In Spanje gaat de toreador op de spiets

“Het idee is om een dichtbevolkte wijk te voorzien van een gelegenheid die het nog ontbeert. In tegenstelling tot het geringe gebruik van de huidige arena, waar één week per jaar dieren worden gemarteld en verder weinig gebeurt,” zei Miguel Saro vorig jaar in de raadszaal van Santander. Het is een opvatting die al lang niet meer op zichzelf staat. Arena’s die ooit speciaal zijn gebouwd voor de stierengevechten staan steeds vaker leeg, in sommige steden worden ze gesloopt of omgebouwd tot iets anders. Dat lijkt deze politicus dus ook een prima optie, maar het zit ’m vooral in zijn taalgebruik. Dieren martelen. Dat is hoe het merendeel van de Spanjaarden tegenwoordig naar de aloude traditie kijkt. Zeker jongeren peinzen er niet over om een kaartje te kopen.

Toch sijpelen dit jaargetijde ook in de Nederlandse kranten en nieuwssites berichten door over stieren die voor hun leven vechten, precies zoals eigenlijk elke zomer. Het stierenvechten in Spanje lijkt een beetje op onze Zwarte Pieten-traditie. Die boet ieder jaar in aan populariteit, maar uitroeien is een wat complexer verhaal. De doorgewinterde aanhangers van het spel tussen mens en stier laten zich hun liefhebberij niet zomaar afpakken.

Balzak als bullseye

Maar de stieren spelen niet alleen een hoofdrol in de Spaanse arena’s. Een duel met het loeisterke dier is onderdeel van nog veel meer tradities en gebruiken. Persbureau AFP verspreidde onlangs een absurdistische foto van een springende stier. Bij het festival Bous a la Mar in Dénia voelt het beest zich zó opgejaagd door de menigte dat de stier een duik in het water kennelijk als enige optie ziet. Je ziet omstanders glunderen, het is voor hen vast de ultieme overwinning, maar meer en meer Spanjaarden gruwelen van dit soort beelden.

Een bekender feest is het San Fermín. Niet alleen een lokaal hoogtepunt, toeristen van over de hele wereld trekken naar Pamplona om het spektakel eens mee te maken. Tien dagen lang wordt dagelijks een kleine raket afgeschoten op het feest dat door een half miljoen mensen wordt bijgewoond. De stieren schrikken hiervan en rennen vervolgens door de smalle en drukke straten. In de tocht van 850 meter achtervolgen de dieren de in een wit shirt en rode sjaal geklede mannen. Uiteraard gaat dat niet altijd goed, bij de editie van dit jaar vielen 35 gewonden. Maar de verwondingen vielen over het algemeen mee, behalve dan voor een, jawel, Nederlander. De 58-jarige Randy Harms moest met loeiende sirenes naar het plaatselijke ziekenhuis worden vervoerd na de onzachte aanraking met een stier. Hij werd gespietst in zijn been en raakte ook gewond aan zijn balzak. Oftewel: bullseye!

“Ik voelde hoe de hoorn door mijn been ging,” zegt hij tegen het Spaanse Diario de Navarra. “Wat nog het meeste pijn deed, was hoe ik op de grond terechtkwam. Als de hoorn mijn lies was binnengedrongen, had ik dood kunnen bloeden.” Nou kun je denken: wat lullig dat uitgerekend een landgenoot op de hoorns werd genomen en de zwaarste gewonde van het festival was. Maar zelf denkt Harms daar anders over. Een droom is uitgekomen, vertelde hij vanuit zijn ziekenhuisbed. “Hij wachtte hier al twintig jaar op,” viel zijn zoon hem bij.

Die reactie is volledig in het verkeerde keelgat geschoten van PETA, de dierenrechtenorganisatie die in de persoon van Pamela Anderson een bekende ambassadeur heeft (zie kader). “Het stemt ons verdrietig dat er nog altijd landgenoten zijn die denken dat dit leuk en stoer is. Nou, dat is het niet,” brieste woordvoerder Janneke Hogervorst in het AD. “Hier is helemaal niks heroïsch of geweldigs aan. Het is wreed en onnodig. Het is pure torture, not culture.” Pure marteling dus, geen cultuur. “Het is verschrikkelijk om uit sensatie deze dieren zo te kwellen en pijn te doen. Die arme dieren lijken agressief, maar zijn juist ontzettend bang.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check het via Blendle.