Dit zijn de sterkste vrouwen van Nederland: 'Ja, bij ons allemaal zit wel een steekje los'

Op een parkeerterrein in Earnewâld, een gemoedelijk dorpje in hartje Fryslân, huppelen drie kleerkasten van mannen met driftige pasjes heen en weer. Tussen hun benen bungelen zware, rode zakken. De mannen staren intens uit hun ogen, alsof ze er al twee dagen zo bij lopen. Ze huppelen zij aan zij, de zweetdruppels vallen synchroon van hun kop en dit gebeurt allemaal onder hevige aanmoedigingen vanaf de bescheiden tribune vol dagjesmensen, dorpsbewoners en familieleden. “Kom op Luv!” schreeuwen twee jonge dames, nippend aan een bierblikje. “En doorrr Ruben!” joelen drie mannen met vlassige baarden. “Jaaa Joell!” krijst een knappe blondine, vermoedelijk de vrouw of vriendin van Joell.

De zon schijnt volop en de wedstrijd die bepaalt wie zich straks de sterkste man en vrouw van Nederland mogen noemen, is al twee uur in volle gang. Het toneel: een bescheiden parkeerplaatsje in een Fries watersportdorpje, waar men je alles kan vertellen over watersport, maar het verschil tussen biceps en triceps waarschijnlijk niet weten. Het maakt niks uit: de keiharde adrenaline die vrijkomt van een zware steen optillen is universeel.

“Waarom hier, in Earnewâld?” herhaalt organisator Age Douma de vraag. “Nou, dat is vooral omdat ik hier een krachthonk run, om de hoek.” De 52-jarige schilder, overigens acht keer breder en groter dan uw verslaggever, faciliteert al jaren wedstrijden voor de sterkste mensen van Nederland. “Mijn krachthonk is een van de weinige plekken in Nederland waar deze atleten specifiek kunnen trainen op dit soort wedstrijden,” zegt hij. “Dit is toch een beetje een niche. De meeste sportscholen zijn gericht op breder worden en er beter uitzien. In mijn krachthonk train je echt om sterker te worden. Om zware dingen op te tillen, vrachtwagens te trekken of zakken zand te werpen. Pure krachtsport is een klein wereldje van fanatiekelingen. Die komen allemaal bij mij over de vloer. Ken je Kelvin de Ruiter? Die was vier keer de Sterkste Man van Nederland, en wereldkampioen truckpulling. Die traint wekelijks bij mij. Net als Patricia Smit, de Sterkste Vrouw van Nederland. Kijk, daar loopt ze!”

Age wijst naar een gevaarlijk ogende dame in een strakke rode broek en groene kousen, trainend tussen vijf joekels van kerels. Ze houdt een stang met vermoedelijk enorm veel kilo’s boven haar hoofd. Haar ogen zijn onzichtbaar vanwege haar donkere skibril, maar je voelt aan alles dat ook zij nu boos en intens kijkt. Maar deze Patricia Smit is in een verdomd goede bui, weet Age. “Ze heeft zojuist het Nederlandse record deadliften verpulverd. 255 kilo! Het oude record was trouwens ook van haar: 245 kilo. Daar ging een van haar concurrentes vandaag overheen, met 250 kilo. Dat kon ze natuurlijk niet over haar kant laten gaan.”

De Hulk van Spakenburg

In een hoek van het wedstrijdterrein houden de sterkste mannen en vrouwen van Nederland zich op. De sfeer is er bijzonder gemoedelijk. Onder een grote partytent wordt geduldig gewacht op het moment waarop er weer een steen mag worden opgetild of iets de hoogte moet worden ingesmeten. De ene spierbundel speelt een spelletje Minecraft, de ander bespreekt nog wat technieken en weer anderen kiezen ervoor hun spieren warm te houden. Tussen hen, als een soort zilverrug die over zijn roedel waakt, staat de sterkste man van Nederland. Kevin Hazeleger heet hij. Voor intimi dan. Voor de buitenwacht heet hij ‘De Hulk van Spakenburg’. Twee meter en twee centimeter en 175 kilo aan brute spierkracht. Schoenmaat: 50.

Ik schud Kevin voorzichtig de hand en vraag om een selfie. “Tuurlijk! Leuk!” reageert de vriendelijke reus. “Jullie maken een verhaal over de dames? Leuk man! Goed dat jullie daar aandacht aan schenken. Dat verdienen ze zeker. De meeste media-aandacht is toch vaak voor de mannen.” Ik knik, maar leg uit dat we, zowel letterlijk als figuurlijk, niet om De Hulk van Spakenburg heen kunnen. Zijn verhaal in een notendop: “Van mijn 16de tot 21ste was ik een feestbeest. Daardoor woog ik 115 kilo, ik was gewoon dik. Ik wilde fitter worden en ging naar de sportschool. Daar merkte ik dat hoe sterk ik was. Een steen van 150 kilo tilde ik zo op. Toen dacht ik: hoe vet zou het zijn om het wereldrecord deadliften te verbeteren? De rest is geschiedenis. Vorig jaar werd ik 4de bij de Sterkste Man van Nederland. En deze zomer werd ik er zelfs eerste! Een droom die uitkwam. Daar heb ik een jaar lang keihard voor geploeterd. Een paar weken geleden won ik in Polen ook nog de Strongman Champions League.”

