Is klusjesman Bas W. schuldig aan de vermeende wurgmoord op prostituee Sara?

Het IJ, dat de meeste Nederlanders kennen van het nautische evenement Sail Amsterdam, was ooit een uitloper van de Zuiderzee met een open verbinding naar de Noordzee. De naam IJ is verwant aan het Friese woord ‘Ee’, dat water betekent. Tot zover het stukje ontstaansgeschiedenis. De meeste Amsterdammers kennen hun ‘rivier’ toch vooral als de scheidslijn tussen het noordelijke en zuidelijke deel van de stad, met de pont tussen het Tolhuis in Noord en het Centraal Station als bekendste en drukste verbinding. Het is hier, langs dit ruim 10 meter diepe water, waar op woensdag 29 november 2023 ter hoogte van de Distelweg een gruwelijke ontdekking wordt gedaan.

Het is koud die dag. Na een nacht vol buien blijft de thermometer overdag steken op ongeveer 4 graden. Af en toe piept de zon even tussen het grijze wolkendek door. Maar het is niet de kou die een argeloze wandelaar deze middag rillingen bezorgt. Rond 13.00 uur die dag ziet hij ter hoogte van de afmeersteiger een pakket drijven dat qua contouren een menselijk lichaam als inhoud doet vermoeden.

Als even later de politie samen met de brandweer een onderzoek instelt, wordt al snel duidelijk dat de getuige het goed heeft gezien. Het blijkt te gaan om het in bouwzeil verpakte stoffelijk overschot van een vrouw. Een eerste schouw wijst uit dat ze een lichte huidskleur heeft, een normaal postuur en kort donker haar. Haar leeftijd wordt geschat tussen de 30 en 45 jaar oud en op verschillende plekken op haar naakte lichaam zijn grote tatoeages te zien. Het is meteen duidelijk dat het om een misdrijf moet gaan. Niet alleen omdat het lichaam is verpakt, maar ook vanwege specifieke sporen in de halsstreek.

Zoals gebruikelijk in dergelijke situaties wordt er nog diezelfde dag een Team Grootschalige Opsporing (TGO) op de zaak gezet, met als eerste onderzoeksvraag: wie is deze vrouw? Een snelle zoekslag in het bestand van vermiste personen levert geen match op, maar dat zegt niet veel. De vrouw kan ook nog maar heel kort vermist zijn of nog niet eens door haar omgeving worden gemist.

Omdat de eerste uren in een moordonderzoek van het grootste belang zijn, worden foto’s van de opvallende tatoeages op donderdag via de media aan het publiek getoond. Het blijkt een goede zet. Bekenden van het slachtoffer slaan aan op de tatoeages en komen met een naam. Het blijkt te gaan om de uit Italië afkomstige Sara Barbarossa (33), die al enkele jaren in Amsterdam woonde en werkte.

Hondenriem

Een belangrijke stap in het onderzoek is gezet. Maar het TGO blijkt intussen nog een belangrijk spoor te hebben gevonden. Bij het Afval Energie Bedrijf (AEB) in het Westelijk Havengebied hebben teamleden een vuilniszak veiliggesteld waarin zich onder andere bebloed beddengoed en een damestasje met daarin een koordje met ringetjes bevinden. Met name dit laatste zou later, mede op basis van Bas W.’s DNA-sporen op de vuilniszak, een belangrijk aanknopingspunt blijken te zijn.

Onder invloed van verdovende middelen brengt Bas voor een potje wurgseks een koord aan om Sara’s nek. Maar dat loopt gruwelijk mis

Terwijl het team probeert het leven – en vooral de laatste dagen – van het slachtoffer in kaart te brengen, heeft een 39-jarige man uit Zwanenburg zo zijn eigen beslommeringen. Sterker nog: hij doet al dagen geen oog dicht. De op 20 december 1983 in Zwanenburg geboren Bas W. heeft in korte tijd zijn leven zien instorten. En dat terwijl hij juist zo lekker aan de weg timmerde. Letterlijk in zijn geval, want met zijn in 2012 opgerichte eenmanszaak kan hij het werk amper aan.

