp in het ravijn gegooid. Het gevolg in inmiddels een indrukwekkende baard die, tezamen met het ontbreken van schoenen, het beeld van een homeless person oproept.

“Helemaal met de trolley die ik voor me uitduw, kan het daarop lijken en willen mensen nog weleens de politie bellen. Of ik krijg van wildvreemden eten, drinken of slippers aangeboden. Superlief natuurlijk, maar dan leg ik maar snel uit waarom ik er zo uitzie en echt niet de freak ben waar sommigen me voor aanzien. Het respect is er dan vrijwel meteen. De baard is een afgeleide van Tom Hanks in de film Forrest Gump, maar meteen toen ik Times Square bereikte ging ie er af, om ik er anders gillend gek van zou zijn geworden.”

‘Ik trok een biertje open en kreeg vervolgens een stel halve liters Liquid Death op mijn hoofd. In het ziekenhuis bleek dat een deel van m’n hoofd opengespleten was’

Toch was de natuurlijke sjaal een goede vriend in de extreme kou in de Rocky Mountains. Maar het was zijn vijand gedurende de uitzonderlijke hitte in het Midwesten. “Als je door de Verenigde Staten loopt, dan weet je dat je beide uitersten gaat tegenkomen. Het passeren van de bergpassen op 3600 meter hoogte werd voor mij extra bemoeilijkt door hevige sneeuwstormen waarbij er constant ijskoude lucht, sneeuw en ijs in mijn gezicht geblazen werd. Dat het zó bizar koud en pijnlijk zou worden, had ik vooraf echt niet kunnen bedenken.”

Over uitersten gesproken: Anton maakte ook de grootste droogte in honderd jaar mee in de staten Kansas en Missouri mee. “Ik ben redelijk wat gewend, maar raakte daar zo aangeslagen en bevangen door de zon, dat ik een strijd heb moeten leveren die ik nog niet eerder op die manier had meegemaakt. Koppig als ik was, probeerde ik het loeiende asfalt toch te trotseren met als resultaat brandblaren die me verder lopen voor drie dagen onmogelijk maakte. Op een gegeven moment moest Merel mij midden op de dag met het busje op komen halen, omdat ik letterlijk in elkaar stortte en niet meer verder kon. Mijn lichaam was zo moe, dat ik zelfs een beetje koortsig werd. Mijn voeten waren toen al gesloopt, maar een paar dagen later stond ik er toch weer. Als een oud opaatje achter mijn karretje.”

‘Ik heb blootvoets lopen door de Sahara en op de Noordpool al een tijdje op mijn verlanglijstje staan, maar die plannen zijn lichtelijk aan het wijzigen op dit moment’

Om in zijn behoeften te kunnen voorzien, heeft Anton een sponsor die begenadigd is in het maken van… schoenen. Dat vraagt om een uitleg van de man die nog geen enkelsokje draagt. “The next best thing zijn deze stappers van Barebarics, die ik aantrek als ik weer in Amsterdam ben. Ze hebben bijna alle voordelen die blootvoets lopen hebben. De sneakers zijn van zulk dun en licht materiaal gemaakt, dat je voeten veel vrijer aanvoelen en beter kunnen ademen dan de schoenen die mensen doorgaans dragen. Daarnaast bevatten ze een ingebouwd koelingslaagje. Je voeten bevatten ongeveer 200.000 zenuwuiteinden die daardoor allemaal weer anders gestimuleerd worden.”

De financiële bijdrage maakt het voor de wandelaar mogelijk zijn missie voort te zetten en aandacht te blijven vragen voor mentale problemen bij mannen. De oorsprong van zijn passie voor dit onderwerpt ligt in zijn jaren bij defensie, waar hem werd geleerd zijn emoties uit te schakelen zodat hij zijn werk het best kon uitvoeren. “Maar niemand leert je hoe ermee om te gaan zodra je weer thuis zit. Daarover praten is taboe. Het is dus ook niet zo gek dat veel oud-militairen stiller worden, snel geprikkeld raken, karakterveranderingen ondergaan, vechten tegen problemen in relaties en ’s nachts met nachtmerries kampen.”

