Bij de politierechter: 'Een gans kan zelf geen restaurant bezetten'

Terwijl de bode de zware deur van de rechtszaal openhoudt, trekt een bonte stoet volk aan zijn neus voorbij. Hij ziet grijze slobbertruien, Dr. Martens en ander militant schoeisel, een woeste baard, paars geverfde haren, een pluizige hanenkam in slappe toestand, groezelige canvastasjes met opdruk, een bos vettige dreadlocks en een paar kilo aan ijzerwaren bungelend in oren en neuzen. Met nog veel meer verbazing dan de bode zag de eigenaresse van een Utrechts restaurant op een avond hetzelfde gezelschap onaangekondigd haar nering binnenkomen. Tussen de etende gasten door liep het zestal linea recta door naar de trap, om vervolgens op de verlaten bovenverdieping pontificaal op de grond te gaan zitten. Vier van hen ketenden zich met geprepareerde pvc-buizen, zogenaamde ‘lock-ons’, vast aan elkaar en aan de balustrade. Over de reden van hun bezoek kon weinig misverstand bestaan.

“HAAL FOIE GRAS VAN DE KAART!’ scandeerden ze luid en onophoudelijk. De vloer lag bezaaid met flyers over het dierenleed dat met de productie van ganzen- en eendenlever gepaard gaat. Terwijl de eigenaresse van het restaurant de plotselinge chaos overzag, kozen haar gasten eieren voor hun geld. Een voor een liepen ze de deur uit. Ondanks meerdere vorderingen van de eigenaresse, en later van de politie, bleven de actievoerders zitten waar ze zaten. Pas twee uur later werden ze door de politie het pand uitgesleept.

Alle zes de verdachten maken deel uit van Active for Justice, een actiegroep die zich volgens hun website inzet voor ‘animal liberation’, ‘human liberation’, en zelfs ‘earth liberation’. De bewuste actie van die avond maakte deel uit van een l andelijke campagne die erop gericht is foie gras volledig uit de Nederlandse horeca te bannen. Om hun standpunt te illustreren willen de verdachten voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling van de zaak een YouTube-filmpje vertonen. Een verzoek dat, ondanks bezwaren van de officier van justitie, door de rechter wordt ingewilligd.

Even later verschijnen op het grote scherm in de zaal de meest vreselijke beelden van veelal verwaarloosde ganzen en eenden die hutjemutje opeengepakt zitten in een grote schuur. Een voor een worden ze door een man in een overall hardhandig bij hun kop gegrepen. Routineus ramt hij een pijp van een centimeter of dertig diep in hun strot waarmee een substantie rechtstreeks hun maag wordt ingespoten.

‘Begrijpt u dat deze actie enorm intimiderend en beangstigend is geweest voor het slachtoffer en voor haar klanten?’

Sommige dieren proberen in paniek aan de man te ontsnappen. Anderen zijn te zwak om nog te vluchten. Schurftig en weerloos liggen ze op de met uitwerpselen en bloed besmeurde grond. Een van de activisten, een meisje met paars geverfd haar, veegt een traan van haar wang.

“Ik denk dat iedereen het erover eens is dat dit hele nare beelden en hele nare praktijken zijn,” stelt de rechter.

“Maar de verkoop en consumptie van foie gras is in Nederland niet verboden. Had u dan niet beter in Den Haag kunnen demonstreren, bij de Tweede Kamer?”

“Dat duurt allemaal veel te lang. Dit is veel effectiever,” zegt de jongen met de pluizige hanenkam.

“Maar vindt u dan dat dit de manier is?”

“Een gans kan zelf geen restaurant bezetten,” klinkt het antwoord.

“Dus dan moet u het doen?”

“Dat vind ik wel, ja. Voor mij voelt dat als een morele plicht.”

“Begrijpt u dat deze actie enorm intimiderend en beangstigend is geweest voor het slachtoffer en voor haar klanten?”

“Dat begrijp ik heel goed,” zegt een andere verdachte.

“We vinden het ook jammer dat het zo ver heeft moeten komen. In de maanden daarvoor hebben we meerdere brieven naar deze mevrouw gestuurd en twee of drie keer voor de deur van haar restaurant gedemonstreerd, maar ze weigerde met ons in gesprek gaan. Al die tijd bleef ze gewoon foie gras serveren.”

De officier van justitie eist een boete van 200 euro voor elke verdachte. Daarnaast zouden zij de restauranthoudster gezamenlijk een immateriële schadevergoeding van 400 euro moeten betalen. Maar de rechter beslist anders.

Dat de actievoerders met de bezetting van het restaurant, ook al werd daarbij geen geweld gebruikt, inbreuk hebben gemaakt op de rechten en vrijheden van de eigenaresse acht ze bewezen. Dat is een strafbaar feit, maar toch besluit ze de verdachten daarvoor geen straf op te leggen.

Twee weken na de bezetting haalde de restauranthoudster foie gras van de kaart. Het wordt niet langer geserveerd.