Extra belasting vlees en vliegen? 'Overheid moet terughoudend zijn'

De kritiek van het CPB komt naar aanleiding van een nieuw onderzoek naar de zogenaamde 'gedragstaks': belastingen om Nederlanders een bepaalde richting in te douwen.

De vleestaks en de extra heffingen op zuivel of vliegen zijn daar voorbeelden van. Het invoeren van dat soort belastingen wordt op dit moment door de overheid overwogen. Want wanneer iets duurder wordt, doen (of consumeren) we dat minder, is de gedachte.

'Niet altijd effectief'

Maar is dat wel zo? Nou, niet altijd, zegt het Centraal Plan Bureau nu. Uit het recente onderzoek blijkt dat het invoeren van dit soort belastingen vaak behoorlijk complex is. Daarnaast kan het ongewenste gedragseffecten hebben en doeltreffendheid missen. De voordelen staan soms gewoon niet in verhouding tot de nadelen (een boel extra kosten voor de bevolking), aldus het onderzoeksinstituut.

Een van de voorbeelden die in het onderzoek wordt genoemd, is de frisdranktaks. Het CPB stelt dat wanneer je de prijsverhoging van 9% doorvoert, dit niet zal leiden tot minder consumptie van frisdrank. Dus waarom invoeren? In dat geval verandert er immers niks, behalve dat Nederlanders meer lappen voor hun Fantaatje of blikkie Red Bull.

Bekijk ook

GroenLinks wil vlees duurder maken

Als het aan de partij van Jesse Klaver ligt, dan moeten er nog veel strengere maatregelen komen om klimaatverandering tegen te gaan. Eén van de manieren waarop dat zou moeten gebeuren, is door te zorgen dat mensen minder vlees gaan eten. Dat wil GroenLinks bereiken door de prijs van vlees te verhogen.

En nu?

Wat de exacte impact van het CPB-onderzoek is, moet nog blijken. Maar de timing van het planbureau kon niet beter: pas geleden kwam een groep ambtenaren nog met wat voorstellen om de CO2-uitstoot te verminderen. Ook de vlees- en zuiveltaks en vliegtaks kwamen daarin voor, net als het plan om automobilisten zwaarder te belasten.

Met de conclusies die het CPB trekt over de effectiviteit van dit soort maatregelen, wordt er wellicht met andere ogen gekeken naar deze voorstellen.