Is de Egmondse seriesteker een seriemoordenaar in wording?

Het begint allemaal op donderdag 22 november 2018 rond kwart voor zes op de Zanddijk tussen Limmen en Egmond-Binnen, bij Castricum. Een hardloopster en een fietsster worden op dezelfde dag door een automobilist aangereden en neergestoken.

De 52-jarige jogster uit Castricum vertelt een maand later in het programma Opsporing Verzocht dat zij de auto, die van achteren kwam, niet heeft horen aankomen. “Ik voelde plotseling een harde klap op de achterkant van mijn rechterarm. Toen ik naar de plek van de pijn greep, zat mijn hand vol bloed. Ik zag een auto wegrijden in de richting van Heiloo en ben meteen met mijn hand op mijn arm naar huis gelopen. Nadat mijn man verband om de wond had gedaan, zijn we samen naar het ziekenhuis gegaan.” Uit Castricum komt ook het volgende slachtoffer. Een 18-jarige jonge vrouw zit in paardrijkleding op haar fiets, als ze opeens wordt aangevallen. Ook zij doet haar verhaal voor de camera: “Ik herinner me een auto die me tegemoet kwam rijden. Ik zag een zwarte arm die uit het raam aan de bestuurderskant van de auto kwam. Hij reed weg in de richting van de Westerweg. Daarna voelde ik flinke pijn in mijn arm en borst. Ik ging in de berm zitten omdat ik vreesde flauw te vallen en belde mijn vader. Daarna kwam er een mevrouw bij me. Ze bleef tot mijn vader er was. In het ziekenhuis bleek dat ik een klaplong had en een klein wondje op mijn borst.”

In eerste instantie lijkt het om losstaande gebeurtenissen te gaan. Maar dat verandert als vier dagen later, op maandagavond 26 november rond 19.40 uur, een andere jogster op de Rinnegommerlaan in Egmond aan den Hoef zijdelings wordt aangereden en in haar borst wordt geraakt. Het gaat om de 18-jarige Esmee die aan de linkerkant van de geasfalteerde weg loopt en uitwijkt voor de naderende donkerkleurige auto. Als reactie hierop stuurt de automobilist haar kant op en wordt ze door de bestuurder, die zijn raampje opendraait, aangevallen. Vervolgens roept hij nog ‘iets boos’ uit het raam en rijdt daarna weg.

Esmee denkt nog dat ze op haar borst is geslagen en loopt verder, tot ze even later in elkaar zakt. Ze krijgt hulp van omstanders die de hulpdiensten bellen. Eenmaal in het ziekenhuis blijkt dat ook zij gestoken is. De jonge vrouw loopt verwondingen op aan een long en een hartzakje en belandt meteen op de intensive care, waar ze nog twee dagen ligt. Kortom: alle drie de vrouwen hebben ernstige wonden opgelopen door messteken.

De SUV-steker

Op 20 december wordt in Opsporing verzocht een afbeelding getoond van de achterkant van het voertuig waarin de dader volgens de vrouwen uit Castricum gereden zou hebben. Het gaat om een hoge grote wagen zonder verlichting op de kentekenplaat en met opvallende achterlichten in de vorm van een omgekeerde L. Over de kleur van de wagen lopen de verklaringen uiteen. Volgens Esmee zou het om een donkerkleurige auto gaan, volgens een van de slachtoffers uit Castricum om een zilverkleurige.

Of de verschillende tijdstippen, 17.45 en 19.40 uur, van invloed zijn op de waarneming van de vrouwen wat betreft de kleur van de auto, is onduidelijk. Zeker is dat de zon op beide dagen rond 16.40 uur onder is gegaan. En het dus al aardig donker was. Voorlopig gaat de politie uit van een grijze SUV. En al gauw spreken de media over de SUV-steker.

Het populaire opsporingsprogramma vraagt getuigen om zich te melden als die een agressieve automobilist in het verkeer signaleren. Wat best vreemd is, want de man opereert vooral op stille dijkjes en landelijke weggetjes. De uitzending levert weliswaar veel tips op, maar geen daarvan leidt naar de cruisende messentrekker.

Gaat het dan toch om een paar ongelukkige incidenten? Er komen geen verontrustende berichten meer uit de regio Heiloo over joggers of fietsers die gestoken worden. De hardlopers durven zich weer op de afgelegen paadjes en landelijke laantjes te wagen. De rust is wedergekeerd. En toch heeft de zaak iets zeer verontrustends. Een week voor kerst praten we met een expert, voor een boekpublicatie over vrouwelijke seriemoordenaars. We beginnen over de SUV-steker. We denken dat het gaat om een man die mogelijk in een bepaalde fase van escalatie verkeert en zijn grenzen aan het verkennen is.

Wat gebeurt er als deze man op een dag uit zijn auto stapt? Hij zou dan weleens levensgevaarlijk kunnen zijn. “Waarom denk je dat hij niet nu al levensgevaarlijk is?” zegt de expert die vanwege dit lopende onderzoek niet met zijn naam genoemd wil worden. Daar heeft de expert, die al meerdere van dit soort onderzoeken heeft gedraaid, gelijk in.

