MISDAADCOLUMN: Ja, ook agenten kunnen vroeg of laat de fout ingaan

‘Rotterdamse politieagente (41) verdacht van voorbereiden moord op ex-geliefde.’

Typisch zo’n bericht dat onmiddellijk de aandacht trekt. Wie is die vrouw? Wat heeft haar ertoe gebracht om de man dood te willen hebben? En wat was de rol van de vijf medeverdachten van het moordplan die in het bericht genoemd worden? Antwoorden zijn er vooralsnog niet. De hoofdverdachte zit in alle beperkingen en het Openbaar Ministerie wil ‘hangende het onderzoek’ verder geen uitspraken doen. Het is duidelijk dat de zaak erg gevoelig ligt, om reden waarvan ook de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten (beter bekend als Interne Zaken) van de Rotterdamse politie bij het onderzoek is betrokken. Eigenlijk was de affaire al eerder aan het licht gekomen, maar het OM had ervoor gekozen om de boel nog een tijdje stil te houden.

Iedereen kan een fout maken, maar als het een agent betreft zijn de rapen gaar. Er wordt van een diender onkreukbaarheid verlangd, wat is vastgelegd in een zwaarwegende ambtseed- of belofte. “Ik zweer/beloof dat ik mij zal gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt, dat ik zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar zal zijn en dat ik niets zal doen dat het aanzien van het ambt zal schaden.” Een grondige selectieprocedure zou ervoor moeten zorgen dat de sollicitant al die eigenschappen van nature al in zich heeft. Maar zo’n selectie is ook maar mensenwerk. Iemand kan door de mazen van de selectie glippen, of een selectiemedewerker kan net z’n dag niet hebben. Het is geen exacte wetenschap. Dus ja, ook agenten kunnen vroeg of laat de fout ingaan.

Wat de Rotterdamse agente heeft bezield zal ooit bij de rechtbank ter sprake komen, maar zij is niet de eerste met een hoofdrol in een liefdesdrama. Hier liep het nog goed af, er werd uiteindelijk niemand vermoord, maar dat kan niet worden gezegd van een incident dat zich jaren geleden in Kaatsheuvel afspeelde. Twee agenten, één uit Tilburg en één uit Loon op Zand, lagen met elkaar in de clinch over een vrouw. Het leidde tot een fatale uitbarsting.

Op een woensdagochtend reed de Tilburgse hoofdagent Ronald van A. in zijn privéauto en gekleed in ME-uniform (dat hij droeg vanuit zijn functie als hondengeleider) naar het centrum van Kaatsheuvel. Aan de rand van de bebouwde kom kreeg hij toevallig het politiebusje in het vizier, waarin zijn rivaal Ronald Neuteboom net zijn ronde reed. Door links tegen de richting in te rijden wist hij het busje klem te rijden. De bedrogen hoofdagent trok zijn dienstwapen en schoot de vluchtende Neuteboom van achteren neer. De collega van het slachtoffer wist Van A. met twee schoten in de benen uit te schakelen. Neuteboom werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij enkele weken later overleed.

Ronald van A. kreeg vijf jaar cel en tbs opgelegd. Volgens een psychiater van het Pieter Baan Centrum had de man een ‘persoonlijkheidsstoornis, waardoor hij niet kon omgaan met gevoelens van agressie, tederheid en jaloezie’. Blijkbaar waren deze tekortkomingen jaren eerder bij de selectie van Van A. over het hoofd gezien.

Hoe schokkend bovenstaande zaak ook is, een relatiedrama kan nu eenmaal het slechtste in mensen naar boven halen. Zelfs als de dader agent is en heeft gezworen ‘zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar’ te zijn. Ook politiesurveillant Sander V. uit Dordrecht had die eed ooit afgelegd, maar dat weerhield hem er niet van een gruwelijke en geruchtmakende kindermoord te plegen. Slachtoffer was buurmeisje Milly Boele (12), die hij in maart 2010 naar binnen lokte, verkrachtte, vermoordde en in de achtertuin begroef. Niemand had verwacht dat deze onopvallende politieman tot zoiets in staat zou zijn. Ook hij was een selectiefoutje. Eén met gruwelijke gevolgen, waaraan een monument voor het ouderlijk huis van Milly in Dordrecht nog dagelijks herinnert.