Steenrijke pandjesbaas (50) vermoordt pasgetrouwde Khin (26) en Long (27)

Wie zich een huis in ‘Euroville’ kan veroorloven, heeft het helemaal gemaakt in Phnom Penh. Langs groene boulevards staan vorstelijke villa’s met Griekse zuilen en kamerhoge ramen. Door de wijk slingert een op Venetiaans kanaal, omzoomd door replica’s van de Eiffeltoren en de Magere Brug. Het is kitsch met een exorbitant prijskaartje. Zelfs de rijtjeshuizen in Euroville zijn te exclusief voor de gemiddelde Cambodjaan.

Glamourfotograaf Long Lysong (27) en zijn verloofde Khin Kanhchana (26) behoren tot de ‘lucky few’. Hun productiebedrijf Stellar Pictures kan de koninklijke familie tot hun klantenkring rekenen. Ze voelen zich prima thuis in Euroville, al is er de laatste tijd veel gedoe met buurvrouw San. Ze zeurt over typische Rijdende Rechter-dingetjes, van een auto die verkeerd staat geparkeerd tot een tak die over een schutting hangt.

Op 14 juni jongstleden is het weer raak. Bij het snoeien van een mangoboom is een waslijn beschadigd en zijn wat bloempotten gesneuveld. Buurvrouw San is woedend.

Kogelregen

Maandag 17 juni, iets na half vier ’s middags. In de woonkamer, die ze ook als kantoor gebruiken, zijn Long, Khin en twee collega’s (20 en 24) druk in de weer met het bewerken van een trouwreportage. Het incident met buurvrouw San is bijna vergeten, wanneer er plotseling een boze man op de stoep staat. Het is Srey Sina (50), de huisbaas van buurvrouw San. Hij komt verhaal halen over die mangoboom. De verloofden hebben even geen zin in ruzie over gesnoeide boomtakken en wimpelen hem af.

Als uit het niets trekt Srey een semi-automatisch pistool uit zijn broekriem. De beveiligingscamera’s in de woning leggen vast hoe de hel losbarst. Om 15:41:27 gaat eerst Long tegen de vlakte nadat Srey hem, buiten beeld, heeft neergeknald. Khin krijgt nauwelijks tijd om te reageren wanneer de schutter haar onder vuur neemt. Ze stort ineen onder een bureau. Terwijl Srey wild schietend in beeld verschijnt, zoeken de twee andere fotografen dekking. Toch raken ook zij gewond in de kogelregen, een in zijn been en de ander in zijn arm. Twintig seconden nadat de schietpartij is begonnen, loopt Srey nonchalant naar buiten. Op weg naar de deur spuugt hij nog eens op Longs lichaam.

De gewonde medewerkers bellen meteen het alarmnummer, maar voor de verloofden komt alle hulp te laat. Long overlijdt ter plaatse. Khin bezwijkt even later in het ziekenhuis.

De zinloze moordpartij is meteen groot nieuws in Cambodja. Zeker wanneer blijkt wie de schutter is...

Schoenen uitdoen

Srey is niet zomaar een huisbaas. Hij is een schatrijke zakenman die duizenden kamers verhuurt in Phnom Penh. Belangrijker nog: Srey is een oknha. Deze adellijke titel heeft het aanzien van een Engelse duke, een hertog zouden we hier zeggen, maar dan een met de privileges van een Russische oligarch. Overigens is de titel gewoon te koop door jaarlijks duizenden dollars aan de koninklijke familie te schenken. Hoe groter de donatie, hoe groter de privileges.

Het verklaart misschien waarom Srey zo kalm is bij zijn aanhouding later die avond. Hij zit in zijn zwarte SUV en heeft het moordwapen, een Stoeger Cougar 8000, nog gewoon bij zich.

Sreys kille verklaring voor de dubbele moord: “De slachtoffers beledigden me.” De twee overlevende getuigen bestrijden dat. Volgens hen is de schutter door het lint gegaan nadat Long hem heeft gevraagd z’n schoenen uit te trekken. Het feit dat de slachtoffers blootvoets zijn, ondersteunt die verklaring.

De politie houdt ook twee mannelijke medeverdachten aan, onder wie de buurvrouw van San, broer, die de schutter naar de woning in Euroville heeft gereden. Maar na een kort verhoor mogen zij weer gaan.

Twintig seconden nadat de schietpartij is begonnen, loopt Srey nonchalant naar buiten. Op weg naar de deur spuugt hij nog eens op Longs lichaam.

Het Openbaar Ministerie vervolgt Srey voor moord, poging tot moord, verboden wapenbezit en huisvredebreuk. In Cambodja staat tien tot vijftien jaar op moord. Het roept verbazing op dat de aanklagers niet voor moord met voorbedachten rade zijn gegaan. Hier staat immers levenslang op in het Cambodjaanse strafrecht. Maar het openbaar ministerie hoopt dat moord makkelijker te bewijzen is en wijst erop dat de straf hoger uit zal vallen door de stapeling van delicten. Bij een veroordeling kan Srey voor zeker dertig jaar de bak in.

Het besluit om niet voor levenslang te gaan, leidt tot cynisme en onbegrip. Namens de nabestaanden laat Longs zus weten: “Onze familie is ontevreden over deze beslissing maar we zullen afwachten.”

Opgevouwen trouwkleding

De scepsis is begrijpelijk. In het corrupte Cambodja ontspringen oknha’s wel vaker de dans. Het is nog even wachten op het vonnis, maar het lijkt niet waarschijnlijk dat Srey zomaar vrijuit gaat. Koning Norodom Sihamoni himself heeft Srey zijn eretitel al afgenomen. De Minister van Justitie, die in Cambodja praktisch op de stoel van de rechter zit, belooft een ‘zware celstraf’ voor Srey. De minister zet zelfs zijn baan op het spel, zo zegt hij tijdens een speciale persconferentie: “Als deze persoon vrijkomt of een lage straf krijgt van twee of drie jaar, neem ik mijn verantwoordelijkheid en stap ik op.”
Kortom: zelfs zonder levenslang is de kans gering dat de 50-jarige zakenman ooit vrijkomt.

Ondertussen hebben nabestaanden op 27 oktober, de dag van het geplande huwelijk van Long en Khin, een emotionele ceremonie gehouden ter ere van de doodgeschoten geliefden. Tijdens de plechtigheid zitten de familieleden in een kring rondom een tapijt vol bloemen en schaaltjes eten, met in het midden twee foto’s van de twee en hun opgevouwen trouwkleding. Terwijl boeddhistische monniken gebeden prevelen en de aanwezigen kaarsjes branden, vloeien de tranen. Van een respectvolle afstand leggen de fotografen van Stellar Pictures de herdenking vast, precies zoals Long en Khin het gewild zouden hebben.

Moord in Cambodja

Voor een land waar een halve eeuw geleden naar schatting twee miljoen burgers zijn omgekomen door oorlog en honger, is Cambodja een relatief veilige bestemming. Toch vinden er in het land, dat iets minder inwoners heeft dan Nederland, per jaar ruim twee keer zoveel moorden plaats als bij ons. De zogeheten Killing Fields, de massagraven van slachtoffers van het communistische regime, worden nu aangevuld met plekken midden in de stad waar anno nu het meeste bloed vloeit. Met name als gevolg van de oprukkende georganiseerde criminaliteit. Op de straten van Phnom Penh voelen namelijk ook internationale misdaadorganisaties als de Japanse yakuza zich erg thuis.