De server van El Chapo stond in Haarlem

Steeds vaker horen en lezen we over opsporing via encryptienetwerken. Gisteren kwam via de Volkskrant en RTL-Nieuws naar buiten dat ook in het proces van El Chapo versleutelde gesprekken zijn gekraakt. En de servers van het netwerk waarmee Joaquin de Guzman zijn troepen aanstuurde, die stond in Haarlem, of all places. De Nederlandse media baseren zich op informatie die in New York tijdens het proces tegen de drugsbaron naar voren is gekomen.

De Kat

Het grote El Chapo-proces blijkt een Nederlands tintje te hebben gekregen. Nu de rechtzaak waarin Joaquin de Guzman terecht staat een maandje onderweg is, weten we dat hij in 2011 en 2012 is afgeluisterd. De FBI kon met grote regelmaat Blackberry-gesprekken afluisteren waarin hij met medecriminelen binnen zijn kartel sprak, zo gaven getuigen afgelopen dagen toe. Over die gesprekken is al eerder gesproken in de rechtszaal. Ze geven een dramatisch beeld van het leven van de drugscapo. De ene keer is hij kwaad omdat een van zijn ondergeschikten een paar politieagenten heeft neergeschoten. "Wees nou voorzichtig man!" Dan weer is hij bezig een partij cocaïne uit Colombia over te nemen. Ook bespreekt hij via een tussenpersoon met de naam 'De Kat' hoe een politiecommandant om te kopen. Die later zelf ook aan de lijn komt. "Je kunt op me vertrouwen man."

Strafproces

De Amerikaanse opsporingsdiensten beschikken zo over een schat aan informatie, die ingebracht wordt bij de inhoudelijke behandeling van het strafproces tegen De Guzman, in Manhattan-New York, dat vorige maand begonnen is. Hierin is hij aangeklaagd voor het opdrachtgeven van talloze moorden en het leiden van een extreem gewelddadig drugskartel.

Privacywetgeving

Maar hoe kwam de FBI aan al die gesprekken? Die speurders van de Amerikaanse overheid blijken te hebben samengewerkt met Nederlandse opsporingsinstanties, zo blijkt nu. De FBI had een mol in de organisatie van El Chapo. Die was als IT'er betrokken bij het opzetten van een versleuteld netwerk voor El Chapo. Deze undercover heeft er zelf vermoedelijk binnen het kartel op aangedrongen voor een Nederlandse server te kiezen; het bedrijf Leaseweb in Haarlem, dat gewoon via internet te vinden is. Dat was een slimmigheidje van zijn bazen bij de FBI, want als de server in Canada had gestaan hadden de Amerikanen te maken gehad met strengere privacywetgeving. Alle gesprekken die El Chapo voerden liepen dus via Nederland, met zijn zwakke privacywetgeving, op het gebied van afluisteren. 

Target

Wat op zich brisante informatie is, want in het grootste Nederlandse opsporingsonderzoek naar het gebruik van versleutelde Blackberry's is juist gebruik gemaakt van het openbreken van een (Ennetcom)-server die in, juist, Canada stond. 

Maar om dat netwerk zodanig in Nederland te installeren was wel de hulp van de Nederlandse politie nodig. Het team High Tech Crime in Rijswijk faciliteerde de werkzaamheden voor de Amerikanen, zonder precies te weten wie de target was. De data van de gesprekken kwam binnen bij Leaseweb, die deze 'ruwe info' doorstuurde naar Amerika, waar experts met kennis van de wachtwoorden de gesprekken 'openden'.