De Pole Boyz schamen zich niet: pure topsport in Brabant

“Wat verwacht je er zelf van? Wat hoop je hier vandaag eigenlijk te leren?” In de kleedkamer annex kantine van Sportstudio Ilse in Sint-Michielsgestel probeert paaldanscoach Cindy Cooijmans te polsen hoe ik mijn paaldansdebuut precies voor me zie. Goede vraag. Het blijft stil. Ik werp een blik in de sportzaal en zie zes palen en een grote, confronterende spiegelwand. Ik kijk weer naar Cindy en dan naar de vier mannelijke paaldansers die mij vanavond op sleeptouw aan nemen. Beukers van jonge gasten. Stuk voor stuk langer, breder, sportiever en blijer dan uw verslaggever. Het besef daalt in dat ik mijzelf weer eens heb aangemeld voor een reportage die op papier heel gezellig klinkt (“Wat als ik eens een lesje meepak met de beste mannelijke paaldansers van Nederland?”), maar in de praktijk gedoemd is te mislukken. “Uhm, misschien een soort van salto?” antwoord ik uiteindelijk, bij gebrek aan een betere reactie. “Drie seconden ondersteboven hangen? Van de ene naar de andere paal slingeren? Heelhuids thuiskomen?” Cindy lacht, vermoedelijk om haar teleurstelling te verbergen. “Weet je wat?” zegt de vrouw die al achttien jaar paaldansles geeft. “We maken er gewoon een gezellig kennismakingslesje van. Ik laat je de basics zien, maar we kunnen straks ook enkele uitdagende trucjes proberen. Als je durf.”

De Pole Boyz, zoals Rick, Tom, Timo en Bart zich noemen, kijken mij vol verwachting aan. “Pfff, tuurlijk durf ik dat,” zeg ik met trillend stemmetje. Cindy: “Dat dacht ik wel! Ik had al even jouw Facebook-foto’s bekeken, je bent best wel sportief toch?” Cindy doelt op de foto’s van mijn skate-avonturen, inmiddels vijf jaar geleden. “Uh, daar ben ik inmiddels mee gestopt, omdat ik te vaak op mijn bek ging.” Rick, lachend: “Dan kan je maar beter niet gaan paaldansen. In november brak ik nog mijn voet tijdens het WK in Polen.” Timo: “Op je bek gaan hoort er wel een beetje bij, zeker als je hier net mee begint.” Bart: “Blauwe plekken en blessures zijn part of the game.” Tom: “En niet schrikken als die paal straks aanvoelt als prikkeldraad. Dat is omdat je huid er soms aan blijft plakken.” Ja, dit klonk op papier veel gezelliger.

Vier kerels

In de danszaal van Sportstudio Ilse gaat de muziek aan en nemen Rick, Tom, Timo, Bart – samen het enige mannelijke paaldansclubje van Nederland – hun posities in op de warming-up-matjes. Met de nodige nervositeit neem ik plaats tussen de Pole Boyz. Met de eerste rek- en strekoefeningen kan ik aardig meekomen, maar dan wordt het tempo al flink opgeschroefd. “Blijf je wel ademhalen?” vraagt hulpcoach Maaike van Santvoort vanaf de zijkant. Prima tip. Sommige oefeningen zijn minder dodelijk, maar nog wel ronduit ongemakkelijk. “Deins maar lekker mee op de beat,” roept Cindy, terwijl we al vingerknippend van links naar rechts swingen. In de spiegelmuren zie ik Rick, Tom, Timo en Bart lachen naar zichzelf en naar elkaar. Zij vinden dit blijkbaar wel heel leuk. Zelf moet ik duidelijk nog even wennen aan het idee dat ik met vier kerels sta te (paal)dansen.

