Het goede doel: voetballers en liefdadigheid

Hoe Rashford Boris Johnson overtuigde

Britse kinderen die het niet breed hebben thuis, kunnen nu ook tijdens de schoolvakanties gratis lunchen op kosten van de overheid. Dankzij Marcus Rashford, de 22-jarige aanvaller van Manchester United en het Engelse nationale team. Hij weet waarvoor hij het doet; het gezin-Rashford komt uit Wythenshawe, een wijk in Manchester waar armoede en straatbendes het voor het zeggen hebben. Zijn alleenstaande moeder liep de deuren van voedselbanken en gaarkeukens plat omdat zij, zoals Loesje dat vroeger op een van die bekende kaarten formuleerde, ‘aan het eind van haar geld altijd een stukje maand overhield’. Rashford dacht dus aan zijn eigen jeugd toen de Britse overheid met de sluiting van de scholen eind maart ook een eind maakte aan de gratis schoollunch voor 1,3 miljoen Britse kinderen die daar afhankelijk van zijn.

Gelukkig verstrekte de regering nog maaltijdvouchers aan de armste gezinnen om de lockdownperiode door te komen, maar met de zomervakantie voor de deur ging de stekker ook uit dat programma. Rashford reageerde met een open brief aan de leden van het Britse Lagerhuis. “Mijn verhaal is hetzelfde als dat van zoveel gezinnen in Engeland. Alstublieft, draai de beslissing terug en bescherm de kwetsbaren.” Nog geen 24 uur later belde premier Boris Johnson, die inderdaad op zijn beslissing terugkwam. Naar verluidt was hij in eerste instantie niet gevoelig voor de actie van Rashford – de Britse premier is meer een cricketman – maar veranderde dat toen het publiek massaal achter de inhoud van Rashfords brief ging staan.

Mané geeft fortuin uit... aan het helpen van arme mensen

“Waarom zou ik tien Ferrari’s, twintig diamanten horloges en twee privévliegtuigen willen? Wat heeft de wereld daaraan?” Geen uitspraak van een steenrijke linksige filantroop, maar van een van de beste voetballers op dit moment: Sadio Mané van Liverpool. Deze grootste weldoener in het huidige voetbal is een vreemde eend in een wereld die baadt in luxe. “Vriendschap is voor mij belangrijker dan spullen,” zegt Mané in een interview met een krant uit zijn geboorteland Senegal, waar hij in zulke grote armoede opgroeide dat hij leerde voetballen met mandarijnen en grapefruit. “Ik hoef niet de mooiste auto of telefoon te hebben. Ik geef liever iets weg van wat het leven me heeft geboden.”

Hij leeft ook echt zo; in een filmpje dat laatst opdook, heeft hij een iPhone met een kapot scherm in zijn hand, overgenomen van ploeggenoot Gino Wijnaldum. Dat terwijl hij een salaris heeft waarmee hij elke dag wel tweehonderd iPhones kan kopen. Twee jaar terug werd Mané trouwens ‘betrapt’. Niet met een berucht fotomodel, maar met een emmer en een tuinslang waarmee hij de toiletten van een moskee in Liverpool aan het schoonmaken was. Zo’n jongen is het. Wat hij dan wél met zijn geld doet? Mané bouwt scholen en zorgt voor arme gezinnen in arme landen. “Ik heb honger moeten lijden, kon niet naar school. Zij die in dezelfde extreme armoede leven, krijgen van mij kleren en eten. Ik wil dat mijn mensen een klein graantje meepikken van wat het leven mij gegeven heeft.”

De Kogel raakte Ziyech in het hart

Het kan raar lopen: Hakim Ziyech had nog niet zo heel lang geleden een flink imagoprobleem. “Best een leuke voetballer, maar hij laat het nooit zien in topwedstrijden en gedraagt zich altijd verongelijkt,” was de strekking. En dat is eigenlijk ongelooflijk voor iemand wiens kwaliteiten als voetballer minstens zo groot zijn als die als mens. Wat te denken van zijn hulp aan ex-FC Utrechtaanvaller Leon de Kogel, die na een zwaar ongeluk op Malta – de taxi waarin hij zat kwam op de verkeerde weghelft terecht en botste op een tegenligger – in één klap profspeler af was en zelfs even in levensgevaar verkeerde. Toen dat was geweken, bleek hij zijn advocaten- en ziekenhuiskosten niet meer te kunnen betalen omdat UE Cornellà, de Spaanse club waar hij speelde, zijn contract had beëindigd. Op dat moment kwam Ziyech in actie. “Ik kende hem niet persoonlijk, maar wel een paar vrienden van hem,” zei De Kogel later tegen het AD. “Hij heeft een bepaald bedrag aan me geschonken om de kosten mee te betalen. Daar ben ik hem eeuwig dankbaar voor. Het is een bijzondere man met een groot hart.”

