Johan doodde zijn vrouw, maar is nu een ander mens

Op 14 januari 2014 werd in Oosterhout de 42-jarige Nicole Halma vermoord. Naar de dader hoefde de politie niet lang te zoeken. Het was haar man Johan S. Het was een wanhoopsdaad geweest, zo verklaarde hij. In de woning bleek de 10-jarige zoon van het stel aan de dood te zijn ontsnapt. Het is dat het mes afbrak, anders had ook de jongen het niet kunnen navertellen. De hulpverleners waren geschokt door wat ze aantroffen. Een van de ambulanceverplegers gaf later aan er zelfs moeite mee te hebben gehad om aan dader Johan hulp te verlenen, zo ontdaan was hij door het horrortafereel binnen.

Waarom doet een vader dit? Nou, door allerlei omstandigheden was Johan nogal depressief geraakt. Zijn vrouw was gedwongen geweest enkele uren minder te gaan werken en zelf was hij door een reorganisatie werkloos geworden. Er dreigde geldnood en Johan gleed langzaam in een depressie. Het liefst lag hij hele dagen in bed met de gordijnen dicht. Eigenlijk wilde hij dood, maar dat kon hij zijn vrouw en kind niet aandoen. De huisarts schreef hem het antidepressivum clomipramine voor, een wat ouder middel dat heftige bijwerkingen kan hebben. Je kon er zelfs tijdelijk nog depressiever en angstiger door worden. En dat is precies wat er gebeurde. De wolken in Johans hoofd werden steeds donkerder en op 14 januari 2014 viel het besluit. Hij nam een hele strip pillen in en hoopte dat de dood hem zou verlossen.

Nicole zag wat er gebeurde en belde het alarmnummer. Maar dat was precies wat Johan niet wilde. In een vlaag van woede viel hij zijn vrouw aan, met een mes en een hamer. Nicole had geen schijn van kans. Een poging om ook de zoon mee te slepen in zijn moordpartij mislukte. Een jaar na die fatale dag werd S. tot tbs met dwangverpleging veroordeeld.

Nu, tien jaar later, is de Oosterhouter vrij man, Hij woont in Rotterdam, heeft een baan en een nieuwe vriendin. Johan is naar eigen zeggen veranderd en daarover heeft hij een boek geschreven. Met open vizier. Want de man heeft een missie, een verhaal te vertellen. Over het vooroordeel waarmee veel tbs’ers te maken krijgen. En over de misvatting dat zijn daad in 2014 een geval van femicide zou zijn, het soort misdrijf waarover tegenwoordig veel te doen is. Hij had zijn vrouw nooit eerder kwaad gedaan. Nam elke week bloemen voor haar mee en hield echt van haar. Eigenlijk doet hij dat nog. Het was het vervloekte medicijn geweest dat voor die fatale ‘explosie in zijn hoofd’ had gezorgd.

De behandeling in de tbs-kliniek heeft hem goed gedaan. Johan is niet meer de man van toen. Hij geeft lezingen en vertelt zijn verhaal aan iedereen die het maar wil horen. Niet alleen met zijn boek, maar ook in de vorm van lezingen. En onlangs nog gaf hij een interview aan RTV Rijnmond. Gewoon met een foto erbij. Niet alleen Johan zelf vindt dat hij is veranderd, ook zijn behandelaars en mensen van justitie zien dat. Maar wat was het een lange en moeilijke weg geweest. Niet iedereen komt namelijk ‘genezen’ uit een tbs-kliniek. Maar Johan heeft het geflikt. Door goed mee te werken en een voorbeeldige en eerlijke patiënt te zijn.

Het is een verhaal dat respect verdient. En toch wringt er iets. Over het onmetelijke leed dat zijn zoon en vrouw is aangedaan, vernemen we weinig. Eigenlijk was vooral Johan het slachtoffer, zou je bijna denken. Van de omstandigheden, zijn geestelijke nood, het ontslag, de medicatie, het onbegrip en wat al niet meer. Het is een reflex die je vaker ziet bij daders van geweldsmisdrijven. Daarom zou Johan S. er goed aan hebben gedaan om iets meer oprechte empathie te tonen. Maar hij lijkt vooral uit op sympathie.