Nederland verhuftert in ras tempo

Er zijn steeds meer mensen die bewust het dagelijkse nieuws aan zich voorbij laten gaan. De constante stroom aan prikkels, die vaak ook nog eens ongevraagd de huiskamer binnenkomt, is meer dan een mens verdragen kan. Onze hersenen kunnen het evolutionair niet aan. Er is ooit vastgesteld dat de moderne mens in één jaar meer indrukken voor z’n kiezen krijgt dan de gemiddelde sterveling twee eeuwen geleden in zijn hele leven. Misschien geen sterke vergelijking, want het nieuws – voor zover dat er was – werd toen nog verspreid via de dorpsomroeper en dat ‘hele leven’ was niet al te lang. De gemiddelde levensverwachting was toen dertig jaar.

Tegenwoordig staan we dag en nacht aan. Je kunt je afvragen waar het goed voor is om voortdurend te worden overvoerd met nieuws over de oorlog in Oekraïne, branden op Hawaï, bendegeweld op Haïti en verdronken migranten in de Middellandse Zee.

Ben je een struisvogel als je jezelf afsluit voor zulke nieuwsberichten, of is het juist een gezonde keuze? Laten we gemakshalve maar even vaststellen dat je niet vrolijk wordt van negatieve berichten. Onderzoekers van de Universiteit in Tel Aviv hebben enkele jaren geleden een groep proefpersonen blootgesteld aan akelige krantenstukken en heftige journaalbeelden. Bij vrijwel alle proefpersonen ging de bloeddruk flink omhoog, wat op zich niet nog zo opzienbarend was, want dat emoties de bloeddruk omhoogstuwen was bekend. Wel viel op dat het vrij lang duurde voordat de bloeddruk weer tot het normale en gezonde niveau was gezakt. Ook was de aanmaak van het stresshormoon adrenaline flink verhoogd, wat volgens de onderzoekers op den duur tot fysieke schade kan leiden. Het lichaam maakt namelijk onderscheid tussen reëel gevaar en het ‘gevaar’ dat wordt getriggerd door dreigende beelden en maakt zich klaar voor actie. En dat is dus niet erg gezond, aldus de Israëlische onderzoekers.

Waarschijnlijk zullen veel mensen dit stresseffect herkennen. Er komen dagelijks nieuwsberichten voorbij waarvan je bloed gaat koken. En dat hoeven niet eens grote gebeurtenissen te zijn. Wat te denken van de twee aso’s die, dubbel geparkeerd bij McDonald’s, alle verpakkingen gewoon door het raampje naar buiten hadden gekieperd? Het optreden van een zekere Ellen, die na een korte discussie alle zakken en bekers terug de auto in gooide, maakte veel goed. Al besefte de vrouw, wier dappere actie snel z’n weg vond op internet, later wel dat het heel anders hadden kunnen aflopen, zo vertelde ze bij Humberto Tan. Want de lontjes zijn kort.

De 50-jarige kapster Sandra Corthout uit het Belgische Bevingen weet daarover mee te praten. Toen ze vorige week een paar jongens aansprak op hun vervelende gedrag, werd ze vol op haar gezicht geslagen en getrapt. Resultaat: een gebroken neus en een hersenschudding.

Ook behoorlijk asociaal was het gedrag van een Efteling-bezoeker, die vorige week de Wensbron instapte om op de bodem naar muntjes te zoeken. Muntjes die om de zoveel tijd worden verzameld en bestemd zijn voor een goed doel, zoals Save the Children. Het tafereel werd gefilmd en op internet gegooid. Je kijkt ernaar en probeert ergens toch een verklaring te vinden voor zoveel stompzinnigheid. Is zo’n man dronken? Is er sprake van een aangeboren stoornis? Komt hij uit een milieu waarin dit heel normaal is? De filmer, naar verluidt het zoontje van de wensputvandaal, vindt het in ieder geval uiterst vermakelijk en giert het uit. Maar eigenlijk is het om te huilen natuurlijk. Nederland verhuftert in ras tempo, of, zoals PSV-trainer Peter Bosz na zes jaar buitenland onlangs opmerkte: “Het is allemaal erg hard en direct geworden.” En daarmee had hij het echt niet alleen over de velden en stadions.