'Tikkertje' met een sushi-mes  

Seongnam is een jungle van beton, glas en reclameborden. Rond de avondspits bewegen forensen zich bij het metrostation als mieren door een overbevolkte kolonie van bijna een miljoen inwoners. Donderdag 3 augustus 2023 lijkt een werkdag als alle andere. Kunststudente Kim Hyebin (21) haast zich om de verbinding naar huis te halen. Thuisbezorger Choi Wonjong (23) loodst zijn Kia Morning (Picanto) behendig door de mensenmassa. Scholier Do-Il Joen (18) wacht in het overdekte winkelcentrum op zijn vrienden. Dat er in de betonnen jungle nog steeds plek is voor ouderwetse romantiek bewijzen Lee Heenam (65) en haar echtgenoot. Na bijna een halve eeuw samen lopen ze hand in hand over straat, op weg naar hun lievelingsrestaurant.

Maar om 17.56 uur komt er een abrupt einde aan de normaliteit in Seongnam. Het pandemonium begint met felle koplampen, een harde klap en gegil. Thuisbezorger Wonjong is met zijn autootje zo hard op de stoep geknald dat er een wiel af vliegt. Voor zijn auto liggen vijf gewonde voetgangers, onder wie kunststudente Hyebin en het oudere echtpaar.

Gekleed in een zwarte hoodie en met een donkere zonnebril op stapt Wonjong achteloos langs de mensen die hij omvergereden heeft, richting winkelcentrum. Om 17.59 uur komen de eerste meldingen binnen: “Help! Hij steekt voorbijgangers neer!” Bewakingscamera’s registreren hoe Wonjong achter willekeurige passanten aanrent. Het lijkt alsof hij tikkertje speelt, maar dan wel met een vlijmscherp mes. Getuigen beschrijven later hoe Wonjong ‘vrolijk en uitgelaten’ omstanders neersteekt.

Getuigen beschrijven later hoe Wonjong ‘vrolijk en uitgelaten’ omstanders neersteekt 

Bij het horen van de commotie denkt scholier Joen aanvankelijk dat er een knokpartij is uitgebroken. Maar dan ziet hij een leeftijdsgenootje bloedend op de grond liggen. Zonder aarzeling schiet hij te hulp. “Haar kleding was helemaal roodgekleurd van het bloed. Ze voelde ijskoud aan,” aldus de 18-jarige. Terwijl Joen de wond dichtdrukt, staat hij opeens oog in oog met de steker. “Natuurlijk was ik doodsbang, maar ik kon haar niet in de steek laten.” Gelukkig zit de politie Wonjong op de hielen. Om 18.05 uur hebben ze hem te pakken.

Nationale held

In luttele minuten heeft Wonjong een onvoorstelbare ravage aangericht. Overal liggen schoenen, boodschappentassen en andere spullen die in blinde paniek zijn achtergelaten. Verontrustend zijn de bloedsporen van de negen zwaargewonden, vier mannen en vijf vrouwen. Wonderwel kunnen ze het allemaal navertellen.

Heenam (65), die even eerder voor het oog van haar man is aangereden, heeft minder geluk. Na drie dagen overlijdt ze aan aan haar verwondingen. Een paar weken later moeten artsen ook de kunstmatige beademing van studente Hyebin staken. Het is nu een tweevoudige moordzaak.

Bij de plaats delict ontstaat een meterslange muur van kaarsjes, knuffels en andere uitingen van medeleven. De dappere Joen groeit uit tot nationale held. Op oudejaarsavond mag hij in Seoul voor 100.000 toeschouwers en K-popsterren de traditionele nieuwjaarsklok luiden.

De Koreaanse krantenkolommen zijn maandenlang gevuld met nieuws over wat ze een ‘moedjima-misdaad’ noemen. Dit betekent zoiets als ‘vraag niet waarom’. De politie noemt het fenomeen officieel ‘misdrijven met een ongebruikelijk motief’. Wonjong voldoet aan het profiel van de moedjima-dader: een jonge, verwarde kluizenaar met een fascinatie voor wapens die opeens ‘ontploffen’.

Vol zelfmedelijden

Bij Wonjong is als tiener een schizoïde persoonlijkheidsstoornis vastgesteld. Maar de voorgeschreven medicijnen slikt hij al jaren niet meer. Tijdens het verhoor slaat hij de meest ondoorgrondelijke wartaal uit. De verdachte gelooft dat een ‘organisatie van stalkers’ hem wil ombrengen. Met zijn aanslag heeft hij de geheime organisatie ‘voor de buitenwereld willen ontmaskeren’.

De rechercheurs vermoeden dat de verdachte de problemen in zijn bovenkamer aandikt. Wonjong, die over een indrukwekkende wiskundeknobbel blijkt te beschikken, heeft de aanslag immers goed voorbereid. Zijn pc staat vol informatie over eerdere moedjima-incidenten en zoekopdrachten als ‘strafvermindering voor geesteszieken’.

In de duizenden berichten die hij op internetforums heeft gepubliceerd, zet Wonjong zichzelf neer als een paranoïde wapenliefhebber die neerkijkt op zijn medemens. Een week voor de aanslag plaatst hij een foto waarop hij een groot mes vasthoudt met de tekst: “Ik ga nooit de deur uit zonder een 30 cm sashimi-mes.” Uit het verhoor blijkt dat Wonjong al een dag eerder heeft willen toeslaan. “Maar toen durfde ik niet.”

Kort na zijn aanhouding schrijft Wonjong een openbare spijtbetuiging ‘aan iedereen die ik kwaad heb aangedaan’. Maar de vijf pagina’s lange brief druipt vooral van zelfmedelijden. Hij omschrijft de bajes als ‘zwaar en pijnlijk’. “Wanneer ik bedenk dat ik nog decennia zo moet leven, breekt mijn geest. Het voelt als een marteling.”

Op medeleven van nabestaanden hoeft hij niet te rekenen. De aanklagers eisen de doodstraf, alhoewel er sinds 1997 niemand meer is opgehangen in Zuid-Korea.

Verslagenheid

Op 1 februari is de uitspraak. De rechter benadrukt dat Wonjongs schizofrenie geen verzachtende omstandigheid is. Hij is tenslotte zelf met de behandeling gestopt. De rechtbank komt uit op levenslang. Als Wonjong ooit vroegtijdig vrijkomt, moet hij minstens dertig jaar aan een enkelband. In een land waar de doodstraf een dode letter is, lijkt dit vonnis het hoogst haalbare.

Toch gaat het Openbaar Ministerie in beroep. De nabestaanden zijn niet tevreden met levenslang. “Onbegrijpelijk,” zegt de vader van Hyebin, die tijdens de rechtszitting de trui van zijn vermoorde dochter draagt. “De rechtbank garandeert zijn recht op leven.” Heenams weduwe sluit zich daarbij aan. “Onze geliefden zijn dood, maar de dader leeft verder. Ik haat deze wereld.”

Moord in Zuid-Korea

Met 309 moorden op 51 miljoen inwoners is Zuid-Korea een van de veiligste landen ter wereld. Toch bezorgen moedjima-misdaden de burger angstgevoelens. Vlak voor Wonjongs aanslag heeft een 33-jarige kluizenaar vier willekeurige passanten in Seoul neergestoken. In november krijgt de werkloze Jung Yoo-jung (23) levenslang voor de ultieme ‘vraag-niet- waarom-misdaad’. Ze lokt haar vrouwelijke slachtoffer in de val, steekt haar met messteken dood en dumpt haar lijk in een koffer. Haar motief? Ze is zo verzot op true crime dat ze het moorden eens ‘wilde uitproberen’.