Column Vico Olling: 'Gedoe over een column'

Hij is helemaal over zijn toeren. Volgens hem heb je iets gedaan wat absoluut niet kan,” zei mijn contact door de telefoon.

Ik wist eerst even niet wat hij bedoelde.

“Je hebt toch dat stukje geschreven in Panorama over de sfeer in de bajes?”

Aha, ja! Drie weken geleden had ik een stukje geschreven over een gesprek dat ik had met twee jongens uit het milieu die zaten te klagen over dat er helemaal geen leuke sfeer meer hangt in de Nederlandse gevangenissen tegenwoordig. Ik zat bij een contact thuis – op veilige afstand – wat te praten over de ontwikkelingen op misdaadgebied. We doen dat vaker. Gezellig, kopje koffie erbij, koekje. Mijn contact woont aan een redelijk drukke straat waar nogal eens wat mensen langslopen. Als het raam openstaat, buigt er soms iemand even naar binnen en wordt er een praatje gemaakt. Zo ontstond dus ook dat gesprek tussen mijn contact die ik Joeri noemde in het stukje en de man die een praatje kwam maken, die ik Vincent noemde. Waar het op neerkwam: door de veranderde samenstelling van de bajesbevolking was de ouderwetse gezelligheid in de gevangenis verdwenen. Vroeger kon je er nog wel een beetje lachen, nu zitten er alleen maar gasten die praten over gouden kettingen en sneakers. Die twee mannen hadden het ook nog over Taghi. Hij had in een verhoor min of meer gezegd dat het hem niet uitmaakte of hij levenslang kreeg. De twee mannen wisten zeker dat hij op die opmerking zou terugkomen, júíst vanwege die veranderende bajesbevolking. Ze schaalden Taghi in als intelligent en dan is het zwaar tuchten tussen al die andere gasten, was de conclusie.

Ik haalde dat gesprek aan in een column. Maar dat doe ik niet zomaar: ik verander de namen en ik vertel weinig over de omstandigheden. Daardoor ben ik ervan overtuigd dat niemand weet wie de twee mensen waren die dit gesprek voerden.

Het gesprek ging ook over Taghi en dan staat alles al snel onder stroom tegenwoordig

Daar ben ik heel secuur in: ik wil niet dat iemand problemen krijgt door die uitspraken. Het gesprek ging ook over Taghi en dan staat alles al snel onder stroom tegenwoordig. Maar het was ook niet de eerste keer dat ik dit hoorde. Een contact uit de bajes had mij ook al eens zoiets verteld en geloof het of niet: die belde mij vorige week op en vroeg vrolijk verrast: “Hé, had je mij daar beschreven?”

“Nee,” zei ik. “Dit waren andere boefjes...”

De column had hoe dan ook dus wel wat losgemaakt! Ook bij Vincent dus, de man die Joeri liet weten dat dit echt niet kon. “lk ben journalist. In principe mag ik alles,” zei ik een beetje bluffend tegen Joeri. Die moest lachen: “Nee, mij maakt het ook geen reet uit, maar Vincent zegt dat wat je hebt gedaan tegen alle regels indruist en niet netjes is.”

Volgens mij is het zo: als ik iemands echte naam noem en zijn uitspraken gebruik, dan is het journalistiek gebruik om te melden dat hij of zij wordt opgenomen in een column. Er zit wat ruimte in die verplichting als diegene bijvoorbeeld een ‘bekend persoon’ is, maar dat is Vincent niet. Als ik iemand anonimiseer en zorg dat niemand zijn identiteit kan achterhalen door wat ik schrijf, dan is er eigenlijk helemaal niets aan de hand. Dan kan ik het gesprek evengoed op de markt laten plaatsvinden, of in de bus. Dan gaat het echt alleen om de inhoud. En dat was hier het geval.