De val van Jumbo-baas Frits van Eerd: naïviteit of geldzucht?

“Ik moet, ik zal, ik ga winnen.” De gevallen Jumbo-topman Frits van Eerd (57) zal ongetwijfeld nog weleens terugdenken aan deze woorden, in 2017 uitgesproken tijdens een interview met zakenblad De Ondernemer. Zo had hij wel meer uitspraken, die met de kennis van nu in een ander licht zijn komen te staan. Dat hij bijvoorbeeld graag de randjes opzoekt om ergens een succes van te maken. En dat ‘uiteindelijk de beste wint, dat is een natuurwet’. Vorige week stond hij voor het eerst voor de rechter, op verdenking van btw-fraude en betrokkenheid bij het witwassen van grote hoeveelheden geld en goederen. Van Eerd is dus flink over het randje gegaan. En of hij gaat winnen is maar zeer de vraag.

Succesverhaal

Er lijken nogal wat uitdrukkingen van toepassing te zijn op Van Eerd. Hoge bomen vangen veel wind. Macht corrumpeert. Hoogmoed komt voor de val. Wie zijn kop boven het maaiveld uitsteekt... En het was allemaal nog wel zo mooi begonnen. Eigenlijk leest het levensverhaal van Godefridus Franciscus Theodorus van Eerd als een succesverhaal. Maar dan een zonder happy ending, waarover straks meer.

De Brabander wordt op 25 maart 1967 in Veghel geboren in een hecht ondernemersgezin. Vader Van Eerd runt een groothandel voor kruideniers en heeft in zijn kantoor een legerhelm liggen, met daarop de tekst ‘AH here we come’. Het is kenmerkend voor de Van Eerdjes. De grootste willen zijn en uiteindelijk de Zaanse concurrent die op de kleintjes let naar de troon stoten. “En dat gaat gebeuren,” aldus een zelfverzekerde Frits in het interview uit 2017.

Ook al zit het ondernemen hem in het bloed, zonder gedegen vooropleiding zal het moeilijk worden om carrière te maken in de supermarktbranche, want dat is uiteindelijk waar Van Eerd zijn zinnen op heeft gezet. Hij studeert bedrijfskunde in Utrecht en de Verenigde Staten en treedt in 1992 in dienst van Jumbo, op dat moment nog een betrekkelijk kleine supermarktketen met 37 vestigingen. Frits begint bescheiden, als productmanager van de broodafdeling. Vier jaar later wordt hij general manager en vormt hij samen met vader Karel van Eerd de directie van het concern. Daarmee is de basis gelegd voor een bedrijf dat spectaculair zou groeien, met uiteindelijk bijna 700 winkels, 100.000 man personeel en een jaaromzet van 10 miljard euro. De groei leidt ertoe dat ook Frits’ zussen Colette en Monique toetreden voor topfuncties en er volgen jaren waarin de Jumbo Groep Holding BV flink op overnamepad gaat. Zo worden onder andere Super de Boer, C1000, La Place, Smulweb, EMTÉ en Agrimarkt ingelijfd.

Liefde voor snelheid 

So far so good. Frits van Eerd heeft in die jaren negentig nog de gunfactor en van donkere wolken is in de verste verte nog geen sprake. Of het moeten de rookwolken zijn uit de uitlaat van een van zijn raceauto’s uit de Formule Renault-klasse. Want dat is een andere kant van de Jumbo-topman: hij houdt van autosport en dat niet alleen, hij is er ook nog goed in. In 1996 wordt hij zelfs kampioen van de Benelux. Ook rijdt hij vijf keer de Dakar-rally en neemt hij deel aan de 24 uur van Le Mans. Van Eerd rijdt niet alleen graag in raceauto’s, hij verzamelt ze ook, waarbij hij een voorliefde heeft voor de wat oudere Formule 1-auto’s. Hij laat de bolides restaureren en zet ze in bij evenementen en races voor historische racewagens. Een andere liefhebberij is de motorcross, de stoere wereld van modder en stuivend zand. Van Eerd heeft oog voor talent en is gul met sponsorgelden, iets wat later zijn achilleshiel zou blijken te zijn.

Zijn liefde voor snelheid komt ook op andere terrein tot uiting. De gefortuneerde en succesvolle Van Eerd weet de hand te leggen op drie zeldzame Supermarine Spitfire-gevechtsvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Ook deze worden grondig gerestaureerd en in samenwerking met de Koninklijke Luchtmacht ingezet bij luchtvaartevenementen. Een gedreven man en kleurrijk figuur dus, die Van Eerd. Tussen het ondernemen en racen door heeft hij zelfs tijd voor nóg een hobby: Frits speelt trompet in zijn band Factor 12 en scoort in 2008 samen met De Gebroeders Ko een Top 40-hit met de carnavalskraker Wij doen het licht wel uit. Ook maakt trompettist Van Eerd deel uit van het huisorkest van De Toppers. “Als je het volk begrijpt en dicht bij het volk staat, dan weet je ook wat de consument wil,” aldus platenbaas Adrie van den Berk in een interview over Van Eerds bijdrage aan ‘volkse’ muziek. Stan van den Dobbelsteen, die Van Eerd kent van feestelijke bijeenkomsten op het podium, zegt in een ander interview: “Toen ik Frits leerde kennen was hij voor mij ‘Frits met de trompet’. Ik had geen idee dat hij zo hoog in de boom zat bij Jumbo. Het is een toffe vent, zonder kapsones.”

Is het dan alleen maar rozengeur en maneschijn in het leven van Van Eerd? Niet echt, zo blijkt weer uit het zeven jaar oude interview met De Ondernemer. De Jumbo-topman vindt bijvoorbeeld ouder worden best een dingetje. “Ik vond 50 worden heel erg. Ik weet hoe jonge mensen naar vijftigers kijken. Ik ben voor m’n gevoel nog helemaal geen 50. Hooguit eind 30, begin 40.” Verder blijkt Van Eerd ook wakker te kunnen liggen van grote zakelijke beslissingen. Hij geeft de overname van supermarktketen C1000 als voorbeeld. “Dat maakte ons de nummer 2 in de markt, maar het leverde wel een schuld op van 1,3 miljard. Daar heb ik een tijd niet van geslapen. De bank wilde alle cijfers weten, maar niemand vroeg aan mij of ik dat wel kon, niemand testte of ik wel een balans kon lezen.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check het via Blendle.