Misdaadcolumn: 'Klaar met confrontatie-tv'

Op RTL 5 is sinds kort een nieuw misdaadprogramma te zien dat de naam Online criminelen ontmaskerd heeft meegekregen. Presentator Marcel van de Ven kennen we van Hunted en als deskundige die zo nu en dan aanschuift bij 112Vandaag. Marcel is ex-politieman en kent het klappen van de zweep. Blijkbaar vond RTL het hoog tijd om hem een eigen programma te geven, maar de eerste reacties voorspellen weinig goeds. Op X (het vroegere Twitter), schrijven kijkers onder andere: “Jammer, kijk graag naar truecrimeprogramma’s, maar dit is een voorspelbaar, te veel voorgekauwd verhaal. Héél ongeloofwaardig.” “Dit is toch volledig gescript? Zoals Achter gesloten deuren en meer van die crap? Wat een slechte tv is dit zeg!” “Amateuristisch, slecht, nep en een belediging dat de intelligentie van de kijker zo laag wordt ingeschat.” Kortom; er was vast geen taart op de redactie.

Ik weet dat het een hele toer is geweest om de productie überhaupt rond te krijgen. Er was sprake van ‘een zeer zware bevalling’ omdat de zaken nou niet bepaald voor het oprapen lagen. En als ik dan toch uit de school klap: ik ben zelf ooit gevraagd om de redactie te versterken. Maar ik had mijn redenen om te bedanken. Ten eerste omdat het genre confrontatie-televisie, om het zo maar even te noemen, al voldoende is gedekt. Kees van der Spek, Alberto Stegeman, Thijs Zeeman en het orakel van Hilversum Tim Hofman hebben hun plek veroverd en zijn van alle markten thuis.

Ik heb alles al voorbij zien komen, van sextortion tot illegale hondengevechten en van kwakzalvers tot Nigeriaanse oplichters. Ik kon me niet goed voorstellen wat Online criminelen ontmaskerd hieraan kon toevoegen. Maar er speelde dus nog iets mee. Eigenlijk ben ik wel een beetje klaar met het genre confrontatie-televisie. Door dit te zeggen spuug ik in een bron waaruit ik ooit heb gedronken, ik weet het, maar er zijn veel zaken geweest waarvan ik me afvroeg of het middel niet erger was dan de kwaal. Wat televisiemakers nog weleens vergeten is dat het in beeld brengen van een oplichter of louche tegelzetter een heel zwaar middel is. Ik was er bijvoorbeeld zelf bij toen een echtpaar werd geconfronteerd met hun Marktplaats-handeltje in valse voetbalkaartjes voor het WK vrouwenvoetbal. Goh, wat een misstand was dat zeg. En ook een man die tegen woekerprijzen Perzische tapijten reinigde kon niet ontsnappen aan de toorn van de presentator en zijn cameraploeg. Ik durf te stellen dat veel zenders blij mogen zijn dat veel van die ontmaskerde ‘criminelen’ niet de moeite hebben willen nemen om naar de rechter te stappen, anders zouden er heel wat uitzendingen zijn verboden. Want het ‘algemeen belang’ van die reportages was soms ver te zoeken.

Een uitzondering op dit alles vormden doorgaans de acties van Peter R. de Vries en zijn team, hoewel ik bijvoorbeeld het achtervolgen van de directeur van Veilig Verkeer Nederland, omdat hij weleens te hard zou rijden, ook op het randje vond. Maar met de confrontaties met vermeende moordenaars en voortvluchtige criminelen was weinig mis. Heel bekend is het filmpje waarin te zien is hoe De Vries een wapenhandelaar ontmaskert. Het fragment circuleert nog altijd op TikTok en is me al vaak toegestuurd, waarschijnlijk omdat ik er zelf nogal nadrukkelijk in te zien ben. De actie speelde zich af op een parkeerplaats langs de snelweg. De dader was Koen B., een medewerker van de Rabobank. Ik zal nooit zijn blik vergeten toen hij De Vries op zich af zag komen. “Zo Rambo, wat ben je aan het doen?” De jongen werd asgrauw en even dacht ik dat zijn knieën het zouden begeven. Het was een terechte actie tegen een man die gestopt moest worden. En toch voelde ik een zeker medelijden. En dat was ook best confronterend.