Joe Exotic alias 'Tiger King' is ook achter de tralies niet te temmen

Begin 2020 pronkte er ineens op Netflix, tussen films als Love Actually en Bon Bini Holland, een documentaire over een homoseksuele nepcowboy met een blonde mat, foute hoefijzersnor en een flinke collectie pistolen en jachtgeweren. En het kreeg steengoede recensies. De hoofdpersoon was een paradijsvogel die zichzelf de Tiger King noemde, maar voor intimi ‘gewoon’ Joe Exotic heette. Tiger King: Murder, Mayhem and Madness, riep bij de meeste kijkers precies hetzelfde gevoel en de vraag op: waar hebben we zojuist in godsnaam naar zitten kijken?

De film, die werkelijk alle kanten opvliegt, draait niet alleen om deze flamboyante tijgertemmer, maar het gaat vooral over polygamie, drugs, mysterieuze verdwijningen, sekte-achtige leiders, dierenmishandeling en uitbuiting. Het AD omschreef het visuele circus destijds treffend: “Een verbijsterende freakshow over haat en nijd in de wereld van de private dierentuinen in Amerika, waar vooral getraliede tijgers geliefkoosde handelswaar zijn. Want wie wil er nou niet met een tijgerjong op de foto?” En over de hoofdpersoon: “De belangrijkste geportretteerde is Joseph Maldonado-Passage, beter bekend onder zijn artiestennaam Joe Exotic, voor wie het woord excentriek nog een te grijze benaming is.

De film draait niet alleen om de flamboyante tijgertemmer, maar gaat vooral over polygamie, drugs, uitbuiting, mysterieuze verdwijningen en dierenmishandeling

Joe is volkomen gestoord, heeft hoogmoedswaanzin en is niet te beroerd om met zijn pistool, dat hij constant bij zich draagt, in het wilde weg te schieten. Tiger King: Murder, Mayham and Madness toont een wereld die eigenlijk te gek voor woorden is.” Het vervolg, Tiger King 2 uit 2021, trok die lijn door. Alleen zat diezelfde Joe Exotic tijdens deze opnames achter de tralies, omdat hij een concurrent had gepoogd uit te schakelen via een huurmoordenaar. Vanuit de federale gevangenis zagen we Joe helemaal losgaan naar zijn vijanden, zijn personeel dat geld verdiende aan zijn naam en zijn ex-man, die inmiddels een handeltje in anusbleekmiddelen was begonnen. Volgt u het nog?

Dat deze mafklapper zijn eigen Netflix-films kreeg, is prima te verklaren. Zijn leven is namelijk tien keer wilder, vreemder en explosiever dan alle sciencefiction- en oorlogsfilms waar hij nu tussenstaat. Het begon allemaal met een buitensporige liefde voor alles met een staart. Joe Exotic (1963), geboren als Joe Schreibvogel op het platteland van Kansas, dreef zijn ouders tot wanhoop door wasberen, stinkdieren en alles wat bewoog mee te nemen naar huis. Van al zijn broers en zussen deelde alleen Joe’s oudere broer Garold zijn dierengekte.

Midden jaren tachtig sloegen de broers dan ook de handen ineen, om een toko voor exotische dieren op te zetten. Hoe gekker, hoe beter, zo moet hun motto geluid hebben, want al snel verkochten Joe en Garold driebandgordeldieren, Virginiaanse opossums en beesten waarvan ze zelf de soortnaam niet eens zeker wisten. In 1997 maakte een auto-ongeluk een abrupt einde aan hun familiebedrijfje. Garold werd doodgereden door een dronken automobilist en Joe, compleet verslagen, verkocht de tent. De dollars die hij opstreek uit de rechtszaak stak Joe in zijn eigen, spiksplinternieuwe dierentuin: het Garold Wayne Exotic Animal Memorial Park. Zestien hectare groot, voorzien van negen metalen kooien en bewoond door een hert, een buffel, een bergleeuw en een beer. En een heel fanatieke, homoseksuele, getatoeëerde directeur.

