Zij waren eerder dan Hélène Hendriks

Hélène Hendriks, Fresia Cousiño Arias, Suse van Kleef, Noa Vahle, Aletha Leidelmeijer, Rivkah op het Veld (uitstekende naam voor een sportjournalist), Leonne Stentler: vrouwelijke voetbalpresentatoren, -verslaggevers en -analisten zijn niet meer weg te denken van de Nederlandse televisie, maar nog geen dertig jaar geleden waren ze nog zeldzamer dan regen in de Sahara. En áls ze op tv waren, dan werden ze nauwelijks serieus genomen. Want vrouwen, hadden die eigenlijk wel verstand van voetbal?

In 2000 voelden wij er drie aan de tand: Reina Hemmes van Langs de lijn en ESPN, Hilde Bruggink van Canal + (inderdaad de oudere zus van ex-voetballer en analist Arnold Bruggink) en Françoise Giesen, bureauredacteur van sportprogramma’s van SBS6. Natuurlijk konden ook wij het destijds niet laten om naar de bekende buitenspelweg te vragen (Reina Hemmes: “Jeetje, ik voel me net een door André van Duin ondervraagde voetballer!”) en om alle vooroordelen over vrouwen in de voetbaljournalistiek schaamteloos op tafel te gooien. Wat het grootste vooroordeel van mannen was dat ze ooit naar hun hoofd geslingerd kregen? Giesen: “Toen ik voor het eerst perskaarten aanvroeg om mee te gaan naar een wedstrijd van het Nederlands elftal in Polen kreeg ik de opmerking dat het geen kleuterklas was.” Juist om van alle vooroordelen af te komen, legde ze nooit de nadruk op haar vrouw-zijn, zei ze er meteen achteraan: “Ik zal nooit, al is het nog zo warm, in een rokje naar een training of een wedstrijd gaan.”

Bruggink had eerst communicatiekunde in Groningen gestudeerd voordat ze de voetbaljournalistiek inging: “Dus je mag me best doctorandus noemen!” Of haar bekende broertje deuren voor haar opende? Onzin, zei ze: “Door mijn stage bij Langs de Lijn kwam ik geregeld in perskamers van grote voetbalclubs. Na afloop van bijvoorbeeld Vitesse-FC Twente lulde ik lekker met iedereen mee. Dát viel blijkbaar op, een meid met verstand van zaken.”

Voetbaljournalist Reina Hemmes in 2000: ‘Bij Studio Sport ben je een mooi plaatje, geen journalist’

Best irritant, vond ook Hemmes: “De meeste weerstand ondervind ik van mijn mannelijke collega’s. Met voetballers interviewen heb ik als vrouw nooit problemen gehad. Mijn ervaring is juist dat ze zich opener opstellen. Ze vertellen sneller iets over hun privéleven tegen een vrouw dan een man. Trainers, en dan doel ik op de oudere generatie, vinden dat nog moeilijker. Je ziet ze echt denken: zal ze mijn uitleg over mijn speelwijze hebben begrepen?” Hemmes ambieerde geen plekje bij Studio Sport, zei ze toen al resoluut: “Bij Studio Sport ben je een mooi plaatje, geen journalist.”

We interviewden de dames vlak voor het EK voetbal van 2000 in Engeland, dus uiteraard vroegen we ook om een kleine voorspelling over de kansen van Oranje. Of Nederland Europees kampioen werd? Natuurlijk niet, zei Bruggink: “We halen de kwartfinales, maar liggen er na strafschoppen uit.” En ze kreeg gelijk: Nederland strandde dat EK inderdaad in de kwartfinale tegen Frankrijk na strafschoppen. Wie durfde er nou te beweren dat vrouwen geen verstand van voetbal hebben?