Column Vico Olling: 'Het theater en de kosten'

Vorige week startte het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi en zestien medeverdachten. Ze worden verdacht van liquidaties en pogingen daartoe en alles wat daar verder nog bij komt kijken, zoals wapenbezit, lidmaatschap van een criminele organisatie, enzovoort. Door omstandigheden kon ik er niet bij zijn, maar volgde het wel via de sociale media. Na korte tijd was ik daar echter wel klaar mee. Zo’n beetje elke misdaadjournalist tweette dat de beveiliging zo enorm was, dat Taghi naar de kapper was geweest en dat hij niet meer zei dan dat ie vooralsnog niets te melden had. Oh ja, en hij sprak accentloos Nederlands...

Begrijp me goed: als ik daar had gezeten, had ik waarschijnlijk ook dit soort berichten de wereld ingeslingerd, maar zo van een afstandje bekeken had het allemaal iets theatraals. Ook het verdere verloop van de dag hing aan elkaar van allerlei plichtplegingen. Alle verdachten ontkenden wat hen ten laste werd gelegd en beriepen zich op hun zwijgrecht. Ik zat te denken: wat zou er gebeuren als een van de verdachten ineens zou zeggen: “Ja dat klopt, ik ben inderdaad verantwoordelijk geweest voor die liquidatie. En hierbij bied ik mijn verontschuldigingen aan.” Wat een sensatie zou dat zijn, maar dat gebeurde niet, helaas. Alleen verdachte Mo R. doorbrak de sleur een beetje en begon kroongetuige Nabil B. uit te schelden voor leugenaar en fantast. Dat is natuurlijk wat alle medeverdachten vinden en denken en willen uitroepen. En met hen al hun advocaten. Het is het riedeltje dat we de komende maanden en jaren heel vaak zullen gaan horen, maar die ochtend werd het door Mo voor het eerst tijdens de inhoudelijke behandeling van Marengo eruit gegooid.

En zo zijn er wel meer zaken die de revue zullen passeren in deze grootste strafzaak uit de Nederlandse geschiedenis.

Mo R. doorbrak de sleur een beetje en schold kroongetuige Nabil B. uit voor leugenaar en fantast

Advocaten zullen gehakt maken van de conclusies die het Openbaar Ministerie uit de communicatie van gekraakte pgp-telefoons heeft gehaald. Ze zullen zeggen dat hun cliënt niet degene is die achter de gebruikte naam schuilgaat, dat de context van het bericht ontbreekt en dat het onrechtmatig verkregen materiaal is. Dat laatste punt zal uiteindelijk tot aan het Europese hof verdedigd gaan worden. Tegen die tijd zijn we járen verder.

De arrestatie van Ridouan Taghi zal ook een punt van discussie zijn. Zijn advocaat Inez Weski zal getuigen dat er spelletjes zijn gespeeld, uitleveringsverdragen geschonden en onderzoeksmethodes opgerekt. Dit lijken misschien moe makende achterhoedegevechten die bedoeld zijn om de aandacht van de ware vraag (zijn ze schuldig?) af te leiden, maar toch is dat niet helemaal waar. Want als een onderzoeksmethode te ver is opgerekt, kan dit gevolgen hebben voor de verdachte. Dan zit ie misschien op onjuiste gronden vast en moet ie vrijgelaten worden. In de media zullen journalisten dan schrijven over een ‘domper’ of ‘blamage’ voor het Openbaar Ministerie.

“En wat kost die poppenkast ons nou eigenlijk?” zullen cynische mensen zeggen. Aan het einde van de rit praten we over miljoenen die zijn gespendeerd om ‘De Waarheid’ te achterhalen. Maar er is geen andere optie. Anders kost het ons de rechtsstaat.