Miljoenen views

Binnen de muren van G.W. Zoo, zoals het park later bekend kwam te staan, was de gang van zaken ronduit absurdistisch, zo was later te zien in de documentaire. De medewerkers waren ex-gevangenen, ongetrainde daklozen en tandeloze drugsverslaafden. Zij kregen weinig tot niets betaald om levensgevaarlijke klusjes te doen. Eén vrouw verloor zelfs haar arm toen zij een tijger probeerde te voeren. Om die tijgers te kúnnen voeren, schoot Joe eigenhandig paarden dood. Maar echt dubieus was zijn fokprogramma.

Joe mengde met diersoorten alsof het de verfhoek van de Praxis betrof. Zijn tijger-leeuw-hybriden noemde hij liefkozend ‘tiligers.’ Dergelijke exoten brachten immers geld in het laatje. Bezoekers mochten vrijuit met de beesten poseren voor een foto, uiteraard tegen de juiste prijs. Dat kon natuurlijk nooit lang goed gaan. In 2004 klopten de eerste dierenactivisten op de deur. “Geen enkel legitiem dierenasiel zou dit laten gebeuren,” schreef een lokale krant destijds over de vermoedelijke inteeltpraktijken van Joe Exotic. De auteur van dat artikel was Carole Baskin, een dierenactiviste die Joe vanaf dat moment niet meer met rust zou laten.

Voor Joe Exotic was Carole Baskin niets meer dan een vuile hypocriet, een kreng met mooie praatjes dat zelf ook haar portemonnee vulde met het showen van exotische dieren. Deze vrouw runde namelijk haar eigen tijgerpark, Big Cat Rescue, in Florida. Anders dan Joe geloofde Baskin niet in het fokken van exotische katten, of om bezoekers de dieren te laten aaien. En dus deed zij er alles aan om Joe kapot te maken. Maar was zij wel echt zo begaan met de dieren van Joe Exotic, of was dit een slinkse tactiek om een grote concurrent zwart te maken?

De duistere achtergrond van Baskin doet het tweede scenario vermoeden. Deze ‘dierenvriend’ zou namelijk zeker geen lieverdje zijn. In 1997 verdween Baskins toenmalige echtgenoot Don Lewis zomaar van de radar, zo is te zien in de film. Joe Exotic, maar ook de dochters van deze Don Lewis uit zijn eerdere huwelijk, weten het zeker: Baskin heeft Lewis vermoord en diens lijk gevoerd aan haar eigen tijgers. “Alsof hij sushi was.”

Moord op ex-man

De strijd tussen Joe en Baskin was van meet af een felle. Baskin riep haar klanten op de locaties van Joe’s dierenshows massaal aan te schrijven met protestbrieven. Joe verspreidde op zijn beurt YouTube-filmpje waarin hij Baskin beschuldigt van moord op haar ex-man, haar keihard belachelijk maakt of zelfs bedreigt met de dood. In een van die filmpjes, uit 2014, zet Joe een pistool tegen het hoofd van een opblaaspop met een blonde pruik. “Wil je weten waarom Carole Baskin me beter nooit, nooit, ooit nog eens moet tegenkomen?” vraagt hij zijn kijkers, waarna hij de trekker overhaalt. “Zo ziek en moe ben ik van deze shit. Fijne avond, dames en heren, ik zie jullie morgenavond weer.” De boel escaleerde toen Joe het dagboek van Baskin ‘zomaar’ in handen kreeg.

Op YouTube las hij passages voor die, volgens de tijgertemmer zelf, hét bewijs waren dat Baskin wel degelijk haar echtgenoot aan de tijgers had gevoerd. “Carole gaat de gevangenis in, al is dat het laatste wat ik in mijn leven zie,” schreef Joe er destijds bij. De excentriekeling ging nog een stapje verder toen hij de naam en het logo van Baskins bedrijf gebruikte om zijn eigen dierenshows te promoten. Toen Baskin daar lucht van kreeg, sloeg zij terug met een rechtszaak voor handelsmerkinbreuk, die Joe kansloos verloor. De miljoen dollar schadevergoeding kon hij niet ophoesten en dus was hij, veertien jaar na het openen van G.W. Zoo, failliet. Zijn blonde mat hing er zelden zo futloos bij.