Op zijn Facebook-pagina plaatst hij met grote regelmaat foto’s van lopende en afgeronde projecten. Bas levert vakwerk en heeft blijkens talloze reacties louter tevreden klanten. Hij woont in een mooi huis, bezit een bootje, heeft genoeg vrienden en speelt af en toe en potje voetbal. Kortom, het gaat hem zowel zakelijk als privé voor de wind. Ook bij zijn meest recente klus aan de Jacob van Lennepkade loopt eigenlijk alles op rolletjes. Tot die dinsdag de 28ste november 2023, de dag waarop twee levens worden verwoest.

En nu is het wachten op de politie. Want ze hebben haar gevonden, zo heeft hij uit het nieuws vernomen. In het IJ, precies waar hij haar had gedumpt. Blijkbaar had hij het lichaam niet goed genoeg verpakt, of beter moet verzwaren met een blok beton. Het kan niet anders of ze zullen aan de hand van haar telefoon of op aanwijzing van getuigen bij hem uitkomen. En dat is precies wat er gebeurt. Op zaterdag 2 december, dus vier dagen nadat het lichaam van Sara Barbarossa werd gevonden, staat de recherche bij Bas W.’s woning op de stoep. Hij wordt officieel aangehouden als verdachte van de moord op de 33-jarige Italiaanse.

Als de recherche de werkbus van W. in beslag neemt, vinden ze een opmerkelijk voorwerp dat weinig met zijn timmerwerkzaamheden te maken heeft: een soort hondenriem. Opmerkelijk, zeker voor iemand die geen hond heeft en die wordt verdacht van een wurgmoord. En dat ook nog eens in combinatie met het koordje dat eerder in het handtasje is gevonden.

Moord in vereniging

De politie blijkt W. inderdaad mede aan de hand van Sara’s telefoongegevens op het spoor te zijn gekomen. De twee kenden elkaar al enige tijd, zo blijkt. Sara, die ooit werkte voor een Italiaans restaurant in de Jordaan, bood op internet haar diensten aan als de prostituee ‘Melissa’, iets waar Bas zo af en toe graag gebruik van maakte. Zo ook op die laatste dinsdag van november. De timmerman heeft tussen het klussen door blijkbaar behoefte aan seks en laat Sara naar de Jacob van Lennepkade komen. De Italiaanse staat er niet om bekend dat ze te porren is voor extremiteiten, maar toch is dat precies waar W. naar op zoek is. Het gaat er dan ook ruig aan toe daar tussen de vlakschuurmachine en gereedschapskist. Onder invloed van verdovende middelen brengt Bas als onderdeel van een potje wurgseks een koord aan om Sara’s nek. Maar dat loopt gruwelijk mis.

Bas W. verpakt het lichaam in bouwmateriaal en versleept het naar zijn werkbus. Vervolgens moet hij het lugubere pakket in een bootje hebben getild en in het IJ hebben gedumpt

Over wat er in de uren daarna precies gebeurt, zou Bas verschillende verklaringen afleggen – daarover straks meer – maar feit is dat de Italiaanse haar seksafspraak met de dood moet bekopen. De timmerman raakt in paniek en wil zo snel mogelijk van het lichaam af. De recherche gaat ervan uit dat W. het lichaam verpakt in bouwmaterialen en het versleept naar zijn werkbus. Vervolgens moet hij naar een locatie zijn gereden waar hij het lugubere pakket in een (of zijn) bootje tilt. Ergens op het IJ heeft hij het stoffelijk overschot gedumpt, waarbij het niet zeker is of het dezelfde locatie is als de latere vindplaats bij de Distelweg. Of Bas W. dit allemaal alleen deed of met hulp van anderen is nog onderdeel van het onderzoek. Vooralsnog luidt de aanklacht ‘moord in vereniging’.

