Het roemruchte leven van Paul Gascoigne

Een klein kwartier voor het laatste fluitsignaal zal klinken op St. James Park, de imposante thuishaven van Newcastle United, wendt de legendarische Jack Charlton zich tot de reservebank. Charlton, dan trainer van Newcastle, laat zijn blik vallen op het 17-jarige talent Paul Gascoigne. Hij gebaart hem op te staan en roept: “Gaz, je gaat het veld op. Veel plezier!” De Schotse spits George Reilly, die de thuisploeg zojuist op een 1-0 voorsprong heeft gezet, maakt plaats voor de jongeling. Onder het gejoel uit duizenden kelen maakt de middenvelder zijn debuut in het zwart en wit gebaande tenue van The Magpies (‘De Eksters’). Algauw krijgt hij de bal toegespeeld. Gascoigne raakt eventjes in paniek, maar weet de bal uiteindelijk veilig af te leggen op de doelman. Z’n eerste balcontact in de First Division, dan het hoogste niveau van het Engelse voetbal, is een feit. Het zal ook eigenlijk z’n enige noemenswaardige actie zijn, die thuiswedstrijd tegen Queens Park Rangers in april 1985. De scheidsrechter blaast niet al te lang na Gazza’s invalbeurt af en dankzij Reilly’s goal blijven de punten in Newcastle. 

Ook al is zijn bijdrage aan de overwinning beperkt, debuteren in het shirt van de lokale trots is voor Gascoigne niets minder dan een droom die uitkomt. De voetballer is een jongen van de regio, geboren en getogen in het arbeidersmilieu van Gateshead – een voorstad van Newcastle. Paul John Gascoigne ziet in mei 1967 het levenslicht en zijn ouders, opperman John en fabrieksarbeider Carol, vernoemen hun zoontje naar de frontmannen van hun favoriete band, The Beatles. Als scholier laat Paul al zien een aardig balletje te kunnen trappen. Vol verwachting brengen scouts hem naar clubs als Ipswich Town, Southampton en het even verderop gelegen Middlesbrough, maar nergens valt hij in de smaak. Totdat Newcastle United het ventje in 1980 vastlegt. Het zal het startschot zijn van een roemruchte carrière, waar voetballiefhebbers van Schotland tot in Italië nog altijd rijkelijk over verhalen.

Piek: verbijsterende doorbraak

Al in de jeugd van Newcastle United laat Gazza zien van onvoorstelbare waarde te kunnen zijn. Zo verovert hij de aanvoerdersband bij de beloften van ‘NUFC’ en loodst hij de jongemannen in die rol door de FA Youth Cup van het seizoen 1984/1985. In de met 4-1 gewonnen finale tegen de beloften van Watford vervult hij wederom een sleutelrol en tekent hij voor twee doelpunten en een assist. Lang duurt het dan ook niet voor hij klaargestoomd is voor het echte werk en na enkele invalbeurten in het eerste krijgt hij een vast contract gepresenteerd. Voor de destijds meer dan rijkelijke vergoeding van 200 pond per week (omgerekend naar vandaag de dag ongeveer 700 euro) tekent hij in ’85 bij The Magpies. 

In de seizoenen 1986/1987 en 1987/1988 groeit de behendige middenvelder uit tot een vaste waarde in het eerste elftal van Newcastle. Hij zal in totaal 92 officiële duels uitkomen in het zwart-wit en daarin 21 goals scoren. In 1987 bekroont de Professional Footballers’ Association (PFA), een Britse spelersbond, de prestaties van Gazza: hij krijgt de prestigieuze PFA Young Player of the Year-prijs toegekend. Hiermee is zijn doorbraak een feit. Dat is ook Alex Ferguson niet ontgaan: de vermaarde oefenmeester van Manchester United wil Gascoigne maar wat graag binnen hengelen. Het Londense Tottenham Hotspur toont echter ook serieuze interesse in de middenvelder, maar Paul blijft aanvankelijk liever in Noord-Engeland voetballen. Het nieuws dat hij uiteindelijk toch het noordelijke Manchester United laat schieten door op de avances van de zuidelijke Spurs in te gaan, verbijstert Ferguson. Tottenham Hotspur trekt maar liefst 2,2 miljoen pond uit voor Gazza, een recordbedrag. Alleen al voor het tekenen op White Hart Lane, het fameuze onderkomen van de Spurs, ontvangt Gascoigne direct 100.000 pond. Een gigantisch bedrag voor het armetierige Groot-Brittannië van destijds. Het doorgebroken talent gebruikt een leeuwendeel van het honorarium om een nieuw huis voor zijn ouders te kopen.

Dal: eerste probleempjes

Dat Gascoigne een bijzonder ventje is, beseffen zijn coaches en teamgenoten in Newcastle al. Roemrijk zijn z’n streken op en rond het veld. Zo overtuigt hij de kersverse Braziliaanse versterking Mirandinha eens dat ‘fuck off!’ Engels is voor: “Mag ik misschien een kopje koffie?” Hilariteit alom, maar het lachen vergaat de Braziliaan snel als Gazza de macht over het stuur verliest in de wagen die hij van Mirandinha heeft geleend. De auto is flink beschadigd, maar al met al loopt het incident met een sisser af. Trainer Charlton is ondertussen bezorgd om Pauls gewicht. De rijzende ster is van kinds af aan al verslavingsgevoelig. Ook wat betreft fastfood. Om hem gezonder te laten eten, zorgt Charlton ervoor dat zijn protegé iedere dag op kosten van de club luncht in een chic restaurant. Daarnaast ontstaat er een financiële kwestie. Gazza, volgens veel bronnen een gulle goedzak, schenkt een groot deel van zijn salaris aan personen in zijn omgeving die het financieel minder breed hebben. Zelf schijnt hij telkens amper een rooie cent over te houden. Een voorteken voor de vele financiële problemen die hem in de toekomst zullen treffen.

Dit is een voorstukje uit ons blad. Wil je het hele artikel van Yvo Osterloh lezen over Paul gascoigne? Bestel Panorama dan HIER, of lees het op Blendle.