Komt Jan S. alias 'het Monster van Assen' op vrije voeten?

Op 21 juli 1999 verdween de 7-jarige Chanel-Naomi Eleveld. Het meisje was als laatste gezien bij een zandbak, die bij haar in de straat stond.

"Toen Chanel-Naomi bij het vallen van de avond spoorloos was, wist haar broertje te vertellen dat ze met Jan S. had gesproken bij de zandbak. ‘Leuke hond heb jij’, had S. gezegd. Jan woonde in dezelfde straat en kende Chanel-Naomi. Maar ondanks dat duurde het alsnog drie weken voordat Jan S. werd aangehouden.

Gruwelijke daad

Achteraf blijkt dat S. het meisje in zijn woning had gelokt, om haar vervolgens de meest vreselijke dingen aan te doen. Hij verkrachtte haar tien keer en vermoordde haar een dag later. Daarna begroef S. het slachtoffer in zijn kelder.

Toen bekend was wat er precies met Chanel-Naomi was gebeurd, werd Jan S. al snel omgedoopt tot 'Het Monster van Assen'. En dat monster werd tot levenslang veroordeeld. Niet alleen voor het verkrachten en vermoorden van het 7-jarige meisje, maar ook wegens de verkrachting van zijn eigen vrouw en een prostituee. Zijn levenslange gevangenisstraf werd in 2000 in hoger beroep bevestigd door het gerechtshof.

Komt S. vrij?

Ondanks die levenslange celstraf komt Jan S. straks in aanmerking voor vrijlating. Alle tot levenslang veroordeelden in Nederland worden na 25 jaar beoordeeld door een speciale adviescommissie die zich buigt over de vraag: is de gedetineerde nog steeds een gevaar voor de samenleving? En kan zo iemand nu normaal functioneren in de maatschappij?

Die regels rondom zo'n herbeoordeling zijn in 2017 ingevoerd, onder meer omdat het Europese Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde dat een levenslange gevangenisstraf zonder zicht op vrijlating 'onmenselijk' zou zijn.

'Levenslang is levenslang'

Omdat die grens van 25 jaar voor 'het Monster van Assen' nadert, startte Chanel-Naomi's moeder Yvonne eind 2023 al een petitie om zijn vrijlating te voorkomen.

"Levenslang is levenslang", aldus Yvonne tegen Hart van Nederland. "Die man is een gevaar voor de samenleving, dat werd toen ook gezegd tijdens de rechtszaak. En dan mag ie nu vrij? Nee hoor, niks ervan. Er lopen nog meer kinderen rond hè?"

Minister beslist

Overigens is het nog geen gelopen race. Eerst kijkt het Adviescollege Levenslanggestraften naar de zaak van Jan S. Daarbij is het onder meer relevant hoe hij zich de afgelopen jaren heeft gedragen in de bajes, evenals het risico op het plegen van een strafbaar feit, mocht hij worden vrijgelaten. Ook wordt gekeken naar hoe slachtoffers en nabestaanden aankijken tegen een eventuele vrijlating.

Het complete rapport gaat vervolgens naar de Minister voor Rechtsbescherming (op dit moment Franc Weerwind,) die uiteindelijk de beslissing neemt. Bij groen licht wordt er een speciaal traject gestart, waarna er na twee jaar nóg een adviesronde komt. Pas dan loopt iemand daadwerkelijk de gevangenis uit.

Kortom, niks is zeker, maar in theorie zou S. straks - lees: over enkele jaren - vrij kunnen komen. De komende jaren geldt hetzelfde voor een aantal andere tot levenslang veroordeelden in Nederland.