Maak je trouwens niet ongerust: Ziyech zoekt niet zelf de publiciteit om dit soort acties in de kranten te krijgen. Zo is hij niet. Een Marokkaanse krant kwam erachter dat de bescheiden sterspeler, die komend seizoen voor Chelsea speelt, 185.000 euro aan het Marokkaanse kankerfonds doneerde om kinderen die door de verschrikkelijke ziekte zijn getroffen te helpen. Wat we niet voor mogelijk hadden gehouden is ondertussen gebeurd: wij zijn van Hakim Ziyech gaan houden.

Buiten het veld vindt Seedorf het goede doel wél

Hier een ex-voetballer met een imagoprobleem: Clarence Seedorf. Maar in tegenstelling tot Ziyech is Seedorf daar nog steeds niet vanaf. Hoewel hij de enige speler ter wereld is die met drie verschillende clubs (Ajax, Real Madrid en AC Milan) de Champions League won, wordt Seedorf vooral búiten Nederland als een wereldster gezien. Zelfs zijn liefdadigheidswerk poetst het beeld van ‘die vroegwijze praatjesmaker die bij Oranje telkens een basisplaats en belangrijke penalty’s opeiste om die vervolgens hooghartig te verprutsen’ niet weg. Buiten het veld wist en weet hij het goede doel wél te vinden. Zo financierde hij de bouw van het Clarence Seedorf Stadion in zijn geboorteland Suriname. Met zijn Champions For Children Foundation geeft hij daar ook geld aan een hele reeks projecten waar de Surinaamse jeugd beter van wordt. Daarnaast is hij ambassadeur voor de Nelson Mandela Foundation. Het leverde hem in 2011 zijn zoveelste onderscheiding op toen hij tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau benoemd werd. Seedorf is een man met connecties en dus invloed. In zijn telefoon vind je – mocht je de kans krijgen er stiekem even in te kijken wanneer hij een penalty of basisplaats aan het opeisen is – de nummers van types als Silvio Berlusconi en Bill Clinton. Seedorf is zelfs niet te beroerd om een liedje te zingen voor de goede zaak; ooit zong hij de Otis Redding-klassieker (Sittin’ on) The Dock of the Bay om geld op te halen voor een ziekenhuis in Iran. Niet slecht. Ging hem in ieder geval beter af dan belangrijke penalty’s nemen.

Groot hart voor een klein mannetje

Recordinternational en Champions League-winnaar met Internazionale Wesley Sneijder heeft een groot hart. Tussen de vele geniale passjes en feestjes door – zie zijn onlangs verschenen biografie voor de details – verloor hij zijn stad Utrecht en met name volkswijk Ondiep waar hij opgroeide nooit uit het oog. Zo liet Sneijder toen hij nog in Italië, Turkije of Qatar voetbalde geregeld teams van zijn cluppie DHSC overkomen voor een geheel verzorgd trainingskamp. De amateurs genoten dus vaak een iets avontuurlijkere voorbereiding op het seizoen of de tweede helft daarvan dan hun tegenstanders in de eerste klasse zaterdag, die vaak niet verder komen dan een trainingskamp op het eigen terrein met ter afsluiting een geheel verzorgde Chinese rijsttafel. Met zijn Stichting Sport Ondiep zette Sneijder in coronatijd een actie op om arme gezinnen in Ondiep voedselpakketten te bezorgen. “Vergeet nooit waar je vandaan komt,” luidt het credo van de zoon van een poetsvrouw en een monteur van glijbanen dan ook. Ook Patrick Kluivert, destijds assistent bij Oranje, maakte in de voorbereiding op het WK 2014 kennis met de ruimhartigheid van Sneijder, toen die hem een kaartschuld van 30.000 euro kwijtschold. “Kaartschuld is ereschuld, maar het heeft nooit tussen Patrick en mij in gestaan,” aldus Sneijder onlangs in De Telegraaf. Nu nog hopen dat het hart van Yolanthe groot genoeg is om hem zijn uitspattingen met drank en vrouwen te vergeven, want Wesley wil zijn grote liefde, getuige de eerdergenoemde biografie, heel graag terug.

