In botsing met de wet: een strafblad voor 6 pilletjes

Dit jaar zit ik 22 jaar in het vak. Toen ik advocaat werd, was ik amper 22 jaar oud. Veel te jong. Onderhand betrap ik mezelf er zo nu en dan op dat ik terugdenk aan de tijd dat ik zelf begin twintig was. En na een weekendje stappen weleens wakker werd met knallende koppijn… Niet alleen van te veel drank, maar ook van de stomme dingen die mijn vrienden en ik hadden uitgehaald. Incidenten waar de politie ook weleens bij ten tonele verscheen, maar na een vermanende reprimande weer vertrok. Hoe anders is het nu? Het lijkt wel alsof we nog maar weinig door de vingers willen zien.

Niet zo lang geleden had ik zitting bij de politierechter. Mijn cliënte Loes moest voorkomen omdat ze welgeteld zes xtcpilletjes bij zich had op Mysteryland, ruim twee jaar geleden. Haar verhaal was dat haar vrienden haar voor de entree hadden gevraagd de pilletjes bestemd voor iedereen mee naar binnen te nemen. En dat had ze gedaan.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Voordat je het festivalterrein op mag, word je onderworpen aan een toegangscontrole. Dit wordt ook wel ‘veiligheidsfouillering’ genoemd. Deze controle wordt niet verricht door opsporingsambtenaren, maar door particuliere beveiligers. Die hebben niet dezelfde bevoegdheden als opsporingsambtenaren, maar feitelijk gezien mag je het terrein niet op als je niet meewerkt.

Loes werd bij de ingang gevraagd of ze verdovende middelen bij zich had. Ze schrok zich een hoedje en antwoordde direct bevestigend. Als ze met ‘nee’ had gereageerd, was het maar de vraag of die pillen waren gevonden. De procedure is dat je dan oppervlakkig mag worden ‘afgetast’. Er mag geen grondige fouillering plaatsvinden. Over wat oppervlakkig aftasten is, kan worden gediscussieerd. Feit is dat wanneer de beveiliging drugs bij je aantreft, er een probleem is met justitie. De drugs ben je sowieso kwijt en de politie wordt ingeschakeld. Die is op festivals standaard aanwezig. Je kunt nadat je bent verhoord ter plekke een strafbeschikking uitgereikt krijgen door een officier van justitie of een assistent-officier van justitie die ook ter plaatse is. Je doet er verstandig aan, als dit je overkomt, je door een advocaat te laten adviseren over het wel of niet accepteren van die strafbeschikking, afhankelijk van jouw specifieke situatie. Je hebt twee weken de tijd om verzet in te stellen. Dan staat de strafbeschikking nog niet vast en wordt het een strafzaak, waar je kunt proberen de gevolgen zo beperkt mogelijk te houden.

Het accepteren van een strafbeschikking, betekent een aantekening op je strafblad voor een opiumwetdelict. Dat kan vervelende gevolgen hebben, op diverse gebieden. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van een verklaring omtrent gedrag (vog), of om zonder problemen naar de Verenigde Staten te kunnen reizen. Veel mensen realiseren zich niet dat een strafbeschikking wezenlijk verschilt van een gewone bekeuring. Een bekeuring staat niet op je strafblad, een strafbeschikking dus wel.

Terug naar Loes. Op de vraag van de beveiliger bij de ingang van Mysteryland of ze verdovende middelen bij zich had, zei ze ‘ja’. Dat was voor haar het einde van het feest. Ze kreeg een strafbeschikking uitgereikt ter hoogte van 500 euro. Daar was ze het niet mee eens. Zo kwam ze bij mij.

Dealer in schaapskleren

Loes is een keurig net meisje, van dan 19 jaar oud. Ze woont nog thuis bij haar ouders. Er zijn geen eerdere politiecontacten. Ze volgt een toerisme-opleiding, waarvoor ze op stage moet. En voor die verplichte stages moet ze kunnen beschikken over een vog. Ze was toen ik haar vlak na haar aanhouding ontmoette heel erg overstuur. Ze was bang dat ze door die toestand met die paar pilletjes geen vog meer zou kunnen krijgen en dat ze haar opleiding niet zou kunnen afronden. Ze zag haar hele toekomst in duigen liggen. Nu vond ik die reactie wat over the top, maar ik vond het eerlijk gezegd ook wel overdreven dat ze voor die paar pilletjes een strafblad zou krijgen wat lang aan haar zou blijven kleven. Ik dacht eerlijk gezegd dat ik de officier van justitie wel zover zou kunnen krijgen om deze vervolging gelet op haar persoonlijke omstandigheden niet door te zetten. Dat krijg ik bij ernstigere verwijten best met enige regelmaat voor elkaar. Dus ik stelde verzet in en vroeg de officier de zaak in te trekken. In vakjargon: seponeren.

