Vrijspraak voor Marina na moord op tirannieke vriend

Het is 29 maart 2021. Dnipro is nog gewoon een middelgrote industriestad waar vrijwel niemand buiten de regio van gehoord heeft. Maar een jaar voor de Russische invasie woedt er al een oorlog in de woning van Marina Polyakh (33). De agressor is haar nieuwe vriend, Dmitry Plotnikov. Ook Marina’s inwonende oma en tienerdochter Anastasia verkeren voortdurend in doodsangst voor Dmitry’s volgende uitbarsting.

Hulp komt te laat

Die maandagavond barst de bom wanneer Marina nietsvermoedend met haar mobieltje op de bank zit. “Met wie schrijf je?” vraagt Dmitry op agressieve toon. Marina herkent de ‘glazige blik’ in zijn ogen, de schakelaar in zijn kop is omgegaan… Dmitry slaat woest de telefoon uit Marina’s handen en sleurt haar aan de capuchon van de bank.

Marina schreeuwt naar haar dochter: ‘Bel een ambulance!’ Maar de hulp komt te laat; Dmitry overlijdt ter plaatse. De toegesnelde agenten nemen Marina direct mee naar het politiebureau

Ze weet uit zijn greep te ontkomen en vlucht naar de keuken. Marina grijpt een scherp mes om haar belager op afstand te houden, maar Dmitry stormt met doodsverachting op haar af. In een waas ziet Marina haar vriend naar de woonkamer strompelen en op de bank neerploffen. Pas dan pas ziet ze het bloed uit zijn borstkas vloeien. Hij kijkt haar aan: “Wat heb je gedaan!”

Marina schreeuwt naar haar dochter: “Bel een ambulance!” Maar de hulp komt te laat; Dmitry overlijdt ter plaatse. De toegesnelde agenten nemen Marina direct mee naar het politiebureau. Het zal niet voor het eerst zijn dat ze daar haar verhaal doet….

De afgelopen twee jaar heeft Marina welgeteld 38 keer aangifte gedaan van huiselijk geweld. Het levert Dmitry slechts één keer een straf op, een lachwekkende bekeuring van een paar euro. Als moordverdachte heeft Marina wel alle aandacht van de rechercheurs. Tijdens het verhoor vertelt ze dat Dmitry bij hun ontmoeting in 2019 nog overkomt als de spreekwoordelijke prins op het witte paard. Dat verandert snel wanneer hij een paar maanden later bij haar intrekt. Na de eerste ‘tik’ volgt de bekende vicieuze cirkel van huiselijk geweld: klappen, excuses, vergiffenis, gevolgd door meer klappen.

Mishandelingen

Dmitry dwingt Marina om haar vrienden en haar baan op te geven. De alimentatie die ze ontvangt voor haar dochter, geeft hij uit in de plaatselijke slijterij. Waarom loopt ze niet gewoon weg? Het simpele antwoord is angst. Tijdens een gewelddadige uitbarsting bekent een doorgesnoven Dmitry dat hij ‘al eens iemand vermoord heeft’— en dat was geen grootspraak. In 2005 heeft Dmitry twaalf jaar cel gekregen voor het doodsteken van zijn ex-vriendin omdat ze het gewaagd heeft bij hem weg te gaan. Toch wijst de politie Marina keer op keer de deur. Dmitry weet: “Ze kunnen me toch niks maken.” Tijdens het verhoor vertelt Marina uitgebreid over de emotionele en lichamelijke mishandelingen. Over de keren dat hij haar, met een kussen op het gezicht, heeft verkracht. Over hoe hij in het bos een vers gegraven kuil heeft laten zien met de waarschuwing: “Dit is jouw graf!”

Dan zijn er de misselijkmakende mishandelingen van Marina’s bulterriër en de kat van de buren. Om maar te zwijgen van het dreigement om Marina’s dochter ‘kennis te laten maken’ met Dmitry’s voormalige celgenoten. Kortom: Marina’s partner is een sadistische klootzak. Maar is zij daarmee onschuldig aan zijn dood?

Ninja Turtle

Advocate Julia Szegeda gooit het op zelfverdediging. Dmitry is op ongelukkige wijze in het wapen beland, aldus de raadsvrouw. “Eén steekwond tussen de ribben, door het hart. Alleen een geheim agent of Ninja Turtle kan zo iemand opzettelijk uitschakelen.” Bovendien heeft Marina na het incident meteen hulp ingeschakeld. De officier van justitie vermoedt echter dat Marina eigen rechter heeft gespeeld en eist vijftien jaar voor moord. Dmitry’s ouders willen een schadevergoeding van een half miljoen Oekraïense hryvnia, pakweg 11.000 euro.

“Ik geloof niet dat haar leven echt in gevaar was,” aldus vader Boris Plotnikov tijdens een hoorzitting. Het valt op dat hij zakelijk naar zijn zoon verwijst als ‘die man’ en ‘de overledene’. Marina daarentegen is een brok van emotie. “U weet heel goed hoe wreed hij kon zijn,” antwoordt ze met trillende stem. “U was zelf ook bang voor hem. Maar toen ik bij u aanklopte, zei u dat het uw probleem niet was.”

Omdat de rechter Marina, vanwege de zorg voor haar oma en dochter, niet als vluchtgevaarlijk ziet, mag ze het proces thuis, met een enkelbandje, afwachten. Na talloze zittingen en vertragingen, is het op 9 september jongstleden eindelijk tijd voor de uitspraak.

Het handjevol aanwezigen in de rechtbank in Dnipro staat op wanneer rechter Oleksandrovych het zaaltje betreedt. Terwijl hij het vonnis voorleest, kijkt Marina strak vooruit. Het lijkt een eeuwigheid te duren voordat de rechter zijn oordeel bereikt: onschuldig. “De zitting is gesloten.” Marina valt haar advocate huilend in de armen.

De raadsvrouw spreekt van een ‘dappere’ en ‘revolutionaire’ uitspraak. Nooit eerder heeft een Oekraïense rechtbank een slachtoffer van huiselijk geweld vrijgesproken op basis van zelfverdediging. “Toekomstige rechtenstudenten kunnen hiervan leren,” schrijft ze verguld op Facebook. “Het is niet alleen van belang voor Marina, maar alle slachtoffers van huiselijk geweld.”

Na de uitspraak spreekt Marina met betraande ogen de plaatselijke pers toe. “Het blijft een psychologisch trauma,” zegt ze over haar relatie met Dmitry. “Maar ondanks alles wat hij me heeft aangedaan, geloof ik dat hij het niet verdiende om te sterven.” Ze volgt een studie maatschappelijk werk om andere slachtoffers te kunnen helpen. Op het moment van schrijven lijkt het erop dat het Openbaar Ministerie geen hoger beroep zal aantekenen tegen de vrijspraak.

Moord in Oekraïne

In het ‘vooroorlogse’ jaar 2021 zijn in Oekraïne 1673 moorden gepleegd, wat neerkomt op 3,7 moorden per 100.000 inwoners. Dit ligt ruim boven het Europese gemiddelde, maar lager dan in de VS en Rusland. Verschillende Oekraïense organisaties luiden de noodklok over huiselijk geweld dat sinds de Russische invasie met zeker tientallen procenten is toegenomen.