Bij de politierechter: 'Een auto vol handgranaten'

Voordat de 22-jarige Niels* (22) samen met zijn advocaat voor de rechter plaatsneemt, geeft zijn moeder hem nog snel een aai over zijn rug. Zijn vader steekt een duim naar hem op en knikt bemoedigend. Alles komt goed. Niels is niet het soort jongen aan wie politie en justitie de handen vol hebben. Hij is een serieuze, rustige jongen die nog bij zijn ouders woont, met een vaste baan en zonder foute vrienden. Twee jaar geleden was dat anders. Toen werd hij compleet van de wereld aangetroffen in een auto die vol bleek te liggen met zwaar illegaal vuurwerk.

Half december 2020 ziet een voorbijganger een auto met draaiende motor lange tijd en schijnbaar doelloos stilstaan.

In de auto zit een jongen met wijd opengesperde ogen roerloos achter het stuur. Wanneer de gealarmeerde politie even later arriveert, zit hij er nog precies hetzelfde bij. Een agent klopt op het raampje, maar een reactie blijft uit. Pas wanneer hij het portier opent en de jongen bij zijn schouder pakt, geeft hij een eerste teken van leven. Zijn pupillen zijn gigantisch en hij maakt een totaal versufte indruk. Op de achterbank ziet de agent het een en ander liggen dat hij herkent als vuurwerk. Vermoedelijk illegaal vuurwerk. De vraag of zijn vermoeden klopt, blijft onbeantwoord. Dan vraagt de agent of hij in de kofferbak mag kijken. De jongen knikt. Direct nadat de agent de klep heeft geopend, deinst hij een paar stappen achteruit en roept direct de hulp in van de EOD, de Explosieven Opruimingsdienst. “47 stuks Technischer Schallerzeuger, 27 stuks Cobra 6,18 stuks Tp2 en twee shells,” somt de officier van justitie de inhoud van de auto op. “Extreem zwaar illegaal vuurwerk,” verduidelijkt ze, “waarmee volgens de EOD ook nog eens op weinig vakkundige wijze en dus levensgevaarlijk ‘gerommeld’ was.

‘Wanneer de boel ter plekke was geëxplodeerd, zou dat een enorme krater in het wegdek hebben geslagen’

“Had u ermee gerommeld?” vraagt de rechter.

“Ik had wat van die dingen opengemaakt en de inhoud ervan bij elkaar gedaan,” bekent Niels. “Kijken wat er gebeurt.”

“Hoe kwam u aan dat vuurwerk?”

“Gekocht via Telegram.”

“Wist u dat het illegaal was?”

“Dat wel, maar ik wist niet dat het zo gevaarlijk was.”

“U bent geboren in het jaar 2000,” merkt de rechter op. “Weet u dat er in dat jaar een halve Nederlandse woonwijk is verwoest door vuurwerk, met meer dan twintig doden tot gevolg?”

Niels kijkt de rechter glazig aan. Het verhaal van de Enschedese vuurwerkramp doet ogenschijnlijk geen belletje bij hem rinkelen. De rechter pakt de rapportage van de EOD er nog eens bij.

“Wanneer de boel ter plekke was geëxplodeerd, zou dat volgens de experts een enorme krater in het wegdek hebben geslagen,” citeert hij. “De auto was volledig uit elkaar gerukt en u had het zeker niet overleefd,” vervolgt hij, waarna hij Niels een moment zwijgend aankijkt om te zien welk effect zijn woorden op hem hebben. Dat valt tegen.

“Ik weet niet of ik dat laatste nou zo heel erg had gevonden destijds,” zegt Niels gelaten.

De rechter trekt zijn wenkbrauwen op.

“U wilde dood?”

“Dat niet per se, maar ik had het ook niet erg gevonden. Ik zat niet bepaald lekker in mijn vel,” herinnert Niels zich. De coronamaatregelen van destijds hadden zijn jonge leven van vrijwel alle lol ontdaan en hem regelrecht een depressie in gejaagd, vertelt hij. Bovendien was hij net ontslagen bij het restaurant waar hij in de keuken werkte. Nota bene op de dag dat hij zijn diploma als zelfstandig kok had behaald. Hoewel de officier begrijpt dat het een moeilijke tijd voor hem moet zijn geweest, kan ze niet genoeg benadrukken hoe dom en levensgevaarlijk hij bezig was. “De kracht van dit soort vuurwerk is volgens de EOD vergelijkbaar met die van een handgranaat. U zat met andere woorden in een auto vol handgranaten. Handgranaten waaraan u bovendien zonder enige kennis van zaken had zitten knutselen. En dan was u ook nog eens zwaar onder invloed van speed...”

Naast een taakstraf van 200 uur eist ze een voorwaardelijke gevangenisstraf van 3 maanden, maar de rechter doet het anders. Hij legt de maximale taakstraf van 240 uur op, maar laat de voorwaardelijke celstraf achterwege. Niels heeft zijn lesje wel geleerd, vermoedt hij.