Misdaadcolumn: 'Het gevaar van de complotdenker'

Complotdenkers hebben op alles een antwoord. Dat maakt een discussie over de theorieën die ze aanhangen op voorhand zinloos. Een tijd geleden was op televisie een man te zien die er heilig in gelooft dat de aarde plat is. Ja lach maar. Er bestaat inmiddels een hele beweging van mensen die er heilig van overtuigd zijn dat we ons op een schijf voortbewegen en niet op een bol.

De Nederlander in de televisiereportage bleek een heuse studie van de platte-aardetheorie te hebben gemaakt, compleet met schaalmodellen, naslagwerken, ingewikkelde berekeningen en fotobewerkingen. Het was fascinerend hoe de man zonder een spoortje ironie een gloedvol betoog afstak. De verslaggever van dienst liet hem begaan en dat was een juiste keuze. Het leverde vermakelijke televisie op. Uiteindelijk kwam de verslaggever toch nog met een vraag. “Wat hebben de astronauten dan gezien? Die hadden het toch duidelijk over een bol?” De man vertrok geen spier. Integendeel. “Natuurlijk zeggen die dat,” klonk het zonder een spoortje twijfel. “Die zitten ook in het complot.”

Het is natuurlijk onschuldig, zo’n platte-aardehobby. Helaas kan dat van andere complotdenkers niet worden gezegd. Onlangs sprak hoofdofficier van justitie Michiel Zwinkels nog zijn zorgen uit. “Ik zie een glijdende schaal dus we moeten waakzaam zijn. Het is nodig om daarover het debat te voeren. Het is belangrijk dat we als samenleving zeggen: tot hier en niet verder.”

Wat politie en justitie vooral dwars zit is dat complotdenkers zich steeds vaker als amateurspeurders met lopende onderzoeken gaan bemoeien. Internet en social media bieden volop mogelijkheden om allerlei theorieën de wereld in te slingeren. Waar dit toe kan leiden hebben we het afgelopen jaar kunnen zien. Er gaat de hardnekkige theorie rond dat in opdracht van de wereldelite kinderen worden ontvoerd en vermoord. Deze elite zou zich voeden met het bloed van de geofferde kinderen. Een waanzinnig verhaal natuurlijk. Bleef het daar maar bij. Helaas lopen er genoeg onbenullen rond die dergelijke verhalen voor waar aannemen. Dit leidde er onder andere toe dat op een begraafplaats in Bodegraven bloemen en briefjes werden gelegd bij enkele kindergraven. Dit omdat de kinderen volgens een groep complotdenkers niet door ziekte of een ongeval waren overleden, maar door toedoen van satanische kindermoordenaars. En onlangs nog moest een zekere Agnes P. uit Wanneperveen voor de rechter verschijnen omdat ze op internet beweert dat de 14-jarige Lisa, die in mei dit jaar in een bos zelfmoord pleegde, in werkelijkheid door de Staat of vrijmetselaars zou zijn vermoord. De vrouw ging zelfs zo ver in haar theorie dat ze de crematie van het meisje verstoorde.

Shell zou de oorlog in Oekraïne gaande houden vanwege het gunstige effect op de energieprijs. En ING zou zelf plofkraken orkestreren om de overgang naar digitaal geld te versnellen

De creativiteit van complotdenkers kent intussen geen grenzen. Ook multinationals moeten er inmiddels aan geloven. BNR Nieuwsradio dook onlangs in het onderwerp en zette een aantal voorbeelden op een rij. Shell zou de oorlog in Oekraïne gaande houden vanwege het gunstige effect op de energieprijs. Unilever zou ‘lijkendrab’ in voedsel doen. ING zou geld van rekeninghouders hebben doen ‘verdwijnen’ en zelf plofkraken orkestreren om de overgang naar digitaal geld te versnellen. Albert Heijn zou betrokken zijn bij het veroorzaken van ‘gecontroleerde voedseltekorten’. Heineken zou satanistische verwijzingen in zijn logo hebben. KPN zou het versturen van informatie over Joe Bidens zoon via hun internetverbindingen onmogelijk maken. AEGON zou kennis hebben van de oorzaak van oversterfte en hier gebruik van maken bij het herverzekeren van levensverzekeringen. Signify zou ‘slimme lantaarnpalen’ maken die worden gebruikt om de bevolking te bespioneren.

Eigenlijk ontbreekt er een naam in het overzicht: Panorama. Want dat blad is er natuurlijk op uit om de bevolking dom te houden. Met een marionet van de overheid in de gedaante van een columnist, die nota bene bij de politie heeft gewerkt, dus dan weet je het wel. Een complot is nooit ver weg.