MISDAADCOLUMN: Sneeuw is de vijand van de misdaad

Nou, dat was me wat, twee weken geleden. Sneeuw in Nederland. Opeens verstomden de gesprekken over de Amsterdamse Jodenjacht, het gevecht Tyson/Paul, de nieuwe liefde van Sylvie Meis en het filtertje van Linda de Mol. Het ging alleen nog over code oranje, aantallen centimeters en – je verwacht het niet – problemen op het spoor. Maar er was vooral vrolijkheid. Instagram stroomde vol met plaatjes van ‘eerste sneeuw in Amsterdam’, sneeuwpoppen in achtertuintjes en sleetje rijden op de Gelderse Posbank. Toch zijn er ook mensen die het feeërieke weerfenomeen wel kunnen schieten. En zo komen we van een weerpraatje toch weer bij de misdaad terecht.

Inbreken tijdens een sneeuwnacht is bijvoorbeeld een vrij kansloze aangelegenheid. En toch gebeurt het steeds weer. Drie jaar geleden sloeg een 41-jarige man in Roosendaal het ruitje in van een bestelauto om er een paar kisten met gereedschap uit te halen. Een getuige zag het gebeuren en belde de politie. Toen die arriveerde, was de vogel net gevlogen. Het kostte de dienders echter weinig moeite om de verdachte te vinden. “Op hun gemak volgden de agenten de sporen in de sneeuw en konden zo de inbreker achterhalen,” aldus het politierapport uit februari 2021.

Als O. verklaart dat hij in de nacht van de vermissing de deur niet uit is geweest, weet de politie genoeg. Waarom was het dak van zijn auto toen dan onbesneeuwd?

Iets soortgelijks speelde zich af tijdens een winterse nacht in Groningen. De politie betrapte een bekende inbreker op een fiets waarvan het slot was geforceerd. De man werd aangehouden en op het politiebureau bleek dat hij schoenen droeg met een profiel dat overeenkwam met een spoor dat ’s avonds in de sneeuw was aangetroffen na een woninginbraak aan de Hereweg. En twee jaar geleden eindigden twee Limburgse inbrekers met hun vluchtauto in een greppel, toen een sneeuwbui een verbond had gesloten met de achtervolgende politieauto.

En zo zijn er meer voorbeelden. Niet alleen van onfortuinlijke inbrekers, maar ook van wiettelers die hun plannen gedwarsboomd zien door winters weer. Meestal hebben zij de pech dat de boel wordt verraden door daken die, in tegenstelling tot die bij de buren, volledig sneeuwvrij zijn gebleven. Voor de politie dé indicatie dat onder de betreffende dakpannen wel eens kweeklampen aanwezig kunnen zijn voor de gestage groei van wietplantjes. Toch is dit allemaal nog relatief onschuldig, want zelfs in moordonderzoeken speelt sneeuwval soms een doorslaggevende rol. Een klassiek voorbeeld is de geruchtmakende moord op Grietje Nagelhout (24) uit het Drentse Zuidlaren.

Het is 16 februari 2000 als de 38-jarige Evert O. zijn vriendin Grietje als vermist opgeeft. De man lijkt ten einde raad en schakelt het televisieprogramma Tros Vermist in. Hij verschijnt snikkend voor de camera en helpt mee met een flyeractie. De man weet bij de kijkers een gevoel van medelijden op te wekken. Want het zal je maar gebeuren: je vriendin heeft een afspraak met een kennis, komt daar niet opdagen en is vervolgens spoorloos verdwenen.

Toch zijn niet alle kijkers zo begaan met Evert. Bij de recherche hebben ze vanaf dag één al de nodige bedenkingen tegen de man. Zijn verhaal bevat tegenstrijdigheden en ook is het de rechercheurs opgevallen dat zijn emoties nogal geacteerd overkomen. Als O. verklaart dat hij in de nacht van de vermissing heeft geslapen en de deur niet uit is geweest, weet de politie genoeg. Het heeft die nacht gesneeuwd en er is in de straat maar één auto waarvan het dak onbesneeuwd is gebleven; die van Evert O. Hij is dus wel degelijk weggeweest.

Na aanvankelijke ontkenningen geeft O. uiteindelijk toe dat hij Grietje heeft vermoord. Ze was er die nacht achter gekomen dat hij grote schulden had, waardoor ze geen hypotheek konden nemen. In paniek had hij Grietje met een zware schaal de hersens ingeslagen en gewurgd. Het lichaam had hij in een rioolput gestopt. Met de vallende sneeuw als enige getuige.