Ronaldo ook topscorer goede doelen

Natuurlijk, hij verdient bákken met geld. Maar je kunt het ook allemaal lekker voor jezelf houden, en dat doet deze ooit tot world’s most charitable sportsperson uitgeroepen stervoetballer zeker niet. Sterker nog, als er ook een topschutterslijst voor goede doelen zou bestaan, voerde de even geliefde als gehate Portugees ook die aan. De zoon van een moeder die hem eigenlijk niet wilde en van een vroeg gestorven alcoholist geeft vooral gul aan kinderen. Hij steunt bekende goede doelen als Unicef en Save the Children, maar het zijn de kleinere acties die in het oog springen. Zo betaalt hij een hele reeks operaties voor kinderen, bijvoorbeeld voor een jongetje met kanker dat op kosten van Ronaldo zeven keer onder het mes gaat in de VS, maar uiteindelijk toch overlijdt. Ronaldohaters wijzen op zijn oneindige fortuin en zijn strafblad, dat zeker niet zo hagelwit is als zijn tanden. Hij heeft gedoe met de Belastingdienst en, net als die andere beroemde en ijdele aardbewoner met een fonkelend gebit, riep Ronaldo fake news toen hij door een Amerikaanse lerares werd beschuldigd van verkrachting. Fans vergeten dat weer na opnieuw een fantastisch doelpunt van hun held of een gebeurtenis zoals een dag voor de Nations League-finale tegen Nederland vorig jaar, toen de Portugese spelersbus een jongetje passeerde dat op een stuk karton een boodschap voor Ronaldo had geschreven. “Geef me een knuffel,” stond erop. Ronaldo liet de chauffeur stoppen en nam alle tijd voor het kind, dat een leukemiepatiëntje bleek te zijn. Uiteraard was het – alles werd uiteraard gefilmd en gepost –goede pr voor CR7. Maar hij had ook gewoon met een grote koptelefoon op zijn hoofd achter de geblindeerde ramen van de bus kunnen blijven zitten.

Mooie acties naast het veld

Barcelona speelde jaren achtereen prominent met Unicef op het shirt en Messi groeide ook wanneer hij dat shirt even niet droeg uit tot ambassadeur van het kinderfonds van de Verenigde Naties. Net als zijn collega-beste voetballer van de wereld Cristiano Ronaldo richt hij zich vol overgave op het helpen van kinderen. Een kleine greep: hij schonk 600.000 euro voor de renovatie van een kinderziekenhuis in zijn geboortestad Rosario; met de Leo Messi Foundation sponsort hij onderwijs en gezondheidszorg voor kinderen; Messi investeert in de strijd tegen kanker en zet zich in om kinderen met een beperking te laten sporten. De shirts waarin hij heeft gespeeld gaan vaak naar fondsenwervers, zodat er via veilingen geld kan worden opgehaald voor goede doelen.

Heel veel over de goede daden van Messi hoor je niet; de Argentijn is iets minder dol op de schijnwerpers dan bijvoorbeeld Ronaldo. Een verhaal dat blijft hangen is dat van de vijfjarige Afghaanse Messi-fan Murtaza Ahmadi, die groot werd op social media toen hij poseerde in zijn ‘Messi-shirt’. Tussen aanhalingstekens omdat papa Ahmadi bij gebrek aan geld voor een echt shirt zijn fantasie, een boodschappentas en een viltstift gebruikte om zijn zoontje gelukkig te maken. Vanuit alle uithoeken van de wereld kwamen er oproepen om het jongetje alsjeblieft zijn held te laten ontmoeten. Bijna elf maanden later kwam het ervan: Murtaza en Messi ontmoetten elkaar tijdens een vriendschappelijke wedstrijd in Doha, Qatar. Het jongetje was niet bij Messi weg te slaan en moest uiteindelijk door de scheidsrechter van het veld worden gedragen.

Salah helpt zelfs dieven

De ploeggenoot van Virgil van Dijk en Gino Wijnaldum is sympathiek, bescheiden, steengoed en sinds kort kampioen van Engeland. Of dat nog niet genoeg is, beschikt de Farao van Anfield bovendien over een hart van goud. Een deel van zijn salaris gaat naar goede doelen en Mo Salah investeert veel geld om de leefomstandigheden in het straatarme dorp waar hij vandaan komt te verbeteren. Inmiddels staan daar een Mohamed Salah-ziekenhuis en Mohamed Salahschool. In datzelfde geboortedorp hielp hij 450 gezinnen door ze een maandelijkse toelage te geven om hun hoofd boven water te houden. Hij betaalt operaties voor mensen die dat zelf niet kunnen. Hij speelde een hoofdrol in een campagne om drugsverslaving te bestrijden.

En let op: het is niet zo dat zijn hart pas van goud is sinds de goudstaven opgestapeld in zijn huis liggen. Ook toen hij nog weinig geld verdiende, was Salah al een goede jongen. Ter illustratie: Mo voetbalde nog in Egypte toen de familie Salah werd beroofd, maar de dief werd betrapt en gearresteerd. Toen zijn vader een aanklacht tegen de overvaller wilde indienen, vroeg Mo hem daarvan af te zien. Vervolgens hielp hij de man financieel en probeerde hem te helpen met het vinden van een baan. Dit soort verhalen maakt van Salah een rolmodel voor Britse moslims. Zelfs niet-moslims komen in de verleiding om hun levensbeschouwing te herzien getuige de herschreven tekst van Dodgy’s hit Good Enough dat in coronaloze tijden op Anfield na opnieuw een goal van Salah opstijgt:

“If he’s good enough for you, he’s good enough for me / If he scores another few then I’ll be muslim too / If he’s good enough for you he’s good enough for me /Then sitting in a mosque is where I wanna be.”