Omdat ze vond dat ze maar eens wat meer onder de mensen moest komen, zit de 23-jarige Isabel* sinds kort op cheerleading. Van alle hobby’s die een mens kan hebben, moet dat zo ongeveer de laatste zijn die je bij haar zou verwachten. Met haar gezicht half verborgen achter haar lange haren, die fut- en kleurloos langs haar schedel omlaag hangen, en gehuld in zwarte vormeloze kleding, komt ze de rechtszaal binnen gesjokt. Al denk je er een paar vrolijke pompons bij, een speels jurkje en opzwepende muziek, dan nog is het zo goed als onvoorstelbaar dat Isabel haar medemens weet te enthousiasmeren voor wat dan ook.
“Hoe is het met u?” vraagt de rechter maar gelijk.
“Niet zo goed,” klinkt het weinig verrassende antwoord.
Twee jaar geleden werd Isabel via Snapchat benaderd met de vraag of ze tegen betaling bereid was om haar bankpas een tijdje af te staan. Omdat ze de man kende, zag ze er niet gelijk een gevaar in. Bovendien kon ze het beloofde geld goed gebruiken om een aantal schulden af te lossen. In de weken die volgden, werden er aan de lopende band uiteenlopende bedragen afkomstig van verschillende rekeningnummers op haar rekening gestort, die er dezelfde dag ook weer van af werden gehaald. Bij elkaar opgeteld zo’n 9500 euro. Toen werd haar rekening geblokkeerd.
De rechter kan een diepe zucht van ‘hier gaan we weer’ niet onderdrukken. Dan kom hij ter zake.
“Die Gino over wie u tijdens het politieverhoor vertelde, hoe goed kende u die?” vraagt hij.
“Ik zag hem weleens bij vrienden en zo,” zegt Isabel.
“En dat was voor u genoeg om hem te vertrouwen?”
Isabel haalt haar afhangende schouders op.
“Hij was veel bezig met online-gokken, vertelde hij, en hij wilde al dat geld niet op zijn eigen rekening laten uitbetalen. Dat was niet handig in verband met de belasting, geloof ik. Daarom wilde hij tijdelijk mijn rekening gebruiken. Hij deed dat ook met anderen, zei hij. Wist ik veel?” zegt Isabel terwijl ze met haar mouw de eerste traan van haar wang veegt.
“En wat zou u ervoor krijgen?” is de rechter benieuwd. “5000 euro.”
“En heeft u dat geld ooit gekregen?”
Zwijgend schudt Isabel haar huilende hoofd.
“Weet u,” zegt de rechter. “Ik ben eigenlijk al gepensioneerd, maar ik doe nog altijd één politierechterzitting per week. Eentje maar. En toch zie ik jaarlijks minimaal dertig van dit soort zaken voorbijkomen, waarbij met behulp van een zogenoemde geldezel onschuldige mensen worden opgelicht. Meestal via WhatsApp. Soms voor duizenden euro’s. Maar ook als ik niet werk, lees ik in het nieuws vrijwel dagelijks over dit soort praktijken. Hoe kan het nou dat iemand van 23 jaar hier zo met open ogen intrapt?”
‘Hij wilde tijdelijk mijn rekening gebruiken. Hij deed dat ook met anderen, zei hij. Wist ik veel?’
“Als het zo vaak voorkomt, waarom worden de echte daders dan nooit gepakt?” snikt Isabel.
“Dat zal ik u vertellen,” antwoordt de rechter. “Omdat er nog altijd mensen zijn zoals u, waarachter zij zich kunnen verschuilen.”
Isabel huilt inmiddels met heel haar lijf. Toen het kwartje eindelijk bij haar viel, deed ze aangifte tegen Gino, die korte tijd later ook door de politie werd verhoord. Hij ontkende alles. Van Isabel had hij nog nooit gehoord, zei hij. Enig bewijs tegen hem was er niet. De Snapchatgesprekken die hij met Isabel zou hebben gevoerd vielen niet meer te achterhalen. Wegens witwassen eist de officier van justitie een geheel voorwaardelijke taakstraf van 40 uur. Daarnaast zal Isabel als het aan het OM ligt moeten opdraaien voor de schade, een bedrag dat met 4700 euro aanzienlijk lager uitvalt dan de totale buit omdat lang niet alle gedupeerden in deze zaak een vordering tot schadevergoeding hebben ingediend. Maar een geluk bij een ongeluk is dat voor Isabel niet.
“Dat kan ik nooit betalen,” zegt ze. “Ik heb amper 600 euro per maand.”
Hoewel de rechter merkbaar met haar te doen heeft, vonnist hij conform de eis.
“Ik kan niet anders,” licht hij zijn uitspraak toe. “Juridisch niet, maar ook principieel niet. “Deze mensen moeten gewoon hun geld terugkrijgen. Ze zijn bestolen, en u heeft daaraan meegewerkt. U bent misschien gebruikt, maar u heeft u ook láten gebruiken.”
*Alle namen in deze rubriek zijn om privacyredenen gefingeerd.
- Petra Urban