In 2015 verkocht Joe Exotic zijn tijgerwalhalla noodgedwongen aan ene Jeff Lowe, een ondernemer met - hoe kan het ook anders - een dubieuze achtergrond. Stukje bij beetje ontmantelde deze ex-crimineel Joe’s dierencircus, om uiteindelijk alle beesten op een andere locatie onder te brengen. Joe deed intussen verwoede pogingen nog iets van zijn leven te maken. Door bloedserieus campagne te voeren om de nieuwe president van Amerika te worden, bijvoorbeeld. Gelukkig voor de wereld mislukte dat faliekant. Ook de rol van gouverneur van Oklahoma bleek te hoog gegrepen. En privé ging het ook niet al te best met Joe. In 2017 schoot Travis Maldonado, diens zoveelste echtgenoot, zichzelf per ongeluk dood.

Werknemers van het park werden geconfronteerd met vragen als: ‘Als ik jou een paar duizend dollar zou geven, zou jij dat wijf dan voor mij willen doodschieten?’

Onderwijl bleef Carole Baskin pogingen doen om die schuld van 1 miljoen dollar bij haar aartsrivaal te innen. Gedreven tot waanzin sprak Joe steeds vaker de wens uit Baskin voor eens en altijd de mond te snoeren. Werknemers van het park werden ineens geconfronteerd met vragen als: “Als ik jou nou eens een paar duizend dollar zou geven, zou jij dat wijf dan voor mij willen doodschieten?” Maakte hij nou een grapje, of was hij serieus? Allen Glover, een van die werknemers, wist het wel. Hij accepteerde uit handen van Joe 3000 dollar om ‘het hoofd af te hakken’ van diens rivaal. Zodra dat klusje was geklaard, zou hij nog eens 7000 dollar mogen bijschrijven. Glover erkende later dat hij dit aanbod aanvaarde. “En als iemand mij verlinkt, zal iedereen van wie diegene houdt levend verbranden. En dat meen ik uit de grond van mijn hart. Ze zullen levend verbrand worden,” aldus Glover in een onderschept voicemailbericht.

Rond diezelfde tijd begon ene James Garretson, een voormalige stripclubeigenaar uit Dallas, steeds vaker rond te hangen in het tijgerpark. Ook aan hem vroeg Joe of hij niet toevallig een huurmoordenaar kende. En ook aan hem bood hij tienduizend dollar om Baskin ‘te volgen naar de parkeerplaats van een winkelcentrum, haar te doen en vervolgens weg te karren’. Garretson reageerde dat hij daarover na zou denken, maar zover kwam het niet. De FBI, die het al een poosje op Joe Exotic hadden gemunt wegens wanpraktijken in zijn dierenpark, strikten Garretson als hun informant. Dat leidde tot het onvermijdelijke. Op 7 september 2018 liep Joe, die inmiddels was verkast naar Florida, op een parkeerplaats van een ziekenhuis, waar hij op het punt stond te solliciteren voor een nieuw baantje, toen ineens vier ongemarkeerde auto’s hem omcirkelden. FBI-agenten sprongen tevoorschijn en schreeuwden dat hij op de grond moest liggen.

Tijdens de rechtszaak hield Joe vol dat zijn voorstellen om Baskin om te leggen nooit serieus waren geweest. Als hij Baskin echt had willen doden, had hij dat natuurlijk nooit zo luidkeels geroepen, zo beredeneerde hij. De jury geloofde er niks van. In januari 2020 werd Joe Exotic veroordeeld tot 22 jaar cel voor het inhuren van huurmoordenaars, het doden van vijf tijgers, het verkopen van tijgerwelpjes en het vervalsen van gegevens over wilde dieren. Drie maanden later verscheen zijn serie op Netflix en was hij wereldberoemd. Over slechte timing gesproken. “Heeft Tiger King mijn leven verpest? Absoluut,” zei Joe daar vorig jaar over, vanuit zijn cel, tegen Los Angeles Times. “Het begon met het idee van een gezellige tijgershow, maar toen veranderde Netflix het allemaal in een samenzwering om Carole Baskin te doden. Allemaal voor de kijkcijfers.”

