De gruwelijke moord op dominee Liezel de Jager

Dominee Liezel de Jager (38) woont met haar man Werner (43) en twee jonge dochters in de pastorie naast de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Voor de gemeente is het even wennen, een vrouw op de kansel. Maar in drie jaar tijd heeft ze met haar opgewekte karakter en gepassioneerde preken snel de harten veroverd in Amanzimtoti, een populaire badplaats buiten Durban. Dominee Liezel gelooft heilig in een gezonde geest in een gezond lichaam. Dat betekent dagelijks vroeg uit de veren om kilometers hard te lopen.

Voor haar is 13 oktober 2021 een dag zoals alle andere. Om 4.45 uur begint ze met haar vriendenclubje aan de run. “Ze was de gebruikelijke, goedgeluimde Liezel,” aldus Alan Payne, voorzitter van de atletiekvereniging. “Na afloop maakten we nog een praatje, daarna stapten Liezel en de andere joggers elk in hun auto.” Het is dan 5.40 uur. Bij de parochie is het bijna tijd voor Werner om Ila en Lané aan te kleden voor hun schooldag. Zover zal het nooit komen.

Om 7.01 uur komt het telefoontje binnen bij de alarmcentrale. “Ik heb hulp nodig,” smeekt Werner. “Mijn vrouw is aangevallen in onze tuin!” Wanneer de centralist verder vraagt, antwoordt Werner snikkend: “Ze is dood! Volgens mij is ze dood.”

De politie vindt dominee Liezel uitgestrekt op de oprijlaan van de parochie. Ze is gewurgd en haar keel is doorgesneden. Haar broek is naar beneden getrokken. Er lijkt geen sprake van roof. De autosleutels, telefoon en handtas liggen voor het oprapen. Liezel heeft haar horloge en ringen nog om.

De moord op de stoep van de pastorie veroorzaakt uiteraard grote beroering. Een lid van de kerkenraad herinnert het slachtoffer als ‘eerlikwaar die mooiste mens, van binne en buite’. De gemeente is ‘emosioneel verpletterd’. Oudere kerkleden hangen huilend aan de telefoon. Behalve uitingen van ‘hartseer’ over de ‘onregverdige’ moord op de dominee zijn er op de Facebook-pagina van de kerk veel gebeden voor Werner en de ‘meisiekinders’.

In het suikerriet

Wie heeft de geliefde dominee Liezel zo bruut uit het leven gerukt? Omdat het antwoord vaak in de relationele sfeer ligt, nodigt de politie Werner uit voor een verhoor op het bureau. Maar tien dagen na de moord lijkt de rouwende echtgenoot plotseling van de aardbodem verdwenen. Liezels vader Henk van Zyl, zelf oud-politieman, is degene die hem als vermist opgeeft. Ze vinden hem drie dagen later op een hoogst ongebruikelijke plek, Werner zit in zijn auto midden in een suikerrietplantage. Verward en schijnbaar bedwelmd legt hij uit dat hij op de vlucht is geslagen voor de moordenaars. Maar voor schoonvader Henk is er maar één verdachte voor de moord op zijn dochter: Werner zelf. Helaas blijkt de politie te druk met andere zaken. Zijn tientallen telefoontjes en mails blijven onbeantwoord.

Ten einde raad neemt Henk contact op met Action Society, een burgerorganisatie die alles in het werk stelt om misdrijven op te lossen die door de Zuid-Afrikaanse politie zijn verwaarloosd. Na nog meer aandringen wordt de zaak, met excuses voor ‘de gebrekkige professionaliteit’, in november 2023 overgedragen aan het nationale coldcaseteam.

Na twee jaar wachten, heeft deze eenheid in twee weken genoeg bewijs om Werner achter de tralies te gooien. Dan blijkt ook dat hij waarschijnlijk meer mensenlevens op zijn geweten heeft. Zo verdenkt de politie hem ervan dat hij in april 2023 een dodelijk verkeersongeluk heeft veroorzaakt. Daarbij zijn Linda Eales (54) en haar schoonmoeder Bernice (84) omgekomen. In een Zuid-Afrikaans nieuwsprogramma vraagt Linda’s weduwnaar zich af: “Waarom hebben ze hem destijds niet opgepakt? Zou ik dan mijn vrouw nog hebben gehad, en mijn moeder?”

Vaststaat dat de politie in Amazimtoti – letterlijk – alarmsignalen heeft genegeerd.

Vals alarm

Want op die fatale ochtend drukt iemand, vrijwel zeker dominee Liezel, om 6.07 uur de alarmknop in bij de pastorie. Binnen twee minuten belt Werner, zwaar buiten adem, de centrale om met het codewoord het alarm te deactiveren. Vals alarm, zegt hij. Nog geen uur later belt Werner terug om de ‘aanval’ op zijn vrouw te melden.

Het moet de rechercheurs ook zijn opgevallen dat Werner verse krassen op zijn armen heeft. Dan zijn er nog de onlangs afgesloten levenspolissen en wijzigingen in Liezels testament met Werner als begunstigde. Om nog maar te zwijgen over de vele echtelijke ruzies, wegens Werners depressieve buien en zijn recente verkenning van de herenliefde.

Tijdens de rechtszaak komt de aanklager met nog een explosieve onthulling. In 2010 heeft Werner tijdens zijn verblijf in Engeland mogelijk al een vrouw door verwurging om het leven gebracht. Kortom: Werner is een gevaar voor de samenleving, en in het bijzonder voor zijn dochters.

Op 22 februari besluit de rechtbank van Amanzimtoti of Werner op borgtocht vrijgelaten kan worden. Zodra de vrouwelijke rechter de woorden ‘no bail’ uitspreekt, klinkt er een ingetogen applaus in het zaaltje. Buiten wachten demonstranten Werner op. “Rot in jail! Rot in jail!” scanderen ze terwijl Werner grijnzend en onder bewaking het politiebusje instapt.

Op 15 april 2024 is er breaking news in Zuid-Afrika: Werner de Jager is overleden aan ‘medische complicaties’. Later zal blijken dat die ‘complicaties’ het gevolg zijn van een overdosis slaappillen die hij in zijn cel heeft weten op te potten.

Voor de gelovigen rest de troostende gedachte dat het oordeel nu bij de Allerhoogste Rechter ligt.

Moord in Zuid-Afrika

Met 45 moorden per 100.000 inwoners heeft Zuid-Afrika een van de hoogste moordcijfers ter wereld. Tot overmaat van ramp ligt het oplossingspercentage op een treurige 12 procent. Al kunnen de cijfers enorm verschillen per regio, of zelfs woonwijk. Zo heeft de Kaapse sloppenwijk Nyanga een moordcijfer dat zes keer hoger ligt dan het landelijke gemiddelde. Wie het zich kan veroorloven, verkiest de veiligheid van de ‘hekwerkwijken’, met 24-uursbewaking door particuliere beveiligingsbedrijven. Al kunnen zelfs die de vijand niet altijd tegenhouden.