Instagram en TikTok al geopend vandaag? Grote kans dat je, net als wij, overladen bent met vrouwelijk schoon in bikini en loeistrakke yogabroekjes of met andere dames die er geen enkele moeite mee hebben (lees: er een verdienmodel omheen hebben bedacht) om zichzelf zo ‘natuurlijk’ mogelijk te laten zien. Maar misschien zegt dat meer over ons algoritme dan over het uwe, al is het evident dat vrouwelijk exhibitionisme explosief is gegroeid sinds de opkomst van sociale media. Gegroeid inderdaad, want exhibitionisme, ook het vrouwelijke, is van alle tijden.
Precies dertig jaar geleden doken wij al eens in het fenomeen, aangewakkerd door de erotische uitspattingen van onder anderen Madonna, die niet alleen als een van de weinige vrouwelijke wereldsterren op dat moment het juk van zich af schudde door vrije seks te propageren een vooral mannelijke aangelegenheid in die tijd - maar ook een boegbeeld was, en nog steeds is, voor een generatie vrouwen die het heft in eigen hand neemt wat betreft seksuele uitingen.
Voor de broodnodige duiding schakelden we destijds al cultuursocioloog Carl Rohde in – sorry, een man ja! – omdat wij ons er toen waarschijnlijk geen raad mee wisten. Rohde: “Twintig jaar geleden (begin jaren 70, red.) ging het vooral om taboes bespreekbaar te maken.
Nu is seks, inclusief alle taboes, normaal geworden. De geladenheid is eraf. Je bespreekt nu de kwaliteit van een orgasme terwijl je wacht voor een rood stoplicht. Dat is heel wat anders dan de maatschappij veranderen door seks uit de taboesfeer te halen.”
Seks had volgens Rohde begin jaren 90 als ‘onderwerp van de fantasie’ enorm aan belang gewonnen, waar in reclames, media en ook de popmuziek handig op werd ingespeeld: “Madonna is in wezen een gigantisch merk, zoals Nike of Douwe Egberts een merk zijn. Wat zij doet is het op wereldschaal uitvergroten en exploiteren van haar eigen erotiek.” Maar niet alleen een wereldster als Madonna had exhibitionistische trekjes: veel dichter bij huis spraken we met exballerina Loes P. uit Utrecht, moeder van een dochter, net verliefd en een seksdrift om U tegen te zeggen. Over haar exhibitionisme, dat ze samen met haar vriend vooral tot uiting bracht in parenclubs, zei ze: “Het geeft me een kick om me naakt te vertonen, al ben ik het nooit helemaal. Bloot slaat dood, hè. Daarom hou ik meestal mijn pumps, nylons, jarretels en corselet aan, maar mijn slipje is uit en mijn borsten bloot.”
’s Nachts reed Loes naakt in haar auto: ‘Vrachtwagenchauffeurs opwinden is eigenlijk de grootste kick’
Niet alleen in een parenclub, ook in haar auto op de snelweg, zo bekende ze: “In het holst van de nacht, als de wegen uitgestorven zijn, ga ik altijd naast een vrachtwagen rijden en doe het binnenlampje aan. Dan zie je die truckers met grote ogen kijken. Maar op het moment dat zij mij druk gebarend duidelijk maken dat zij met mij naar de kant willen, doe ik het lichtje weer uit en geef ik vol gas. Eigenlijk is dat mijn grootste kick.”
Dat zou ze tegenwoordig eens moeten doen: binnen drie minuten is ze wereldberoemd als zo’n chauffeur zijn telefoon erbij pakt, haar filmt en dat filmpje via sociale media verspreidt. Waarmee we aankomen bij de vraag: exhibitionisme als dat in 1993, kan dat nog?