Het water zwijgt over Cassandra

Na een hardcore-feest in Almere-Stad loopt een meisje in het holst van de nacht naar de bus, moederziel alleen. Ze zal nooit thuiskomen. Het lichaam van Cassandra van Schaijk (17) wordt gevonden in de Noorderplassen. Wat is er in godsnaam met die knappe meid gebeurd?

Vrijdag 23 maart 2007, voor de 17-jarige Cassandra van Schaijk uit Almere een dag als alle andere. Ze gaat naar school, loopt ‘s middags onder een grijs wolkendek naar de buren en gaat daarna op bezoek bij een vriend en vriendin. De jongeren chillen wat en onder de oorverdovende klanken van hardcore-muziek tut Cassandra zich op voor de avond.

Even na half elf nemen de vrienden de trein naar Almere-Stad. Want daar, in discotheek Eindelijk aan het Festivalplein, wordt die nacht het hardcore-feest Underworld gehouden. Voor Cassandra, een ROC-scholiere met een bijbaantje als supermarktcaissière, is het de ultieme uitlaatklep. Met alles wat erbij hoort. Drank, drugs en snoeiharde muziek. Ze is dan ook in een opperbeste bui als de deuren van de discotheek om tien over elf opengaan.

De nacht verloopt gezellig, totdat de vriend rond tien over half drie uur ruzie krijgt met een paar andere feestgangers. Een portier komt tussenbeide en zet de vriend en vriendin de zaak uit. Cassandra mag blijven en roept haar vrienden na dat ze later met haar buurvrouw mee zal gaan. Even na half vier die nacht houdt ook Cassandra het voor gezien. Ze zoekt haar buurvrouw, maar die blijkt inmiddels vertrokken. Omdat de scholiere met haar vader de vaste afspraak heeft om uiterlijk om vier uur thuis te zijn, zal ze zich moeten haasten. Maar ze is al te laat. Aangekomen bij de halte ziet ze net hoe de bus van kwart voor vier uur voor haar neus vertrekt...

De volgende morgen. Het is rond half acht als Ben van Schaijk, de vader van Cassandra, met een akelig en onbestemd gevoel wakker schrikt. Hij realiseert zich ogenblikkelijk dat Cassandra zich die nacht geheel tegen haar gewoonte niet heeft gemeld. Van Schaijk springt uit bed en kijkt snel of Cassandra’s jas aan de kapstok hangt en haar schoenen in het halletje staan. Maar geen spoor daarvan. Als hij vervolgens ziet dat het bed van zijn dochter onbeslapen is, slaat de paniek toe. Van Schaijk pakt de telefoon, belt wat rond, maar wordt niets wijzer. Om twaalf uur staat hij aan de balie van het politiebureau om zijn dochter als vermist op te geven. Nog diezelfde middag worden door heel Almere pamfletten met een foto van de knappe en goedlachse Cassandra opgehangen.

Er volgen weken van slopende onzekerheid. Weken waarin talloze zoektochten op touw worden gezet, de recherche veel vrienden en vriendinnen van Cassandra hoort en zo’n beetje alle media inschakelt. Maar de ROC-scholiere is en blijft spoorloos. Totdat een visser op zaterdag 14 april, ruim drie weken dus na de vermissing, vanuit zijn motorbootje op de Noorderplassen een lichaam ziet drijven...

Nieuwe dna-technieken

“Ik herinner het me als de dag van gisteren,” zegt rechercheur Perry Meester van de politie Flevoland. “Ik was op wintersport in Frankrijk en reed in de buurt van Albertville toen ik werd gebeld door een collega. Cassandra is gevonden, zei hij alleen maar, ze is dood...”

Meester is tactisch coördinator van het team dat sinds begin deze zomer de mysterieuze dood van Cassandra van Schaijk opnieuw onderzoekt. Hij was in 2007 als één van de eersten bij de zaak betrokken en koesterde toen nog even de hoop dat het allemaal wel met een sisser af zou lopen. “Ik dacht, zo’n jonge meid is aan een knul blijven hangen en duikt straks wel weer op. Maar zo’n meisje was het niet. En om op zaterdag weg te blijven van haar werk in de supermarkt was ook niets voor haar. Toen begon ik het toch wel somber in te zien.”

Het nieuwe onderzoek naar de dood van Cassandra wordt geleid door teamchef Folkert van Dekken. Net als Perry Meester een ervaren rechercheman, die al heel wat onderzoeken – waaronder de moord op bodybuilder Mondher Bennour en de dubbele moord op René Karamatali en Brian Stein - tot een succesvol einde heeft gebracht. Datzelfde hoopt hij straks te kunnen zeggen over de zaak-Cassandra. “Ik heb het onderzoek, dat al vanaf 2007 loopt, nooit formeel willen sluiten. Elke tip die ik sindsdien binnenkreeg, greep ik aan om het onderzoek levend te houden. Op grond van nieuwe informatie die vorig jaar via Peter R. de Vries bij ons binnenkwam, heb ik bij de leiding en het OM toestemming gevraagd om deze zaak nog een keer te onderzoeken.”