Intussen vliegen de kledingstukken van de identieke trainingspakken van de Pole Boyz door de lucht. Zo begon deze warming-up tamelijk onschuldig, maar binnen tien minuten ben ik omringd door vier halfnaakte kerels in bijzonder strakke slipjes. “Hoort dit bij de warming-up?” vraag ik verward. Tom, de vriendelijkheid zelve, stelt mij gerust: “Niet schrikken. We kleden ons heus niet uit omdat we sexy proberen te zijn. Dit is puur voor de grip. Blote lichaamsdelen blijven veel beter plakken aan de paal. Hier, kijk maar eens.” Tom klemt zijn imposante rechterbovenbeen om de paal heen en laat vervolgens zijn hele gewicht eraan hangen. “Probeer jij dit maar eens met je broekje aan,” zegt hij met een grote grijns. Hoor ik daar een uitdaging? Zes seconden later lig ik op de grond, met mijn benen in een uiterst vervelende positie. “Wil je anders ook zo’n broekje als de jongens aan hebben?” vraagt Cindy. “Nee, dat hoeft echt niet,” antwoord ik resoluut. Ik trek mijn sportbroekje iets omhoog en overtuig de groep dat het zo ook wel gaat lukken. “Ik heb er wel eentje over!” roept Tom vanuit de kleedkamer. “Nee jongens, dat hoeft echt niet. Bedankt nogmaals.” Alsof niemand mij kan horen gaat deze woordenwisseling gewoon verder. “Mag Ryan die van jouw lenen Tom?” vraagt Cindy. “Tuurlijk!” roept Tom blij. Met een knipoog: “Maar alleen als ik ‘m weer terugkrijg.” Tom drukt het strakke dansbroekje in mijn handen, de andere jongens kijken afwachtend toe. Ik bezwijk onder de groepsdruk en transformeer mijzelf tot volwaardige Pole Boy. Laten we er dan maar voor gaan ook. “Hoe doe ik een flikflak?”

Zover is het nog niet. Eerst maar eens die basistechniek. “Ga maar naast je paal staan,” instrueert Cindy. Dat lukt. “Steek je rechterbeen uit.” Tot zover. “Klem nu je rechterknie om de paal heen.” Uhhh, even kijken, wat bedoe…ah, hebbes. “Duw nu je buik naar voren.” Heb ik vaker gedaan. “Zet je nu af met je linkerbeen en laat je als het ware vallen, zodat je met dat rechterbeen een paar mooie rondjes om de paal heendraait. Probeer met je linkervoet je rechtervoet aan te raken, zodat je als een klein diamantje ronddraait.” Drie seconden later lig ik gevloerd met mijn benen verwikkeld in een benarde houding. “Wat gebeurde daar nou?” vraag ik, vooral aan mijzelf. “Geeft niets, poging twee,” zegt Cindy, coach in hart en nieren. Nadat de ervaren trainster de beweging op mijn verzoek nog eens zes keer heeft voorgedaan, slinger ik zowaar anderhalf rondje om de paal heen. “Kijk eens even, natuurtalentje hoor,” klinkt het bemoedigend. Toegegeven: dit is best wel kicken. Mentaal dan, want van die prikkeldraadsensatie was geen woord gelogen. Het trotse gevoel is van korte duur. Om mij heen slingeren de Pole Boyz als doorgewinterde Cirque du Soleil-artiesten door de zaal, de ene beweging nog sierlijker en gestroomlijnder dan de ander. Ik probeer mijn diamantmove nog maar eens, zo deftig mogelijk. In de spiegel zie ik een motorisch gestoorde houten klaas die vergeet te ademen. “Blijf je wel ademhalen?” roept hulpcoach Maaike nog maar eens.

Pittige krachtsport

Zo wordt er een serie van simpele basisoefeningen afgewerkt waarvan ik deze zelf absoluut niet zou omschrijven als simpele basisoefeningen. Voordat ik Sportstudio Ilse binnenliep, was ik mij ervan bewust dat paaldansen een pittige krachtsport is met een ietwat lullig imago van erotisch dansje. Al was het maar vanwege alle opmerkingen vooraf van vrienden: “Paaldansen? Zo, dat is pittig hoor!” Of: “Paaldansen? Zo, heb je wel getraind dan?” Het is allemaal waar. Hoe meer de les vordert en hoe pittiger de oefeningen worden, hoe meer respect ik kweek voor de Pole Boyz. “Na mijn eerste paaldansles had ik zelfs spierpijn in mijn oorlel,” duidt Cindy de intensiviteit van haar sport. Volgens Timo is pole sports, zoals insiders hun sport liever noemen, zelfs heftiger dan boksen. Ik heb nog geen reportage over boksen mogen maken, maar ik geloof hem op zijn woord. “Je moet wel een doorzetter zijn. Wij trainen drie avonden per week. Het is zwaar, maar veel leuker dan de sportschool. Ik doe liever creatieve trucs en stunts dan dat ik alleen maar zware dingen moet optillen.” Zit wat in. “En zo te zien word je in de paaldansstudio nog breder dan in de sportschool,” merk ik op. “Niet per se breder,” antwoordt Timo. “Maar wel mooier gebouwd. Je traint veel verschillende spieren, zoals armen, benen en buik, waardoor je een gestroomlijnder lichaam krijgt.” Lachend: “Zo’n kort broekje aan moeten is daarom helemaal niet zo erg. Al hadden die glitters van mij niet gehoeven. Maar ja, dat hoort er een beetje bij hè?”