Carole Baskin, die nog altijd haar Big Cat Rescue-park runt, baalt evengoed van haar Netflix-faam. “Toen de regisseurs van de documentaire vijf jaar geleden bij ons kwamen, zeiden ze dat ze de ellende van het ongebreideld fokken van tijgerwelpjes en de uitbuiting daarvan wilden blootleggen,” schreef zij destijds op haar website. In plaats daarvan beschuldigt de activiste Tiger King ervan enkel te focussen op haar vermeende rol in de mysterieuze verdwijning van Don Lewis. “De serie presenteert deze absurde beweringen zonder enige aandacht voor de waarheid. Deze onsmakelijke leugens zijn beter om kijkers te trekken.” Regisseur Eric Goode, die vooraf dacht eventjes een gezellige film te maken over exotische dierentuinen, zei destijds tegen mannenblad GQ: “Ik was banger voor de mensen in deze serie dan voor de roofdieren.”

Prostaatkanker

Joe Exotic zit inmiddels ruim vier jaar vast. Wat hij daar zoal uitspookt? Heel veel, voor iemand die achttien uur per dag moet doorbrengen in een cel van zes vierkante meter. Zo voert hij een 'Free Joe Exotic'-campagne aan (T-shirtjes daarvan zijn te koop op zijn website), verspreidt hij nog altijd stompzinnige filmpjes via YouTube en schreef en publiceerde hij zelfs een volledige autobiografie, met de promotionele tekst: “If you want to know who had sex with who, you need my book”. Onlangs gaf Joe ook te kennen hoe hij dagelijks drie kilometer loopt en honderden push-ups en jumping jacks doet. Maar om nou te zeggen dat het goed gaat met de Tiger King? Nee.

In 2021 gaf hij op Instagram te kennen dat hij aan een agressieve vorm van prostaatkanker lijdt. “Ik wil naar huis zodat ik behandeld kan worden en van de tijd kan genieten die mij nog gegeven is met de mensen die me liefhebben.” Zijn oude rivaal was hij trouwens nog niet vergeten: “Ik weet zeker dat Carole hier een feestje om viert.” Die reageerde uiteraard ook weer, enkele maanden later: “Joe beweert al jaren dat hij binnenkort gaat sterven. Het is zeker niet de eerste keer dat hij zo’n uitspraken doet, dus naar mijn mening moeten mensen geen woord van hem geloven.” De meest recente update van Joe’s gezondheid stamt van vorig jaar, toen een kennis aangaf dat de realityster ‘vergaat van de dorst, geen toegang tot zuiver water heeft, al acht kilo is afgevallen en in een cel zit die kleiner is dan een parkeerplaats’.

De markante tijgertemmer doet er alles aan eerder vrij te komen. Althans, dat doet vooral ‘Team Tiger’, een bonte verzamelingen huurlingen, fans, advocaten, profiteurs, privédetectives en complotgekkies rondom Joe. In 2020 vroegen zij president Donald Trump gratie te verlenen aan Joe. Reden: hun grote held zou lijden aan een immuunsysteemstoornis en daardoor niet lang meer te leven hebben. Joe zelf stuurde destijds een ‘bescheiden’ boekwerkje mee, speciaal voor Trump. “Ik vraag u om alstublieft te kijken naar mijn 257 pagina’s tellende aanvraag voor een pardon. Het bevat al het bewijs dat ik onschuldig ben.”

De president had destijds andere dingen aan zijn hoofd. Toch liet Team Tiger op de laatste dag van Trump als president een luxe limousine naar Joe’s gevangenis sturen, in de ijdele hoop op zo’n pardon. Een jaar later probeerden zij het nogmaals, bij Joe Biden. En eerder dit jaar zelfs bij Kim Kardashian. Dan ben je toch echt ten einde raad. Voorlopig staat zijn vrijlating nog gewoon gepland voor 2036. Als hij vrijkomt, heeft Joe Exotic zijn lesje geleerd. Zegt hij zelf. “Ik ga niet meer terug naar het bezitten van dieren,” zei hij onlangs tegen Fox 10. “Terwijl ik in een gevangeniscel zit, voel ik een beetje hoe zij zich al die tijd voelden. Ik had ze veel meer moeten geven dan ik deed.”