Dat nieuwe onderzoek houdt in dat alle gebeurtenissen van die nacht in 2007 opnieuw tegen het licht worden gehouden, ondanks de duizenden manuren die er destijds al in zijn gestoken en de 42 dossiermappen die alle naspeuringen sindsdien hebben opgeleverd. Van Dekken en Meester zijn ervan overtuigd dat er met de nieuwste opsporingstechnieken nog veel mogelijk is. “Toen leek dna-onderzoek aan de kleding van Cassandra, die wekenlang in het water had gelegen, nog onbegonnen werk,” zegt de teamleider. “Maar we zijn zes jaar verder en er kan op dat gebied veel meer. Kijk alleen al naar de zaak-Vaatstra, wat daarin met het dna-verwantschapsonderzoek is bereikt. En zes jaar na dato kunnen ook getuigen anders in het leven staan. Iemand die toen om wat voor reden ook zijn mond heeft gehouden, wil nu misschien wel die ene belangrijke tip kwijt.”

Vanuit het politiebureau aan de Baljuwstraat kijken de rechercheurs recht op de discotheek waar Cassandra haar laatste vrolijke uurtjes beleefde. Het is een vierkant, fantasieloos gebouw dat het duidelijk van het ‘binnen-gebeuren’ moet hebben. Perry Meester: “Die discotheek is voor mij direct verbonden aan Cassandra van Schaijk. Ik kan er niet naar kijken zonder even aan de zaak te denken.” De rechercheur heeft geen dossiermappen nodig om de gebeurtenissen van die nacht te schetsen. Het Mysterie van de Noorderplassen, zoals Meester het noemt, zit tot in detail in zijn hoofd.

“Cassandra is tot even na half vier die nacht in de discotheek,” vertelt hij. “Rond die tijd heeft ze al het nodige gedronken en volgens getuigen ook wat gebruikt. Zij wordt dan ook door een portier naar buiten begeleid. Daar, voor de ingang van de zaak, gaat Cassandra even op een betonnen paaltje zitten om bij te komen van het heftige hardcore-feest. Tegen een portier zegt ze dat ze om vier uur thuis moet zijn, maar dat ze haar jas en rugzak binnen heeft laten hangen. De portier bromt iets als ‘dan mag je wel opschieten’ en loopt naar binnen om voor Cassandra haar spullen te halen.”

Type met enge ogen

Het is inmiddels bijna kwart voor vier als ze moederziel alleen naar het busplein loopt, een afstand van ongeveer 150 meter en een wandelingetje van twee à drie minuten. Toch is ze te laat; het enige wat Cassandra nog ziet van bus 1 zijn de snel vervagende achterlichten. “En dát is eigenlijk het moment waarop het volgens ons is misgegaan,” vervolgt Meester. “Door het missen van die bus stond ze daar opeens. Alleen, in het holst van de nacht, waarschijnlijk niet wetend wat te beginnen.”

Van wat er daarna is gebeurd, moet de recherche het vooral hebben van een vrouw die dezelfde bus had gemist en op dat moment in het bushokje stond. “Eén van onze belangrijkste getuigen,” aldus Meester. “Ze vertelde dat Cassandra kort nadat ze op het busplein was aangekomen, werd aangesproken door twee mannen, volgens de getuige met een Hindoestaans uiterlijk. De mannen, vermoedelijk gelegenheidssnorders (illegale taxichauffeurs, red.), hadden even tevoren al de getuige zelf aangeklampt met de vraag of ze haar misschien een rit konden aanbieden. Maar omdat één van de mannen een nogal ‘opgefokt type was met enge ogen’ had ze het duo snel afgepoeierd.”

Bij Cassandra hebben ze echter beet, zo ziet de vrouw vanuit het bushokje. Perry Meester: “De mannen gingen met haar in gesprek en onze getuige ving flarden op waarin één van de hen de ander ‘wietman’ noemde. Dat kan een bijnaam zijn geweest, maar evengoed een stukje uit een zin als Heb je nog wiet man? Moeilijk te zeggen, maar wel een belangrijk detail, waarvan we hopen dat iemand erop aanslaat.”

De getuige hoort meer. Onder andere dat de mannen discussiëren over de vraag of ze Cassandra ‘op de achterbank’ zullen vervoeren of ‘in de kofferbak’. Meester: “Misschien waren ze bang dat de flink aangeschoten Cassandra onderweg zou overgeven, al blijft dat van die kofferbak natuurlijk een rare uitspraak. We weten niet in hoeverre het grappig bedoeld is geweest. Feit is dat Cassandra met de mannen is meegelopen in de richting van de Staatsliedenbuurt. Volgens de getuige had één van hen de arm om Cassandra heen geslagen...”