En daarmee belanden we in het onvermijdelijke gespreksonderwerp: het reeds benoemde lullige imago dat aan paaldansen kleeft. “Toen ik achttien jaar geleden begon met paaldansles geven, keek het hele dorp mij gek aan,” herinnert Cindy zich. In haar beste imitatie van de gemiddelde Brabander: “Paaldansen? Ben je dan een stripper ofzo?” Tom kan erover meepraten. “Veel mensen denken dat pole sports erotisch of seksueel is. Bullshit. Je hebt nu zelf gezien dat onze sport eigenlijk niets met dansen te maken heeft. Daarom noemen we het liever pole sports. Het zijn technische trucs waar allerlei eisen aan zijn verbonden. We trainen intensief voor grote, internationale toernooien. Dus nee, we staan niet in stripclubs. Gelukkig weten de mensen in onze omgeving dat nu wel. We wonen in een dorp en hebben een grote vriendengroep. Ze weten hoe we zijn, wat wij hier doen en vinden het allemaal wel stoer.” Toch ontkomen Tom en zijn vrienden niet aan het eeuwige taboe. “Als ik op hardstyle feestjes vertel dat ik aan paaldansen doe, word ik geregeld uitgemaakt voor homo,” vertelt de twintiger. “Echt waar? Daar heb ik nog nooit last van gehad,” zegt Timo. “Wel vond ik het moeilijk om mijn collega’s in de bouw te vertellen dat ik in mijn vrije tijd aan paaldansen doe. Toen ik dat wel deed, kreeg ik opmerkingen als: schaam je je niet?” Bart: “Ik herken dat ook. Ik werk in de transportsector en daarvoor geldt hetzelfde. Net als bij mijn familie trouwens. Die keken mij raar aan toen ik vertelde dat ik hiermee wilde beginnen. Maar dat was een jaar geleden. Inmiddels weet iedereen het en vinden ze het best tof. Ik ben trots op wat wij hier doen. Het seksuele imago van pole sports zakt steeds verder weg, heb ik het idee.” Timo: “Het is en blijft een vrouwensport, dat is waar. Wij zijn het enige mannelijke clubje van Nederland. Dat was voor ons ook wennen, in het begin. Maar we hebben ons nooit iets aangetrokken van al die vooroordelen. De mensen die de sport onderuit halen, zijn de laatsten die onze trucs kunnen nadoen.”