Nooit echt verslaafd

Anton kende een periode waarin hij het gevoel kreeg dat hij zichzelf was kwijtgeraakt. Drugs, alcohol en zich onderdompelen in de partyscene hielpen hem zijn oude ik weer boven water te toveren, maar dat was niet meer dan een kortstondige afleiding voor een slepend probleem. “Uiteindelijk is dat soort hulpmiddelen nooit de oplossing. Het maakt je lichaam en geest alleen maar meer stuk. Gelukkig ben ik nooit echt verslaafd geraakt. Dat zit ook niet in me. Maar dat ik er minder vatbaar voor ben, wil niet zeggen dat anderen er net zo makkelijk mee om kunnen gaan. Veteranen die in moeilijkheden raken, dat is in algemene zin een megagroot probleem.

Ikzelf vertrok naar Australië waar het eerste anderhalf jaar fantastisch was. Mooie stranden, fantastische uitzichten, nieuwe mensen en een andere cultuur. Een hele ervaring, tot ik in een relatie terechtkwam waarin alles waar ik aan moest werken naar voren kwam. Mijn toenmalige vriendin wist continu de vinger op de zere plek te leggen, terwijl ik daarvoor niet eens wist dat die er überhaupt zat. Toen deze relatie op de klippen liep, was ik me er ineens heel erg van bewust waar ik stond in het leven, maar wel met een gebroken hart en zware financiële problemen. Ik belandde in de meest letterlijke zin van het woord op het randje van een klif, waar ik normaal gesproken genoot van de zonsopkomst maar nu haast mijn eigen ondergang beleefde. Ik zat daar en dacht even een seconde: alle pijn en de uitzichtloosheid kunnen nu stoppen als ik hier naar beneden spring. Dan voel ik niks meer en ben ik er vanaf.”

Toch bemerkte Anton direct daarna bij zichzelf dat hij daar helemaal niet aan wilde. “Ik stapte weer terug het hekje over, waar overigens een bordje hing met daarop een boodschap voor mensen die aan zelfmoord denken, en hoe ze hulp kunnen krijgen. Het schijnt daar een aantal keren goed fout te zijn gegaan. Ik realiseerde me dat ik zo’n makkelijke en snelle uitweg helemaal niet hoefde in te slaan om er weer bovenop te komen. Er waren twee opties: of ik gaf toe aan al die negatieve gevoelens, waardoor ik nog dieper down the rabbit hole zou gaan, of ik stroopte de mouwen op en ging voor verandering zorgen. Ik koos voor dat laatste.”

Voor meer informatie over de projecten van Anton Nootenboom en de foundation voor mannen met mentale problemen, waar The Barefoot Dutchman zich voor inzet: bravementalk.com

Mental health coach

Eén van de weinige vrienden die Anton na zijn donkere periode nog over had, nodigde hem uit voor een sessie bij een spiritueel mental health coach. Het lag ver buiten zijn comfortzone, maar andere opties waren er niet. “Ik zat zo rock bottom dat ik het maar gewoon probeerde. Wat had ik te verliezen? Misschien betekende dit wel het licht aan het einde van de tunnel. In twee jaar tijd heb ik vervolgens meer geleerd dan in alle jaren van mijn leven daarvoor. En nu? Nu zit ik alweer meer dan het dubbele aantal jaren heerlijk in mijn vel. Ik weet wie ik ben, wat ik wil en wat de mogelijkheden zijn. Ik besefte hoe gelukkig ik me mag prijzen met alle luxe waarin ik leef, in tegenstelling tot grote bevolkingsgroepen die dat in armoede doen. Voor hen, en voor mannen die net als ik ooit met mentale klachten kampen, wil ik me inzetten.’

Zodra The Barefoot Dutchman weer thuis is, zet hij zijn werk voor de foundation Brave Men Talk voort op schoenen met zolen en veters. Zonder trolley en wellicht zelfs met een fiets, auto, tram of trein om op de plaats van bestemming te komen. Maar waar hij na zijn aankomst het meest naar uitkeek, was het weerzien met zijn vrienden en familie. “Terug naar het normale leven. Een eigen routine en ritme opbouwen, genieten van de gezelligheid van een etentje en focussen op gezondheid zonder zoveel stappen als ik nu heb gezet. Ik heb blootvoets lopen door de Sahara en op de Noordpool al een tijdje op mijn verlanglijstje staan, maar die plannen zijn lichtelijk aan het wijzigen op dit moment. Natuurlijk, er zullen altijd nieuwe plannen zijn en ik weet zeker dat ik ooit weer een nieuw en gaaf project aanga, maar zoiets groots en tijdrovends als het afgelopen jaar zie ik niet meer gebeuren.”