In het noorden van Europa staat de hemel gedurende de winter grotendeels in 'lichterlaaie'. Hoe zit dat eigenlijk met dat noorderlicht? Dit is een GRATIS voorstukje van het verhaal uit de nieuwe Panorama.
Deeltjes van de zon
Het noorderlicht, ook wel poollicht of aurora borealis is een bijzonder lichtverschijnsel in de aardatmosfeer dat bij duisternis het best waarneembaar is. Het natuurfenomeen is voornamelijk zichtbaar in winterse periodes en in het hogere noorden, waar het dan gedurende het grootste deel van de dag donker is. Het verschijnsel hangt samen met de zon waar vanwege de enorme temperatuur van het oppervlak (circa 5500 graden Celsius) voortdurend enorme vulkaanuitbarstingen en stormen plaatsvinden. Deze uitbarstingen stuwen grote hoeveelheden geladen deeltjes in windvlagen (zonnewind) het heelal in, die door het magnetische veld van de aarde rond de noord- en zuidpool de atmosfeer binnendringen. Deze deeltjes botsen in de atmosfeer met elkaar, waarbij veel energie vrijkomt in een uniek kleurrijk lichtverschijnsel. Wanneer het noorderlicht zich voordoet ziet men sierlijk bewegende bogen, stralenbundels of gordijnen van licht aan de hemel. Veel mensen beschouwen dit als een van de mooiste natuurfenomenen ter wereld.
Lees ook: Hoe Zit Dat? Stad van de zonden
7
Hoewel poollicht in Nederland niet vanzelfsprekend is, is het gemiddeld zo'n zeven dagen per jaar ook hier zichtbaar. Mits het helder weer is.
Nederlicht
Het noorderlicht is logischerwijs op het noordelijke deel van de aarde te zien. Op het zuidelijke deel van onze planeet is er een vergelijkbaar verschijnsel, dat niet zo heel origineel zuiderlicht (aurora australis) heet. De reden dat zonnedeeltjes juist bij de poolkappen neerdalen op de aarde is dat de zwaartekracht op die plekken het grootst is. In welk verspreidingsgebied het licht te zien is hangt verder vooral af van de zwaarte van de zonnestorm en hoeveel deeltjes het tot de aarde redden. Bij een grotere storm raakt het magnetische veld van de aarde meer verstoord en groeit het verspreidingsgebied van het poollicht. Over het algemeen is de aurora borealis op ons halfrond tussen de 60 en 70° noorderbreedte te zien, ofwel ter hoogte van Midden- en Noord-Scandinavië. Bij zeer zware zonnestormen in combinatie met heldere lucht is poollicht ook in Nederland te zien, dat in het uiterste noorden van het land op 52° noorderbreedte ligt.
Lees het in Panorama
Benieuwd naar het complete verhaal over het Noorderlicht? Lees het artikel van onze redacteur Dennis de Vos in editie 5 van Panorama, die nu in de winkels ligt. Je kunt het blad ook via onze website bestellen, of op Blendle lezen.