Vriendengroep

Rest nog de vraag: hoe beland je in hemelsnaam als vriendengroep uit een Brabants dorp in de lokale paaldansclub? “Het begon eigenlijk als grap,” vertelt Tom tussen alle Vliegende Spiralen, Firemen en Eye Openers door. “We waren met onze vriendengroep op zuipvakantie in Albufeira, toen we op een avond stomdronken in de palen hingen van een discotheek. Beetje domme stunts uithalen. Toen de moeder van een van onze vrienden dat terugzag, zei ze: Jongens, dit kan veel beter. Kom maar eens een lesje bij mij volgen. Terug in Nederland besloten we het te doen, puur voor de lol. Dat beviel ons zo goed, dat de meesten van ons zijn blijven hangen. Letterlijk.” Wat vinden ze er zo leuk aan? Rick: “Elkaar uitdagen, denk ik. Als vriendengroep til je elkaar constant naar een hoger niveau. Je wilt elkaar constant overtreffen. Daar maak je een spelletje van. We hebben enorm veel lol, dat is het belangrijkste.” Achter die joligheid gaat wel een onvervalste professionaliteit schuil, meent Cindy. “Deze jongens zijn pas een jaar geleden begonnen. Het is ongekend hoe ver zij zijn gekomen in zo’n korte tijd. Zij strijden op internationaal niveau mee op de Europese -en wereldkampioenschappen. Ja, daar ben ik best trots op.” Cindy kan het weten. Als internationaal hoofdjurylid op het WK, coach van menig pole sports-kampioen én de bedenker van volledige lesprogramma’s is zij een begrip in de mondiale scene. “Soms word ik ’s nachts wakker met een nieuwe truc in mijn hoofd, waarbij ik later bedenk: dit is helemaal niet uitvoerbaar.” Ze pakt haar zelfgemaakte handboek erbij. “Dit zijn alle trucs die ik heb bedacht en die nu leidend zijn op de grote, internationale toernooien van de pole sports,” zegt zij met gepaste trots. “Niet slecht voor een slagersvrouw uit Sint-Michielsgestel hè?” Tom, aan de andere kant van de zaal: “De beste worstenbroodjes van Nederland!” Want geld verdienen met pole sports zit er helaas niet in, hoe fanatiek en getalenteerd deze Brabanders ook mogen zijn. Cindy: “Vorig jaar vond het WK plaats in Polen. Vliegtickets, hotels, eten: je mag alles zelf ophoesten. En van prijzengeld is ook geen sprake. Je doet dit echt alleen omdat het je passie is.”

Dat geldt zelfs voor Maaike, de hulpcoach van wie ik tegen het einde van de les pas verneem dat zij de regerend wereldkampioen pole sports is. “De meeste mensen vinden het fijn om na een lange dag te Netflixen, ik hang zelf liever iedere avond een paar uurtjes in de palen,” vertelt de bloedfanatieke Vughtse. Ze grijpt naar haar telefoon en laat filmpjes zien waarin zij in weinig verhullende outfits heldhaftige trucjes doet in haar tot paaldansstudio getransformeerde zolderkamer. Heeft zij nog een beetje last van het erotische imago? “Is dat het eerste waar jij aan denkt als jij deze filmpjes ziet?” vraagt Maaike enigszins teleurgesteld. “Eigenlijk wel,” erken ik ruiterlijk. Ze lacht: “Minder dan vroeger. Ik ben advocate en durfde tien jaar geleden niemand te vertellen over mijn hobby. Totdat ik besloot: dan ben ik maar de eerste die het hardop zegt. Ik denk nu ook: het mag toch ook best sexy zijn? We hebben in pole sports ook de ‘exotic’ variant, waarbij paaldansers hoge hakken dragen. Dat is sensueel, maar ook keihard werken. Zelf beoefen ik de Cirque du Soleil-achtige kant van het paaldansen, de artistieke variant. Ik sta ook weleens met een show in het theater. Als advocaat werk ik veel met mijn hoofd, daarom vind ik het zo fijn om met paaldansen met mijn hele lichaam bezig te zijn. En nee, ik hoef hier geen geld mee te verdienen. Als hobby blijft paaldansen wat het voor mij moet zijn: ongedwongen en leuk.”

Olympische sport

Zowel Maaike, Cindy als de Pole Boyz zijn het erover eens: pole sports gaat de wereld overnemen. De allereerste World Pole & Aerial Sports Championships vonden plaats in 2012, sindsdien begeeft de sport zich in een stroomversnelling. Cindy: “Qua techniek en trucs zie je een razendsnelle ontwikkeling, maar ook in het aantal deelnemers. Vorig jaar deden er op het WK in Polen meer dan 500 atleten uit 40 landen mee. En wellicht zien we pole sports over enkele jaren als olympische sport. Daar zijn we achter de schermen al een poosje druk mee bezig.”

Tot die tijd oefenen de Pole Boyz nog even door in Sint-Michielsgestel. Op verzoek van de fotograaf maak ik mij gereed voor de finaleklapper: hangend aan de armen en benen van vier Pole Boyz word ik ondersteboven gehouden. Na zes pogingen zweef ik tussen twee palen in, klemgezet door vier onderbetaalde topsporters. De zaal houdt het niet droog als mijn hoofd paars aanloopt. “Probeer te genieten!” roept de fotograaf. “Natuurtalentje hoor!” zegt Cindy. “Vergeet niet te ademen!” lacht Maaike. Ja, deze reportage klonk op papier veel gezelliger.