MISDAADCOLUMN: Eigen dood in scène gezet

De Amerikaan Ryan Borgwardt (45) had het allemaal mooi uitgedacht. Op papier dan. De praktijk bleek weerbarstiger. Het is maandag 12 augustus als Ryan niet terugkeert van een vistochtje op Green Lake, een meer op ongeveer een uur rijden van zijn woonplaats Watertown. Grote paniek in huize Borgwardt. Voor de doodongeruste echtgenote en de drie kinderen van het stel zit er weinig anders op dan de plaatselijke sheriff in te lichten en te hopen op een goede afloop. Maar als de politie een onderzoek instelt bij het meer lijkt die goede afloop heel ver weg.

Ryans auto staat verlaten aan de oever en de kajak ligt ondersteboven in het water. De eerste conclusie luidt dan ook dat de Amerikaan overboord is gevallen en verdronken.

Tot zover het door Borgwardt uitgedachte scenario, dat geheel volgens planning is verlopen. Iedereen lijkt te geloven dat hij zijn vistocht niet heeft overleefd en dat is precies de bedoeling. Want Borgwardt zit inmiddels samen met een Oezbeekse vrouw in ‘een Oost-Europees land.’ Een vlucht, dat doen mannen soms. Kees van Kooten schreef er ooit een lied over. “En hij verdween, nergens heen, ’t was op een maandag, toen hij verdween, nergens heen, de noorderzon scheen.”

Maar het beroerde voor die vluchtende mannen is dat de waarheid vaak vroeg of laat aan het licht komt. Zo had Borgwardt buiten de speurzin van de plaatselijke sheriff gerekend. Die ontdekte dat de Amerikaan kort voor zijn verdwijning een groot geldbedrag had overgemaakt naar een buitenlandse rekening en dat hij een levensverzekering van 375.000 dollar had afgesloten. En de oplettende wetsdienaar kwam achter meer verdachte feiten: Borgwardt had nieuwe foto’s voor zijn paspoort laten maken en ook nog eens een nieuw mailadres geregeld.

De sheriff weet via via met Borgwardt in contact te komen en probeert de man ondertussen al maanden ertoe te bewegen terug te keren in de schoot van zijn gezin. Maar dat lijkt hij nog niet van plan te zijn. Wel plaatst Ryan op 11 november een videoboodschap online, om te laten zien dat hij het goed maakt. “Ik ben in mijn appartement. Ik ben veilig, geen probleem. Ik hoop dat dit helpt.”

Inmiddels is duidelijk geworden hoe Borgwardt zijn ‘dood’ in scene heeft gezet. Hij had een kinderbootje meegenomen, waarin hij – na eerst de kajak te hebben omgekeerd – naar de wal was gepeddeld. Zijn telefoon had hij in het meer gegooid. Eenmaal aan wal was hij op een e-bike gestapt die hij eerder had klaargezet. In het holst van de nacht was hij naar een busstation in Madison gefietst, van waaruit hij de grens met Canada was overgestoken. Daar was hij in een vliegtuig gestapt naar zijn nieuwe leven. Veel geluk heeft het hem dus niet gebracht. Niet alleen moet hij straks op persoonlijk vlak puinruimen, ook wacht hem een gepeperde rekening van de politie voor de zoektochten.

Tijdens een rit van Parijs naar Utrecht verdwijnt de trucker plotseling van de radar. Aan boord: een lading boormachines ter waarde van 100.000 euro

Het verhaal van Borgwardt bewijst maar weer eens hoe moeilijk het is om middels een geënsceneerd overlijden ergens opnieuw te beginnen. 

Nederland heeft overigens z’n eigen ‘Ryan Borgwardt’ in de persoon van Ton van der Tang. De trucker verdwijnt in 2004 met een lading boormachines ter waarde van 100.000 euro, tijdens een rit van Parijs naar Utrecht, plotseling van de radar. Zijn Venezolaanse echtgenote is in alle staten en geeft Ton op als vermist.

Als de vrachtwagen leeg wordt teruggevonden op een industrieterrein in Nijkerk gaat de politie uit van roofmoord. Maar de ongerustheid slaat om in verbijstering als blijkt dat de trucker via België naar Isla Margarita is gereisd, om daar samen met zijn nagereisde vrouw een nieuw leven te beginnen.

Ook dit sprookje kent geen happy end. Tons vrouw wordt in 2008 in Caracas doodgeschoten en zelf raakt hij zwaargewond. Uiteindelijk belandt Van der Tang in de misdaad. Inmiddels is het al jaren stil rond de ex-chauffeur. In die zin kun je zijn vlucht geslaagd noemen.