Iedere dag het nieuws dat echte mannen interesseert

De Sint in beeld: Zwarte Klaas, Sinterklasina en meer

In de jaren zeventig, toen alle stereotypen nog in beton gegoten leken, de samenleving niet zo in beweging was als nu en maar weinig mensen ergens vraagtekens bij zetten – bijvoorbeeld bij zoiets als de kleur van de helpers van Sinterklaas – waren wij niet te beroerd om de knuppel in het hoenderhok te gooien.

Sinterklaas

Een soort Kick Out Zwarte Piet avant la lettre? Prewoke? Onzin. Wij wezen naar niemand en wij hielden ook geen vingertje op: wij hielden er gewoon van om de boel een beetje op te schudden. Provoceren op z’n Panorama’s, zeg maar. Hoe we dat deden? Door precies die stereotypen van toen, dat Sinterklaas per definitie wit is en Zwarte Piet zwart, om te draaien. Het leverde covers op die tegenwoordig voor een ware Twitterstorm zouden zorgen, tot misschien wel Kamervragen aan toe. Zo gezien waren we onze tijd ver vooruit.

Sinterklaas had bij ons opeens een donkere huidskleur, scheurde lachend een cover van een witte Sinterklaas doormidden; we schreven alternatieve sinterklaasliedjes met een maatschappijkritische ondertoon, bijvoorbeeld over de hoge werkloosheid van toen, zoals in het liedje Sint Nicoloos uit 1975, op de melodie van Daar wordt aan de deur geklopt: We presteerden het in 1972 zelfs om Piet wit te maken, niet eens met roetvegen op zijn smoel, omringd door donkere kinderen. En dan ook nog, om het effect nog wat extra aan te zetten, met een leus erbij: Panorama doet recht met een witte knecht. Vooruit, daar zat misschien toch een beladen boodschap in, waar men in die tijd ook wel iets van vond, maar waar wij ons niet door lieten tegenhouden.

Integendeel zelfs. Op de sinterklaascover van 1976 portretteerden wij zelfs vijf Sinterklazen, met verschillende huidskleuren, achtergronden en zelfs een vrouwelijke Sinterklaas, met als coverkreet Sinterklaas: feest voor allemaal. Sinterklaas gefotografeerd als dakloze op de Dam in Amsterdam, of covergroot afgebeeld met een button waar Ik besta echt! op stond, in een tijd dat de animo voor Sinterklaas, mede ingegeven door de financiële crisis midden jaren 70, afnam: we deden het gewoon. Maar... we hielden er ook vrij snel mee op. Het punt was gemaakt, de loopgraven zoals we die nu kennen werden toen al voorzichtig gegraven, dus we trokken al vrij snel onze handen af van alle discussies. Kinderen zien geen kleur als er geen kleuren worden ingeprent, laten wij volwassenen dat dan ook niet doen. Fijne Pakjesavond gewenst!