Toen Schiphol nog geen Schiphel was

De kans bestaat dat u deze Panorama net op Schiphol hebt gekocht en dat u nu zit te wachten op uw vlucht. In dat geval van harte gefeliciteerd, want dan bent u heelhuids uit die ellenlange rij voor de bagageafgifte en de beveiliging gekomen en nog op tijd voor uw vlucht ook. Tot een paar weken geleden was dat niet meer dan een vanzelfsprekendheid als u een beetje op tijd van huis ging, tegenwoordig is dat wel anders zoals we allemaal weten.

In 1989, toen budgetmaatschappijen nog niet bestonden, vliegen nog een ongekende luxe was en er lang niet zo veel werd gevlogen als nu, lieten we in onze rubriek ‘Het loonzakje’ een bagagemedewerker van de KLM aan het woord, over wat hij verdiende en of hij daar tevreden mee was. Jan van den Berg heette de beste man, en hij was niet zomaar bagagemedewerker, maar bagagemeester zoals dat in die tijd nog werd genoemd. Het salaris dat bij dat extra cachet hoorde was er dan ook naar: met bijna 3000 gulden bruto per maand, ruim 2600 gulden netto als je alle extra’s als vakantiegeld, onregelmatigheidstoeslag en een eindejaarsuitkering meetelt, verdiende Jan ruim boven modaal, iets wat je van de huidige bagagemedewerkers op Schiphol allang niet meer kunt zeggen.

Schiphol, nog niet zo lang geleden uitgeroepen tot beste vliegveld in Europa, is niet meer een visitekaartje voor ons land. Van hogerhand (lees: de overheid) is ooit besloten dat Schiphol niet zozeer een fijne plek moest zijn om vanuit te vertrekken, aan te komen of over te stappen, maar het moest vooral het goedkoopste vliegveld van Europa worden, zo efficiënt gerund dat grondpersoneel en bagagemedewerkers tot op het bot werden uitgeknepen, met als gevolg dat zij massaal het bijltje erbij neerleggen en de reizigers nu in de kou staan, zelfs letterlijk tot aan buiten toe. En dan moet de grote uittocht tijdens de aanstaande zomervakantie nog beginnen.

In 1989 leek zo’n scenario nog ondenkbaar. Voordat Jan als bagagemeester aan de slag ging scheidde hij van zijn toenmalige vrouw, moest hij zijn huis met 22.000 gulden verlies verkopen (hoezo een andere tijd?) en hield hij aan het einde van de maand amper geld over. Wat hij van zijn salaris bij de KLM vond? Hij kon er niet over uit. Jan: “Als ik het zo vertel, moet ik bijna lachen. Zes jaar geleden wist ik niet waar ik kijken moest van de zorgen en nu… Het idee dat het ondanks alles toch gelukt is om erbovenop te komen, dat maakt mij trots.”

Kom daar nu nog maar eens om. Er is beterschap beloofd op Schiphol met loonsverhogingen, toeslagen en een verbeterde cao, maar daarmee zullen de lange rijen in de zomer niet worden voorkomen. Toch alvast een fijne vakantie gewenst!