Zeer emotioneel

Bij de eerste inleidende zittingen zijn er vooralsnog geen eventuele mededaders ter sprake gebracht. Alle pijlen richten zich op Zwanenburger Bas W., die zich bij de rechter zeer emotioneel toont. Sterker nog: hij is een wrak en huilt tranen met tuiten. Tussen het snikken door komt W. met verklaringen die niet altijd hout snijden, om maar even in timmermanstermen te spreken. In eerste instantie wijdt hij Sara’s dood aan het ‘per ongeluk’ te strak trekken van het koord om haar nek, dat inderdaad onderdeel was geweest van een heftig seksspel. Bas had het touw niet los kunnen krijgen waardoor ze was gestikt.

Later laat hij een andere verklaring noteren. Het was niet zozeer dat ze meteen was gestikt, nee, Sara was buiten bewustzijn geraakt. Bas had haar in bad gelegd en het koord van haar nek weten te halen. Toen de vrouw bijkwam, was ze in paniek uit het bad gesprongen, uitgegleden en met haar hoofd hard op de badrand gevallen. Helaas had Sara die klap niet overleefd. Het is een interessante versie, ware het niet dat het pathologisch verslag met een heel andere conclusie komt: dood door verwurging.

De ontroostbare moeder hoort het relaas met verbijstering aan en kan haar tranen niet bedwingen. Anders dan bij Bas, die vooral huilt uit zelfbeklag

Bij de meest recente tussentijdje zitting op 23 mei laat Bas W. de tranen weer vrijelijk stromen. “Ik denk met afschuw en intens verdriet terug aan die periode rond 28 november,” snikt de timmerman, zich richtend tot de nabestaanden van Sara die speciaal uit Italië zijn overgevlogen. “De afgelopen 172 dagen word ik elke dag geconfronteerd met heftige emoties. Er is heel veel dat ik wil zeggen tegen de nabestaanden van Sara, maar woorden schieten tekort. Niets van wat ik kan zeggen, dekt de lading.”

De moeder van het slachtoffer hoort het relaas met groeiende verbijstering aan en kan haar tranen niet bedwingen. Anders dan bij Bas, die vooral huilt uit zelfbeklag, zijn het de bittere tranen van een ontroostbare moeder. Maar Bas gaat verder met zijn betoog. “Ik heb die avond een grote fout gemaakt. Ik had natuurlijk de hulpdiensten moeten bellen. Maar het was een ongeluk, ik vind het verschrikkelijk wat er is gebeurd. (...) Mijn gedachten gaan uit naar Sara, die ik kende als Melissa, en naar haar familie. Maar ook naar mijn eigen familie, die door mijn handelen veel moet doorstaan. Ik hoop dat iedereen ooit weer rust zal kunnen vinden.”

Aan rust hoeft Bas W. zelf voorlopig niet te denken. Hij staat op de wachtlijst voor observatie in het Pieter Baan Centrum. Blijkbaar is er dus een vermoeden dat de timmerman lijdt aan een psychische aandoening, wat voor het OM de belangrijke vraag opwerpt of hij volledig toerekeningsvatbaar was toen hij het delict pleegde. In juli diende er een nieuwe tussentijdse zitting. De datum voor de inhoudelijke behandeling van de strafzaak is nog niet bekend en zal mede afhangen van de bevindingen van het Pieter Baan Centrum.

Ook Edita stierf door wurgseks

Het is 20 september 2018 als in de Muidertrekvaart het stoffelijk overschot wordt gevonden van een vrouw. Het lichaam is opgerold in een opblaaszwembad, om de nek zit een touw en over het hoofd is een plastic zak getrokken. Mede aan de hand van getuigenverklaringen kan het slachtoffer worden geïdentificeerd als de 42-jarige Edita Moliené uit Naarden. De vrouw kwam oorspronkelijk uit Litouwen en was net als haar zus naar Nederland verhuisd, in de hoop op een beter leven. Edita had de neiging op foute mannen te vallen. Een van hen was de 48-jarige Erwin G. uit Bussum. Een man met stevige persoonlijkheidsstoornissen, zoals borderline, psychopathie en narcisme. Een man ook met een stevig strafblad voor vermogensdelicten, bedreiging en mishandeling. Maar dat wist of zag de goedgelovige en naar liefde hunkerende Edita allemaal niet.

