Was de moord op Samantha Woll (40) Jodenhaat of een crime passionnel?

Op de foto: slachtoffer Samantha Woll.

Detroit, 21 oktober 2023. Het is iets voor half zeven ’s ochtends. Een politieagent buigt zich over het lichaam van Samantha Woll (40). Ze ligt in een foetushouding op het gazon voor haar rijtjeswoning in een keurige woonbuurt even buiten het centrum. Haar lichaam is even daarvoor door een wandelaar met een hond gevonden. Samantha is blootvoets maar verder geheel gekleed. Ze voelt ijskoud aan en haar huid is blauw uitgeslagen. Er zijn acht steekwonden, allemaal rond de nek en haar hoofd. Een bloedspoor leidt naar de woning waar een omvergegooide fruitmand en bebloed meubilair stille getuigen zijn van een worsteling.

Netflix 

Samantha is als bestuurslid van de plaatselijke synagoge een bekend gezicht van de Joodse gemeenschap. Heeft haar moord te maken met het groeiende antisemitisme sinds de Hamas-aanslagen van 7 oktober? Of wijst het gebrek aan braaksporen naar iemand in haar naaste omgeving?

De politie krijgt het antwoord niet op een presenteerblaadje aangereikt. De buren hebben niks gezien. Er hangen geen camera’s in de straat. Alle vinger- en voetafdrukken in de woning zijn van het slachtoffer zelf.

‘Als liegen een olympische sport was, zou u de gouden medaille winnen,’ zegt de rechter tegen verdachte Michael'

Alhoewel het alarmsysteem in Samantha’s huis uitstaat, heeft het in de ‘slaapstand’ wel nuttige informatie opgeslagen. Zo bevestigt de sensor op de voordeur dat Samantha, die die avond een bruiloftsfeest heeft bijgewoond, om 1.01 uur de woning betreedt. Nadat het alarm om 1.24 uur beweging detecteert, blijft het stil in de woonkamer. De politie vermoedt dat Samantha op de bank in slaap is gevallen. Het dekentje op de grond en de Netflix-app op haar telefoon wijzen in diezelfde richting. Pas tussen 4.20 en 4.22 uur gaan de sensoren weer af. Volgens politie moet dit het moment zijn geweest dat ze is aangevallen en naar buiten is gestrompeld.

Bloeddruppeltjes 

Het is een belangrijke aanwijzing. Wanneer de recherche bewakingsbeelden uit de omgeving doorspit, zien ze vlak bij de moordlocatie om 4.24 een jongeman in een zwarte North Face-jas opduiken. Wanneer ze zijn gangen nagaan, blijkt dat de man die bij verschillende auto-inbraken betrokken is geweest. Op het vermoedelijke tijdstip van de moord is hij op de parkeerplaats voor Samantha’s woning.

Wanneer de FBI het telefoonverkeer analyseert, leiden de digitale broodkruimels naar draaideurcrimineel Michael Jackson-Bolanos (29). Bij het verhoor ontkent hij in alle toonaarden. “Ik fuck alleen maar met auto’s,” verzekert hij. “Ik heb geen lijk gezien. Ik pleeg geen moorden, bro.”

Maar wanneer de politie een huiszoeking doet in de woning van zijn vriendin, vinden ze zijn rugzak en de zwarte North Face-jas, met bloeddruppeltjes. Laboratoriumonderzoek bevestigt dat het Samantha’s DNA bevat. Het net sluit zich om de smooth criminal. Maar dan krijgt de alarmcentrale op 7 november een telefoontje dat alles op z’n kop zet…

Hysterisch huilen 

Het telefoontje komt van een parkeerplaats, even buiten Detroit. “Ik denk dat ik een gevaar vorm voor anderen,” begint de beller. Wanneer de politie hem aanspreekt, begint hij hysterisch te huilen. “Ik weet gewoon dat ik mijn vriendin heb vermoord, al kan ik het me niet herinneren!” De beller is data-analist Jeffrey Herbstman (41), Samantha’s ex-vriendje.

