Driemaal is scheepsrecht

Louis van Gaal is begonnen aan zijn derde termijn als bondscoach van Oranje. Natuurlijk hij, “want wie zou het anders moeten doen?” zei hij vorige week tijdens zijn eerste persconferentie. Goeie vraag. Voetbaljournalist Valentijn Driessen van De Telegraaf had daar ook niet zo snel een antwoord op, al stipte hij wel aan dat Van Gaal zichzelf als een ‘procestrainer’ ziet, iemand die een team kan smeden, maar niet op korte termijn. En dat laatste is nou júist nodig voor de WK-kwalificatiewedstrijd van volgende week in en tegen Noorwegen (woensdag 1 september).

In dat opzicht is Louis misschien niet de beste keuze van de KNVB geweest, wierp Driessen hem voor de voeten.

Van Gaal, opvallend mild en realistisch: “Zit wel wat in.”

Dat een huwelijk tussen Van Gaal en Oranje niet altijd vruchtbaar was, weten we. Tijdens zijn eerste ambtstermijn wist het Nederlands Elftal zich niet te plaatsen voor het WK van 2002 in Zuid-Korea en Japan (Ierland-uit, altijd lastig); eerherstel kwam toen hij na het desastreuze EK van 2012 het stokje overnam van Bert van Marwijk, Nederland naar het WK van 2014 in Brazilië loodste en daar een zeer verrassende derde plek behaalde (en met die 1-5-overwinning op regerend wereldkampioen Spanje een wedstrijd voor de eeuwigheid op de mat legde). Maar nu, tijdens zijn derde termijn, wil hij dan eindelijk zijn persoonlijke missie bij Oranje voltooien: wereldkampioen worden. Eind volgend jaar, in Qatar.

Dat we het anno 2021 überhaupt over Van Gaal hebben als nieuwe bondscoach van Oranje, hadden wij precies twintig jaar geleden niet kunnen bevroeden. Onze verslaggever Joop Reichart maakte vlak vóór Ierland-Nederland (1-0) een rondje langs de velden om sportpsychologen, organisatiedeskundigen en andere experts op psychologisch gebied te vragen naar de werkwijze van Van Gaal. Of anders gezegd: waarom de sfeer bij het Nederlands Elftal tot onder het vriespunt was gedaald en of dat misschien iets te maken had met de bondscoach. Psycholoog Bram van der Kamp: “Van Gaal drilt spelers en dwingt ze in een keurslijf. Omdat het moet gaan zoals hij het wil is de bewegingsvrijheid van de spelers gering. En dat wreekt zich: je ziet duidelijk dat zijn dictatoriale aanpak is uitgewerkt.” Sportpsycholoog Ralph Bakker gebruikte woorden van dezelfde strekking: “Van Gaal is een generaal, opperbevelhebber van Oranje voor mijn part, maar absoluut geen coach: hij hanteert een managementstijl uit de jaren zestig.” Oud-voetballer Anthony Lurling, die één keer door Van Gaal werd geselecteerd, kon dat alleen maar beamen: “Van Gaal is erg dwingend.” Hij herinnerde zich een akkefietje tussen Van Gaal en Ronald de Boer die tijdens de training weggleed bij een corner, tot woede van Van Gaal. Lurling: “De Boer zei dat er een gat in het veld zat. Waarop Van Gaal alleen maar antwoordde dat het een slechte corner was en De Boer maar bleef zeggen dat er écht een gat in het veld zat. Toen zei Van Gaal: Wil je nog opgesteld worden? Dan moet je nu je mond houden.”

Maar dat was twintig jaar geleden, zand erover. Dictator of niet: als Van Gaal volgend jaar in Qatar de wereldbeker omhoog­houdt, vergeven wij hem met terug­werkende kracht alles. Ronald de Boer waarschijnlijk ook.