Nieuw rapport: 'Onderwereldfiguren vaker door 'vrienden' omgebracht dan door vijanden'

Rond januari worden vaak de misdaadcijfers van het voorgaande jaar gepresenteerd. Voor 2023 geldt bijvoorbeeld dat er 128 mensen door geweld om het leven kwamen in Nederland - 86 mannen, 42 vrouwen. Vrouwen werden bovendien vaak (26 van van de 42 keer) door de eigen partner of ex-partner om het leven gebracht. Femicide, wordt dat ook wel genoemd. Uit de cijfers blijkt ook dat Rotterdam moordhoofdstad van 2023 was. In de havenstad werden 11 moorden gepleegd. Eentje meer dan in Amsterdam, waar 10 dodelijke slachtoffers vielen.

Onderzoekers Sheila Adjiembaks en Robby Roks, en politieanalisten Frank Boerman en Ewout Stoffers vonden het echter ook interessant om wat dieper in te gaan op de daders. En dan vooral de uitvoerders van liquidaties die tussen 2016 en 2021 gepleegd werden in Nederland. Het wetenschappelijk onderzoek daarover is inmiddels gepresenteerd.

'Vrienden'

Hoewel het logisch klinkt dat criminelen regelmatig door hun vijanden en concurrenten worden 'geneutraliseerd', blijkt het vaer voor te komen dat ze slachtoffer zijn geworden van een 'vriend' of 'vrienden'.

"Het motief om iemand te vermoorden komt vaker uit het eigen kamp dan van de tegenstanders", zegt Sheila Adjiembaks tegen de Telegraaf. "Het gaat dan om een wanprestatie, diefstal van geld of drugs, praten met de politie of met iemand uit het criminele milieu. Vriendschappen in het criminele milieu zijn zeer betrekkelijk. Het gevaar komt vaker van binnenuit dan van buiten het eigen criminele netwerk."

Ook opvallend: 80% van de afrekeningen hebben met conflicten over cocaïne te maken. Dat bevestigt maar weer eens hoe belangrijk de cokehandel is voor de Nederlandse onderwereld.

Andere zaken die de onderzoekers ontkracht hebben zijn: daders zijn heel jong en hebben geen strafblad. De gemiddelde aanslagpleger blijkt 29 jaar en werd van 27 feiten verdacht voordat de liquidatie plaatsvond. Deze personen staan dus al langer op de radar van politie en justitie. Vaak begon dat al toen ze een jaar of 12 à 13 waren.

Tot slot blijkt ook niet dat de wapens waarmee de liquidaties gepleegd worden steeds zwaarder worden. Dat beeld blijft redelijk hetzelfde door de jaren heen. Dat betekent dat in zo'n 25% van de gevallen er een volautomatisch geweer zoals een AK-47 wordt gebruikt.