Dit is voor de recherche het moment waarop het mysterie begint, ondanks de aanwezigheid van enkele bewakingscamera’s bij onder andere een geldautomaat. Die registeren weliswaar van alles, onder andere wat heen en weer geloop van vermoedelijk de verdachten, maar het moment waar het allemaal om draait, valt tot frustratie van Van Dekken nét buiten het bereik van de lenzen. “En dus weten we niet of ze daadwerkelijk in een auto is gestapt en om wat voor auto het dan zou gaan. Bovendien waren de beelden te vaag en vooral te schokkerig. Specialisten van het KLPD zijn er nu gelukkig in geslaagd de beelden te verbeteren. De bewegingen lopen wat vloeiender, dus wie weet herkent iemand hen alsnog aan hun postuur, kleding of manier van bewegen.”

Zekerheid dat de Hindoestanen verantwoordelijk zijn voor de dood van Cassandra heeft Van Dekken overigens niet. “Maar het is wel raar natuurlijk dat de mannen zich nooit bij ons hebben gemeld. Na alle media-aandacht moeten ze onderhand wel weten dat we ze graag willen spreken. Die behoefte is blijkbaar niet wederzijds en we willen weleens weten waarom. Want ook als ze niet direct iets met de dood van Cassandra te maken hebben, is hun verhaal van grote waarde.”

Het spoor loopt dood

Om kwart voor vijf ’s nachts, ongeveer een uur nadat Cassandra met de mannen is meegelopen, gaat bij één van haar vrienden de telefoon. Die slaapt echter door de ringtone heen en ziet pas veel later dat hij op dat vroege tijdstip is gebeld. Door Cassandra. De jongen luistert de voicemail af, maar hoort niets anders dan wat gefrutsel en geruis. “Het is dus niet zeker of het Cassandra zélf was die heeft gebeld,” aldus Van Dekken. “Iemand kan de telefoon ook in de broekzak hebben gehad en per ongeluk hebben gebeld. Voor die vriend is het trouwens best ingrijpend allemaal. Hij zit nog steeds met de vraag of alles anders zou zijn gelopen als hij de telefoon die ochtend had gehoord en gewoon had opgenomen…”

Als de recherche de telefoongegevens van Cassandra verder analyseert, komen er meer opmerkelijke zaken aan het licht. Zo blijkt het signaal van het toestel, een Nokia 3510i, om kwart voor vijf te zijn aangestraald door een mast bij de Noorderplassen. Ook de binnenstromende sms’jes van verontruste vrienden en familieleden wijzen uit dat het toestel in die omgeving moet liggen. En dat is behoorlijk ver van de plek waar ze door de mannen werd aangesproken, veel te ver om te lopen en ook geen locatie waar die nacht nog bussen naartoe reden. Een verontrustend detail dus, dat het vermoeden versterkt dat Cassandra inderdaad met iemand is meegereden. Maar wie is die iemand? En waar ging de rit naar toe?

De mannen discussiëren over de vraag of ze Cassandra ‘op de achterbank’ zullen vervoeren of ‘in de kofferbak’

In de nacht van zaterdag op zondag, een dag dus nadat Cassandra voor het laatst is gezien, valt het signaal van haar telefoon definitief weg. En daarmee het laatste spoor van de scholiere. Er worden talloze zoektochten georganiseerd, maar die leiden tot niets. Een team van tien rechercheurs spreekt met talloze vrienden en kennissen van Cassandra en kammen vele internetforums uit. Want de zaak leeft enorm onder de jongeren in Almere en ze raken er niet over uitgepraat. Maar niemand weet hoe het zit. De verdwijning van Cassandra dreigt een langslepend mysterie te worden, een nieuwe naam in de database van vermiste personen.

Maar dan, zaterdag 14 april. Het is een warme en zonovergoten dag als de politie een alarmerend telefoontje binnenkrijgt. Een man, die met zijn zoontjes in een bootje op de Noorderplassen was gaan vissen, zegt dat hij een lichaam heeft zien drijven. Als even later de hulpdiensten per plekke komen, wordt inderdaad het stoffelijk overschot van een vrouw geborgen. Het is het lichaam van de al drie weken vermiste Cassandra van Schaijk, zo blijkt nog diezelfde dag.

“Daarmee kwam een einde aan het laatste sprankje hoop en aan de onzekerheid,” zegt Perry Meester. “Maar niet aan het mysterie. Want we zaten meteen met de vraag hoe Cassandra daar, ruim 4 kilometer van het stadscentrum, terecht was gekomen. Doordat haar telefoon in die buurt was aangestraald, hadden we al wel zo’n vermoeden over de Noorderplassen als laatste locatie, maar nu wisten we het zeker. Toen kwam natuurlijk de vraag: hoe is ze in het water terechtgekomen? Per ongeluk? Of door toedoen van iemand? En wat is de doodsoorzaak?”

