Wat betekent deze oorlog voor Nederland? Duurder bier? Dienstplicht?

Het was ruw wakker worden deze ochtend: in de nacht bleek Rusland Oekraïne te zijn binnengevallen. Het begin van een oorlog. Verschillende vliegvelden zijn gebombardeerd en het Oost-Europese land zag vanaf drie kanten tanks binnentrekken. Een van de vragen die nu rijst: wat betekent dit voor Nederland?

Duurdere benzine, duurder brood, duurder bier(!!!)

De afgelopen maanden zijn de gasprijzen door het dak geknald. En met de inval van Rusland in Oekraïne zijn de prijzen van gas en olie alleen nog maar verder doorgestegen. Zo betaal je voor Brentolie (een vat van 159 liter) sinds vanochtend 5 procent meer, zo'n 102 dollar. Een nieuw record, want het is voor het eerst sinds augustus 2014 dat de olieprijs boven de honderd dollar komt. Diesel, benzine, het wordt waarschijnlijk allemaal duurder.

Maar we gaan de oorlog vermoedelijk ook op een andere manier in de knip voelen. Doordat de handel van Oekraïne nu stil wordt gelegd, zullen naar verwachting ook zaken als brood en bier in Nederland duurder worden. Dat komt omdat Oekraïne wereldwijd een belangrijke leverancier van graan is. Ook voor ons land.

Wat er nu werkelijk klopt van het levensverhaal van de leider van Rusland is niet helemaal helder meer na twintig jaar dictatuur. Maar de meest gangbare versie leest als een horrorverhaal met heel veel slachtoffers en daders en een misdadige wereldmacht die het Westen in gijzeling heeft. Voor een warm huis hebben we ons overgeleverd aan een maffioso die kan beschikken over een atoomarsenaal. En nu staan we raar te kijken als Poetin aan de grens met Oekraïne rolt met zijn spierballen.

Bekijk ook

Vladimir Poetin: van straatvechtertje tot nieuwe tsaar

Dienstplicht?

De Telegraaf schrijft dat via Google te zien is dat steeds meer Nederlanders zoeken naar het woord 'dienstplicht'. Ook laat de krant weten dat de afgelopen dagen veel naar het Haagse ministerie van Defensie is gebeld. Bezorgde (of gewoon nieuwsgierige) Nederlanders willen schijnbaar weten of ze snel hun abonnementje op de sportschool weer moeten activeren, zodat ze straks goed voorbereid kunnen meestrijden, mocht de Russische inval in Oekraïne verder escaleren.

Een woordvoerder van Defensie laat in elk geval aan De Telegraaf weten dat het zo'n vaart niet zal lopen. Op papier bestaat de dienstplicht wel, maar de zogenaamde opkomstplicht staat op dit moment voor onbepaalde tijd in de koelkast. Alleen in heel uitzonderlijke situaties kunnen de regering en het parlement besluiten om de opkomstplicht weer te activeren.

Vele jaren kwijt aan voorbereidingen

"Nederland heeft een beroepsleger dat in staat is om in NAVO-verband grondgebied te verdedigen. Mocht het zo zijn dat we weer in een situatie als die van de Koude Oorlog terechtkomen, dan ben je vele jaren kwijt aan voorbereidingen om de dienstplicht weer in te voeren", meldt de woordvoerder van Defensie.

Met alleen een stel dienstplichtigen ben je er immers nog niet: zij moeten ook klaargestoomd worden voor inzet in conflicten. Dat zou veel tijd kosten om materieel, gebouw en instructeurs klaar te stomen voor tienduizenden of honderdduizend nieuwe soldaten. "Kijk, we weten niet hoe de situatie over tien of twintig jaar is. Daarom bestaat de dienstplichtwet inderdaad nog, puur voor de zekerheid. Maar op dit moment is er geen reden om de opkomstplicht in te voeren", stelt Defensie. Duidelijk.

Sancties

Ook het woord ‘sancties’ komt geregeld voorbij de afgelopen dagen. Het Westen probeert zonder te vechten toch druk uit te oefenen op Rusland. Na het Veiligheidsoverleg van het kabinet vanmorgen liet premier Rutte weten dat hij nog niet wil zeggen wat voor sancties er nu op tafel leggen. Deze moeten ‘in overleg’ vastgesteld worden, aldus de premier tijdens een persmomentje. Hiermee doelt hij op overleggen met bijvoorbeeld de NAVO en de EU.

De sancties die er komen, zullen ook van invloed zijn op bijvoorbeeld prijsstijgingen. Het ligt voor de hand dat Rusland in reactie op de straffen bijvoorbeeld de gaskraan verder dichtdraait, waardoor die prijzen nog harder zullen stijgen. Het dreigt dus een dure wedloop te worden.

'Geen oorlog, wel conflict'

Rutte stelde na afloop van het Veiligheidsoverleg ook dat Nederland niet in oorlog is met Rusland. “Het is niet het Russische volk waarmee wij in conflict zijn. Het zijn Poetin en zijn regering waar we ons tegen richten”, aldus de premier.

Urenlang lagen websites van Oekraïense banken, het leger en andere overheidsinstanties plat.

Bekijk ook

Cyberaanval op Oekraïne uitgevoerd vanuit Nederlands dorp

Militairen in Nederland

Maar waar veel mensen voor vrezen, is een uitbreiding van de oorlog over de rest van het Europese continent. Zo had premier Rutte onlangs bij Jinek al laten weten dat Nederland Oekraïne zou ondersteunen met bijvoorbeeld cyberexperts, bewapening en munitie. Het kabinet heeft deze steun al eerder aangeboden aan Oekraïne, en het land heeft deze hulp ook aangenomen.

Na het Veiligheidsoverleg verduidelijkte Rutte dat ook bínnen Nederland ‘militaire bewegingen’ zullen plaatsvinden. “Nederland zal de komende tijd mogelijk meer militaire verplaatsingen op het Nederlands grondgebied zien”, deelt hij. De minister-president voegt hieraan toe: “Wij zijn niet in oorlog met Rusland. Er is geen sprake van het triggeren van artikel 5 van het NAVO-handvest.” Uiteindelijk is de situatie wel dusdanig ernstig dat standaard procedures van de NAVO nu in werking treden.

Nederlandse militairen naar Oekraïne?

Defensieminister Kajsa Ollongren gaat hier dieper op in: het kan namelijk zijn dat Nederlandse militairen ingezet gaan worden als onderdeel van een NAVO-operatie. Maar hierbij is het goed om te onthouden dat Oekraïne zélf geen lid is van de NAVO. Wel kan het zijn dat Nederlandse militairen naar andere NAVO-lidstaten gestuurd worden in het oosten van Europa.

Of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren is nog niet duidelijk. Ollongren legt uit dat de NAVO de plannen trekt. “Nederland bepaalt welke inbreng wij kunnen brengen”, vertelt ze. Zo worden er vandaag twee Nederlandse F-35’s ingezet boven het NAVO-luchtruim in Oost-Europa.