Week van toen: 'Wapenfeiten van een jeugdcrimineel'

“ Geweldpleging, overvallen, drugshandel, scooterdiefstallen. Jeugdcriminelen in Nederland doen in niets meer onder voor hun ‘grote broers’. Hoe kunnen ze zo jong al ontsporen? Panorama schreef het portret van de Haagse delinquent-scholier Sergio, die op z’n vierde z’n eerste cd’s jatte en op z’n zestiende werd veroordeeld voor een gewapende overval.”

Het zou zomaar een tekst uit een Panorama uit 2021 kunnen zijn, maar deze woorden stonden in een Panorama uit 1999. Verslaggever Peter Viering en fotograaf Paul Tolenaar zochten de surinaams-hindoestaanse Sergio op in Den Haag. ‘Zijn vader (43) is lasser, zijn moeder (36) huisvrouw. Ze komen uit Suriname. Sergio heeft daar tot z’n derde gewoond. Het gezin telt nog een oudere broer en een jonger zusje.

Sergio: “Mijn broer is clean. Hij is heel relaxed. Een toffe gozer met wie ik in het weekend veel op stap ga, maar geen domme dingen doe. Mijn zus is nog een kind. Ze is pas 9. Ze doen alle twee hun best op school. Ik trouwens ook, gek hè?

Vorige zomer heb ik de mavo gehaald, ik zit nu op de havo. Ik heb altijd goede rapporten gehad.”

Het criminele zat er echter al vroeg in bij Sergio. “In groep 4, ik was net 7, stal ik de handtas van de directrice. Ik was haar kantoortje binnengeslopen, zag die tas daar staan en dacht: meenemen die handel. Maar er zat niks in waar ik wat aan had: geen sigaretten of portemonnee, alleen maar boeken.” Daarna ging het van kwaad tot erger, zo vertelt hij zelf. Neem die keer dat hij een meisje uit groep 8 aanvloog die zijn broer had laten huilen. “Poten af van mijn familie. Ik heb dat wijf tegen de vlakte geslagen en haar helemaal total loss geschopt. Met die klap heb ik veel respect verdiend op mijn schooltje.” In de de brugklas jatte hij de brommer van een leraar, weer later handelt hij in gestolen brommers (‘Onder scooters is veel vraag naar de Beta, de Speedfighter, de Runner en de Phantom van Malagutti’) en nu ook auto’s. Geweld wordt eveneens een steeds groter onderdeel van zijn leven. “Op een dag heb ik op het schoolplein zo’n kankerlijer van White Power het ziekenhuis ingeslagen. Werd ik ook van die school verwijderd.” Opvallend is dat zijn ouders denken dat hij vroeger foute dingen deed, maar nu op het goede pad is. En ook zijn advocaat en zijn ex-hulpverlener zijn mild over Sergio. De laatste vertelt dat Sergio het project van De Kans succes vol heeft afgerond. “Hij heeft zijn mavodiploma gehaald en doet nu de havo. Hij heeft een bijbaan bij een verzekeringsmaatschappij. Maar nog veel belangrijker is dat hij sinds de start van de begeleiding niet meer in aanraking is gekomen met de politie. Probleem bij Sergio is dat hij zich nog graag presenteert als een harde crimineel. Zijn feitelijke criminele gedrag is dan wel gestopt, maar hij blijft gecharmeerd van het criminele leefwereldje. Het is en blijft een wankel evenwicht.” De vraag is of die milde mening van de mensen in zijn omgeving terecht is, zou je kunnen denken als je de afsluitende woorden van Sergio zelf leest. “Mijn havo maak ik ook af. Met een diploma kun je respect verdienen. Eerst respect opbouwen en dan de zaak leegjatten. Zo zie ik het.”

‘Ik heb dat wijf tegen de vlakte geslagen en haar helemaal total loss geschopt. Daarmee heb ik veel respect verdiend op mijn schooltje’

Hij raakt geïrriteerd als Panorama hem voorhoudt dat ze hem thuis toch wel anders hebben opgevoed. Zijn ogen schieten vuur. “Fuck you.” Zijn rinkelende StarTac komt tussenbeide. Even later kijkt hij ons triomfantelijk aan. “Scootertje kopen? Is net gejackt. Je ziet het, ik hoef er geen moer voor te doen. Alles komt vanzelf binnen. Kappen zou toch zonde zijn?” ’