De anatoom-patholoog maakt het raadsel zo mogelijk alleen maar groter. Want een duidelijke doodsoorzaak komt tijdens de sectie niet aan het licht. In de longen wordt wel een hoeveelheid water aangetroffen, wat in theorie op verdrinking zou kunnen wijzen, maar doordat het lichaam zo lang in het water heeft gelegen kunnen de longen ook later zijn volgelopen met water. Van een zedendelict lijkt geen sprake; Cassandra was toen ze werd gevonden nog geheel gekleed en er zijn geen uiterlijke sporen die in die richting wijzen.

Ook de persoonlijke spullen van de scholiere worden in de Noorderplassen teruggevonden. De rugzak zit nog op haar rug en haar handtasje wordt onder haar jas aangetroffen. Haar make-up-tasje ligt vreemd genoeg een heel eind verderop. Maar er zijn ook wat spullen weg, zo blijkt. Van Dekken: “Cassandra had die avond twee paspoorten bij zich. Eén van haar zelf en één die ze in die stapnacht voor haar vriendin Desiree Ruiter bewaarde. Beide paspoorten zijn verdwenen. Ze kunnen totaal verloren zijn geraakt, maar ook door iemand zijn gebruikt. Verder is haar Rabo-bankpasje spoorloos, al vlamde onze hoop heel even op toen iemand onlangs meldde dat hij zes jaar geleden een bankpasje had gevonden met de naam ‘Schaijk’ erop. Maar die tip is heeft verder tot niets geleid.”

Het mysterie van de gsm

Wat de recherche vooral hoofdbrekens bezorgt, is het moment waarop de telefoon van Cassandra ermee is opgehouden. Dat was ruim een dag nadat ze in Almere-Stad met de twee mannen was meegelopen. En dat is vreemd, want als Cassandra nog diezelfde nacht in het water terecht is gekomen, dan moet ook de telefoon kort daarna zijn uitgevallen. Peter R. de Vries had dit in een uitzending al eens proefondervindelijk aangetoond en meerdere technische onderzoeken zeggen hetzelfde; een mobieltje overleeft niet onder water, zelfs niet als het diep is weggestopt in bijvoorbeeld een tas. “Over het toestel zelf kunnen we, buiten het merk en type, helaas weinig zeggen,” zegt Van Dekken, “want die hebben we nooit teruggevonden. En dus zitten we nog steeds met de vraag: is de telefoon niet direct met haar het water ingegaan, of is Cassandra pas later – dus toen de telefoon ermee ophield - in de Noorderplassen terechtgekomen?”

Het zijn zo van die vragen waarmee het team de afgelopen weken het publiek heeft bestookt. Van Dekken en Meester zijn er heilig van overtuigd dat er mensen zijn die precies weten wat er is gebeurd. Misschien durfden ze toen niet te praten en nu wel. Of misschien geven bepaalde details net dat zetje. Details die nooit eerder bekend zijn gemaakt, zoals een papieren wikkel dat bij Cassandra werd gevonden. Meester: “Het is een wikkel waarin drugs hebben gezeten. Het is op een specifieke manier gevouwen, misschien kan iemand het aan een bepaalde dealer linken. En ook zijn we hard op zoek naar mensen die bepaalde uitlatingen hebben gedaan op internetforums. Een van hen, die zich ‘gekmeisjee’ noemde, hebben we inmiddels met enige moeite weten te traceren. We hopen haar na de vakantie te kunnen horen, al is daarmee niet gezegd dat haar verhaal tot een doorbraak zal leiden. Maar we willen gewoon weten wat ze met bepaalde uitlatingen heeft bedoeld.”

Het is nu of nooit voor het rechercheteam, benadrukt Van Dekken. De gedrevenheid onder de teamleden om het mysterie alsnog te ontrafelen is dan ook voelbaar in de recherchekamer. De teamleider werpt nog een keer een blik op de discotheek en zegt dan: “Wij hebben hier in Flevoland vele successen geboekt met onze onderzoeken. Daar zaten heftige moordzaken, verkrachtingen en zware overvallen bij. Wat zou het geweldig zijn als we de oplossing van deze zaak kunnen toevoegen aan onze succeslijst. Aan het team zal het niet liggen, we zijn er letterlijk elke dag mee bezig.”

Tips zijn welkom op de tiplijn 0800-6070, via Misdaad Anoniem 0800-7000 of via het mailadres tgo21@flevoland.politie.nl.

Op Facebook is een speciale pagina over het onderzoek geopend. Zie: https://www.facebook.com/ColdcaseCassandraVanSchaijk.