Zorg mijden: waarom veel mensen dit doen (en waarom het een slecht idee is)

Waarom zorg mijden? 

Er zijn verschillende redenen waarom mensen niet (of niet op tijd) naar een arts of behandelaar gaan. Wat veelvoorkomende redenen zijn:

1. Hoge kosten

Iedereen die in Nederland woont of werkt is verplicht om een zorgverzekering af te sluiten. Als je gebruikmaakt van zorg uit je basispakket, dan betaal je daar een eigen risico over. In 2024 komt dit bedrag neer op minimaal € 385. Wel zijn er wat uitzonderingen. Als je naar de huisarts gaat, dan betaal je dit bijvoorbeeld niet. Maar word je door je vervolgens door je huisarts doorverwezen naar het ziekenhuis? Dan geldt het eigen risico in de meeste gevallen wel.

Naast het eigen risico is er soms ook sprake van een eigen bijdrage. Wanneer je bepaalde medicijnen krijgt voorgeschreven, dan moet je dit deels zelf betalen. Zorg is dus in veel gevallen niet gratis.

Voor veel mensen vormen hoge zorgkosten een barrière om medische hulp te zoeken. Zeker wanneer het al lastig is om elke maand rond te komen, kan dat een reden zijn om (te lang) met klachten te blijven lopen.

2. Gênante kwaal

De ene klacht is de andere niet. Als je een kwaal hebt die je ongemakkelijk vindt, zoals erectieproblemen, urinewegklachten of darmklachten, dan sta je misschien niet te springen om dit uitgebreid te laten onderzoeken. Misschien denk je dat je de enige bent die hiermee loopt.

Mannen die deze zorg mijden omdat ze zich schamen, realiseren zich vaak niet dat huisartsen in hun loopbaan al veel hebben gezien. Dit soort ‘gênante kwaaltjes’ zijn haast dagelijkse kost binnen de muren van de spreekkamer. Niks om je voor te schamen dus!

3. Angst voor diagnose

Tegenwoordig kun je gezondheidsklachten makkelijk opzoeken op het internet. Dat kan verhelderend zijn, maar Dokter Google schotelt regelmatig doemscenario’s voor als diagnose, waardoor het kan leiden tot spanning die vaak onnodig is. Angst voor een eventuele diagnose weerhoudt veel mensen van een bezoek aan een arts. Ze horen liever geen slecht nieuws.

4. Gemakzucht

“Het hoort erbij” of “Het gaat vanzelf wel over”. Veel mensen lopen onnodig lang met vervelende klachten, terwijl deze juist heel goed verholpen kunnen worden met de juiste behandeling. Mannen zijn vaak geneigd om hun gezondheidsklachten langer te negeren dan vrouwen. Ze zijn minder snel bezorgd en ze wachten over het algemeen langer voordat ze een huisarts bezoeken.

5. Negatieve ervaringen

Ben je in het verleden weleens met je klachten naar je huisarts geweest en werd je toen niet goed geholpen? Of heb je er toen een negatief gevoel aan overgehouden, omdat je voor je gevoel niet serieus werd genomen? Ook dit kan een reden zijn om zorg in de toekomst links te laten liggen.

De gevolgen en oplossingen

Veel mannen zijn geneigd om lichamelijke klachten te onderschatten en denken dat ‘ze er wel doorheen kunnen bijten’. Het uitstellen of zelfs helemaal vermijden van medische behandelingen kan echter grote gevolgen hebben.

Het kan er ten eerste voor zorgen dat vervelende klachten op den duur verergeren. In sommige gevallen kan het er zelfs voor zorgen dat je chronisch last blijft houden van je problemen. Je hebt op langere termijn dan veel meer zorgkosten.

Zorg mijden heeft ook een maatschappelijke impact. Als veel mensen dit doen, zorgt het na verloop van tijd op landelijk niveau voor een veel hoger ziekteverzuim. Ook kan het resulteren in een grotere druk op het zorgsysteem: er zijn duurdere en complexere behandelingen nodig.

Landelijke aanpak

Dit alles maakt zorgmijding een groeiend probleem dat op landelijk niveau moet worden aangepakt. Er worden veel mogelijke oplossingen genoemd, bijvoorbeeld het afschaffen of inkomensafhankelijk maken van het eigen risico. Dat kan helpen, al is algemene bewustwording over de risico’s van zorgmijding minstens zo belangrijk.