De vrouw is ongeveer een week vermist als haar lichaam wordt gevonden. Het duurt een stuk langer voordat Erwin G. als mogelijke verdachte in beeld komt. Het is vrijdag 16 november 2018 als de man wordt aangehouden. Hij ontkent iets met de dood van Edita te maken te hebben, iets wat hij altijd zal blijven volhouden. Wel geeft hij toe dat ze elkaar kenden en een seksuele relatie hadden, maar haar dood was een ongeluk geweest. Tijdens een stevig potje bondageseks had ze een epileptische aanval gehad waaraan ze was komen te overlijden. In paniek had hij zich van haar lichaam ontdaan door het in de buurt van zijn vaste visstek in het water te gooien.

Voor justitie is er echter geen twijfel mogelijk: of het nu doodslag, moord of dood door schuld is, niemand anders dan Erwin G. is verantwoordelijk voor de dood van Edita en het wegmaken van haar lichaam.

Na meerdere rechtszaken wordt de Bussumer uiteindelijk in hoger beroep veroordeeld tot acht jaar en tbs. Hij heeft nooit opening van zaken willen geven. “De vraag wat je met haar hebt gedaan, blijft ons bezighouden,” zei Edita’s zus Marije in de rechtszaal. “Je hebt haar gedumpt als een stuk vuil. Tot nu toe heb je niet eens de moed gehad om de waarheid te vertellen. Wat jij gedaan hebt, is onvergeeflijk. Je hebt ons leven verwoest. Ik hoop dat je lang zult boeten.”

Wat is wurgseks?

Wurgseks (ook erotische asphyxiatie genoemd) is een seksuele handeling waarbij de ademhaling tijdelijk onderbroken wordt door de persoon zelf of door een ander ter verhoging van seksueel plezier. Het is een riskante vorm van seks en er zijn veel risico's aan verbonden. Wurgseks leidt tot zuurstofgebrek in de hersenen waardoor een licht hallucinerend gevoel kan ontstaan, ofwel een trip. In sommige gevallen speelt het uitoefenen van macht als seksueel spel een rol. Als dat niet op verzoek van de partner, of met uitdrukkelijke instemming gebeurt, is sprake van een strafbaar feit.

Uit een Amerikaans wetenschappelijk online onderzoek uit 2021, gaf 58 procent van de vrouwelijke studenten aan weleens seks te hebben gehad waarbij ademhalingscontrole voorkwam, een kwart voor het eerst op hun 17de levensjaar, steeds in de passieve rol. Tegelijkertijd kwam uit dat onderzoek naar voren dat 127 personen bewusteloos raakten. Vrouwen waren veel vaker betrokken in de passieve rol en lopen daarom ook een aanzienlijk hoger risico dan mannen.

Uit een ander groot onderzoek, in België, bleek onlangs dat 31 procent van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar weleens wurgseks heeft gedaan, tegen slechts 1 procent van de 60-plussers.

Het beheersen van de ademhaling kan via verschillende technieken. Het kan door zelf de adem in te houden, door de mond of neusgaten te blokkeren met een mondknevel of masker, of met lichaamsdelen als een hand of gezicht, of door gebruik te maken van plasticfolie of onderdompeling in water. Daarnaast kan de zuurstoftoevoer in het lichaam beperkt worden door de slagaders in de nek of luchtpijp in te drukken met een of beide handen of een arm.

Belangrijk is een duidelijke afsprak te maken over een zogenoemd stopsignaal dat onder alle omstandigheden kan worden afgegeven door de passieve partij en dat duidelijk kan worden waargenomen door de actieve partij. Wordt het signaal gegeven, dan moet er uiteraard direct worden gestopt met de handeling. Er hoeft geen bijzondere reden te zijn voor het stopsignaal, dat mag ook niet door de ander worden gevraagd of geëist wil sprake zijn van seks met wederzijdse instemming. Hersenen kunnen maximaal drie minuten zonder zuurstof, daarna ontstaat ernstig hersenletsel. Het dichtknijpen van de luchtpijp kan daarnaast ook plaatselijk letsel veroorzaken. In extreme gevallen kan wurgseks fatale gevolgen hebben, waarbij er soms rekening moet worden gehouden met een gecamoufleerde moord.

(Bron: Wikipedia.)