Wanneer de politie zijn woning doorzoekt, vinden ze een stapels foto’s van het slachtoffer, een mes (zonder bloed) en doktershandschoenen. Toch laten ze Jeffrey na twee dagen vrij. Hij heeft de politie ervan overtuigd dat hij, onder invloed van antidepressiva en cannabis, valse bekentenissen heeft afgelegd. Hij wordt zelfs niet vervolgd, om als getuige op te kunnen treden in de zaak die op 11 juni 2024 begint.

Twee scenario’s 

Voor rechter Margaret Van Houten geeft Michael, strak in het pak, wel toe dat hij Samantha’s lichaam heeft gezien. Maar als hij voelt dat er geen hartslag is, neemt hij, met bloeddruppels op de mouw, snel de benen. Want: “Een zwarte man die ’s nachts inbreekt in auto’s bij het lijk van een blanke vrouw, dat is geen gunstig plaatje…”

Behalve de stoïcijnse Jeffrey, die zich niks herinnert, leggen ook buren en kennissen verklaringen af. Hieruit blijkt onder andere dat meerdere mannen, onder wie Jeff, de sleutels hebben van Samantha’s woning. Buren verklaren dat ze al na één uur ’s nachts een schreeuw hebben gehoord.

Zo ontstaan er twee tegenstrijdige scenario’s. De aanklagers willen met wetenschappelijke analyses van telefoonverkeer en bloeddruppels aannemelijk maken dat Michael de moord wel gepleegd moet hebben.

Advocaat Brian Brown vindt dat justitie zich blindstaart op Michael, terwijl ze Jeffrey die nota bene de moord heeft bekend ‘met fluwelen handschoentjes’ aanpakt. Na een maand vol verhoren is het woord aan de jury.

Achttien maanden

Zelfs na vijf dagen beraadslaging zijn ze er niet helemaal uit. “Not guilty,” klinkt het op de moordaanklacht. Dat Michael schuldig is aan het minst ernstige vergrijp (liegen tegen de politie), staat ook vast. Na de deadlock is het aan rechter Van Houten om te beslissen over de aanklachten van doodslag en inbraak. Maar omdat hij unaniem is vrijgesproken voor moord kan ze hem, volgens een uitspraak van het Hooggerechtshof, niet vervolgen voor minder ernstige aanklachten.

Bij de strafoplegging op 9 augustus pleit advocaat Brown vurig voor een voorwaardelijke straf. “Ik kan u garanderen dat hij niet eens meer roekeloos zal oversteken.”

Van Houten heeft echter zelf gezien hoe de verdachte de waarheid kan verdraaien. “Als liegen een olympische sport was, zou u de gouden medaille winnen,” zegt ze richting de beklaagdenbank. Dat kan niet onbestraft blijven: ze legt achttien maanden voorwaardelijk op. Advocaat Brown maakt een woest wegwerpgebaar. Michael kijkt beteuterd voor zich uit.

Aan weerszijden van de rechtszaal leidt de uitspraak tot ongenoegen. Michael is óf enorm hard gestraft voor wat liegen, óf enorm goed weggekomen met moord.

In een verklaring laat de familie weten ‘diep bedroefd’ te zijn. “Samantha heeft haar hele leven gestreden voor gerechtigheid, het doet pijn dat zij die gerechtigheid niet heeft gekregen.” Het laatste woord is ongetwijfeld nog niet gesproken.

Moord in Detroit 

Uit het jongste verslag van de Detroit Police Department blijkt dat het aantal moorden in 2023 met achttien is gekelderd tot 252, het laagste aantal sinds 1966. Daarbij moet gezegd dat de bevolking sinds de hoogtijdagen van ‘Motown’ ruim is gehalveerd. Maar voor een stad die qua inwoneraantal vergelijkbaar is met Rotterdam en Den Haag, zijn 252 moorden natuurlijk geen cijfers om trots op te zijn.