De expert kan zich niet herinneren dat er in Nederland ooit zoiets gebeurd is, een man die vanuit zijn auto op vrouwen insteekt. En de hypothese dat deze verdachte ‘aan het oefenen’ is, bevestigt hij. Hij denkt dat de onbekende dader at random werkt en gebruikmaakt van de gelegenheid die zich voordoet. Maar hij is nog niet heel gericht aan het jagen, behalve dan dat het steeds om vrouwen gaat. Maar hij houdt zich al een tijd stil…

Nieuw slachtoffer

Totdat twee maanden later op zaterdag 26 januari 2019 een 15-jarig meisje fietst door het idyllische West-Friese dorp Barsingerhorn, dat gebouwd is op en langs een zeer oude dijk, en met een scherp voorwerp in haar arm gestoken wordt. Ze rijdt nietsvermoedend op de Heerenweg langs de Westergraftvaart als ze geraakt wordt door een automobilist die vanuit de tegenovergestelde richting op haar afkomt. Ook nu weer rijdt de bestuurder snel door. Een politieman verklaart later: “De bestuurder hield zijn arm uit het raam. Zo is het meisje geraakt. Ze is van haar fiets gevallen, op de grond. Ze is vervolgens opgekrabbeld en heeft haar fiets opgepakt. Ze was doodsbang. Ze heeft daarna ons gebeld. We hebben nog gezocht in de omgeving, maar we hebben helaas de bestuurder niet gevonden. Het meisje is naar het ziekenhuis gebracht en maakt het naar omstandigheden goed.”

De steekpartij heeft veel overeenkomsten met de eerdere aanvallen op vrouwen. Alleen gaat het deze keer niet om de SUV-steker, maar om de bestuurder van een kleine personenauto. De politie zegt rekening te houden met de andere steekpartijen in Castricum en Egmond aan den Hoef, maar vindt het te vroeg om te concluderen dat het om één en dezelfde verdachte gaat.

Ondertussen is het medio maart en hebben er zich gelukkig geen nieuwe incidenten voorgedaan in de regio. De messentrekker houdt zich gedeisd. Blijft dit zo of gaat hij opnieuw toeslaan?

Thuiswedstrijd

Ook al weet men niets van de dader af, er kunnen dingen worden afgeleid uit zijn gedrag.

Hij attaqueert vanuit zijn auto waarin hij zich vermoedelijk veilig voelt. Hij durft dus geen rechtstreekse confrontatie aan met de vrouwen. De kans dat hij toevallig juist vrouwen eruit pikt, lijkt klein.

Hij gaat systematisch te werk. Met z’n auto rijdt hij eerst vrij plotseling op de vrouwen – van voren of achteren – af, waardoor ze flink schrikken. Op dat moment steekt hij vanuit het raam van zijn auto op hen in.

Tot twee keer toe zijn z’n slachtoffers in hun armen getroffen. En tot twee keer toe in de buurt van hun borst. Het zou zomaar kunnen dat hij bewust op borsthoogte mikt. De vraag is dan: waarom doet hij dat? Mogelijk is hij bang voor vrouwen en/of haat hij ze. De manier waarop hij de vrouwen aanvalt, is ronduit laf te noemen: onverwacht uithalen en wegrijden.

Mannen die vrouwen met messen bewerken, hebben meestal een onderliggend seksueel motief. Het is niet uit te sluiten dat deze man vrouwen als fantasie-objecten en niet als personen ziet. Wellicht heeft hij moeite sociale en emotionele relaties aan te gaan met vrouwen. Het lijkt erop dat hij een voorkeur heeft voor jonge vrouwen. Twee van hen zijn 18 en de jongste is slechts 15 jaar oud.

De 52-jarige hardloopster uit Castricum lijkt uit de toon te vallen. Maar aangezien hij haar van achteren benaderde met zijn auto, kan hij haar wellicht jonger ingeschat hebben.

Over de locaties valt ook iets te zeggen. Het gaat om stille, enigszins verlaten wegen en uitwegen of dijken buiten de stads- of dorpsring. Omdat de vrouwen die hij belaagt in hun eentje hardlopen of fietsen op deze afgelegen en stille plaatsen, voelt hij zich waarschijnlijk machtig en in controle – genietend van hun kwetsbaarheid. En op deze plekken zijn weinig ongewenste toeschouwers die als getuigen op kunnen treden.

Omdat het geografische deel waarbinnen hij opereert zich tot dusver tot de regio van Castricum, Egmond-Binnen en Barsingerhorn beperkt, lijkt het logisch dat hij dit gebied goed kent. Mogelijk woont hij ergens in deze streek en voelt hij zich er thuis. En omdat hij de eerste keer op de Zanddijk in Castricum opereert, is het helemaal niet onwaarschijnlijk dat hij uit díe buurt komt.

Om Carlo Schippers, de recherchepsycholoog die door de FBI getraind is, te citeren uit ons boek Seriemoordenaars in Nederland: “Het vervoermiddel van de dader speelt een belangrijke rol, omdat dit in hoge mate de actieradius van de dader vastlegt. (…) Is hij met de auto, dan is de reikwijdte groter (dan op de fiets), maar de dader moet nog steeds bekend zijn met de omgeving waarin hij toeslaat.”

Verder lezen? Je leest het gehele artikel in de Panorama Misdaadspecial die nu te koop is, of lees 'm op Blendle.