Tot mijn verrassing was de officier van justitie daar absoluut niet toe bereid.

De hoeveelheid pillen betrof een dealerindicatie. Ik roep nog even terug in de herinnering dat het niet meer en niet minder dan zes pilletjes waren! Hoezo dealerindicatie?

Nu heb ik in mijn werkzame bestaan al heel wat dealers de revue zien passeren in mijn praktijk, zowel groot als klein. Deze cliënte is geen dealer. Ook niet eentje vermomd in schaapskleren.

Maar goed, ruim twee jaar na het festival moesten we alsnog naar de rechter. De opleiding heeft Loes inmiddels afgerond. De verstreken tijd heeft niet geleid tot minder emoties en spanning. Loes was nog net zo overstuur als toen we elkaar voor het eerst ontmoetten. Huilend zat ze aan mijn bureau, 21 dan, met haar vader. Het strafblad in het vooruitzicht, haar toekomst, maar ook angst voor de zitting en het gesprek met de rechter.

Ze zag er enorm tegenop.

Ik was in die periode een pleidooi aan het voorbereiden in een grote strafzaak met een strafdreiging van meer dan twintig jaar. Dit zaakje kwam me eigenlijk slecht uit. Ik had alle tijd die er was nodig voor die grote zaak. Maar dat kon ik natuurlijk niet aan Loes laten blijken. Want elke cliënt, hoe groot of klein zijn of haar zaak ook is, heeft recht op de volle aandacht van de advocaat.

Ik nam de tijd en probeerde haar gerust te stellen. Dat lukte me niet.

Brief van vrienden

Op de zitting was ze wederom, of beter gezegd: nog steeds, behoorlijk over haar toeren. Ze had haar vader, moeder én haar vriend meegenomen om haar te steunen. Ook hadden we een brief geregeld van haar vrienden die mee waren naar het festival. Ze gaven in die brief toe dat de pilletjes die Loes bij haar had voor hen allemaal bestemd waren. Het mocht allemaal niet baten.

De officier van justitie vond nog steeds dat er een straf moest volgen, wel een lagere dan eerder was aangeboden. Nu zou cliënte niet 500, maar 150 euro moeten betalen. Had ze dit maar niet moeten doen. Ze wist toch wel dat het niet mocht? En bij een afgewezen vog-aan-vraag kon ze altijd in bezwaar, zo luidde het requisitoir. Het – zij het wellicht beperkte – strafblad was ineens dichtbij. De politierechter was het met me eens dat in dit geval geen straf moest worden opgelegd. Cliënte was genoeg gestraft en had zichtbaar enorme moeite met de strafvervolging die lang op zich had laten wachten. De rechter probeerde Loes op de enige manier die nog resteerde gerust te stellen; door haar schuldig te verklaren zonder het opleggen van straf. In de hoop dat de vogs aan deze cliënte zullen worden verstrekt zonder al te veel gedoe. Want een toepassing van artikel 9a wordt wel vermeld op je strafblad.

De rechter had geen andere keuze. Want de zaak lag op tafel. Het OM was niet bereid gebleken de zaak te seponeren. Dan móet de rechter rechtspreken.

En het feit kon nu eenmaal bewezen worden. Zo simpel kan strafrecht zijn.

Ik had het deze cliënte gegund dat haar onbezonnen daad onbestraft was gebleven. En dat zij hier jaren later nog eens met het schaamrood op de kaken aan terug had kunnen denken, zonder de spanning over eventuele verstrekkende gevolgen voor haar toekomst. Met die vog is het wel goedgekomen. Althans, daar ga ik vanuit. Maar recent dienden zich andere vragen aan: kan ik met een drugsdelict op mijn strafblad naar de VS reizen? En: vertel ik op een sollicitatiegesprek als daarnaar wordt gevraagd dat ik door een rechter ben veroordeeld?

Et cetera.

Zo levert het bezit van een paar pilletjes telkens weer stress op. 

Misschien ook voor jou:

Nieuwe rubriek bij Panorama: in botsing met de wet