Het leukste aan de sterkste man van Nederland zijn? “Overal waar je komt, weet ik: ik ben gewoon de sterkste hier. Dat is een heel leuk idee.” En de nadelen? “Ik kan amper m'n veters strikken, kleding zit vaak te krap, de meeste auto's zitten klote en in het vliegtuig zit mijn knie altijd tegen een andere stoel aan. Oh ja, en voeding is een uitdaging. Ik eet zo’n 8000 calorieën per dag weg, vooral aardappelen, pasta, rood vlees, kip en eieren.” Klinkt als het leven van een professionele topsporter die zijn werk bloedserieus neemt. En toch is Kevin ‘gewoon’ fulltime lasser. “Natuurlijk zou ik hier al mijn tijd en energie in willen steken, maar helaas is er geen stuiver mee te verdienen. En als ik er als iets aan overhoud, steek ik dat weer terug in de sport, in voeding, in de wedstrijden, reiskosten en apparatuur.” Kevin laat een korte stilte vallen en concludeert: “Het is wat het is.”

Waar de Sterkste Man van Nederland sinds eind jaren '90 een begrip is, komt de vrouwelijke variant pas net om de hoek kijken. In 2018 was er het eerste NK voor krachtpatseressen. De winnares van die editie: Patricia Smit. Net als in 2022 en 2023. “Of ik vandaag weer ga winnen?” zegt de regerend kampioen uit Lelystad. Ze grijnst: “Het gaat wel de goede kant op.” Over een kwartiertje mag Patricia haar reputatie alweer waarmaken met de ‘Axle Clean and Press for Reps’: een stang van 75 kilo liften, zo vaak mogelijk achter elkaar. “Ik ga voor de vijf. Moet lukken.”

Tijdens haar warming-up spat de zelfverzekerdheid ervan af. Deze vrouw is breed, heeft piercings door haar lip en neus en op haar rechterbiceps een grote tatoeage met de tekst ‘Stronger than you.’ Haar bijnaam: Miss Silverback. “Ik train vier keer per week,” zegt ze tussen haar krachtoefeningen door. “En dan niet een uurtje, maar halve dagen. Woensdag is mijn vaste deadliftdag. En dan doe ik ook nog maandelijks mee met wedstrijden, in zowel binnen- als buitenland. Ja, ik steek hier heel veel tijd in en dat allemaal onbetaald. Er is met deze sport weinig tot niets te verdienen, dus iedereen die je hier ziet is er puur voor de passie, zeg maar.” Grijnzend: “Ja, bij ons allemaal zit wel een steekje los.”

Hoeren

Hoe bedenkt een meisje uit Lelystad dat ze later de sterkste van de hele wereld wil worden? “Dat zat er altijd al in,” blikt Patricia op haar leven terug. “Als klein meisje wilde ik alleen maar oorlogje spelen en soldaat worden. Op mijn achttiende ging ik dan ook meteen bij Defensie. Daar merkte ik al dat ik best wel sterk was. Ik hielp mannelijke collega’s granaten van 45 kilo inladen in tanks. Mentaal ben ik daar ook gevormd. Bij Defensie zijn vrouwen hoeren totdat het tegendeel bewezen wordt. Dat klinkt hard, maar het is er wel de realiteit. Ik ben daar sterker van geworden. Hetzelfde geldt voor mijn uitzendingen, naar Afghanistan en Irak.”

Sporten deed Patricia altijd al, vertelt ze. En fanatiek ook. “Maar krachtsport interesseerde mij nooit,” lacht ze. “Mijn vriend was daar wel veel mee bezig. Op een avond vroeg hij of ik wilde deadliften. Leek mij ontzettend saai. Maar hij zei: Ik wil jou in drie maanden tijd 100 kilo laten liften. Nou, dat lukte diezelfde avond nog. Toen dacht ik wel: misschien moet ik hier iets mee gaan doen.” De rest is geschiedenis. Toen Patricia in 2018 meedeed aan haar eerste Sterkste Vrouw-wedstrijd, kende niemand haar, maar ze veroverde wel direct de titel. “Ik wist niet wat mij overkwam!” Twee keer herhaalde zij dat kunstje, in 2022 en 2023. Een wereldprestatie, vergelijkbaar met een voetbalclub die drie keer achter elkaar de Champions League wint. Maar dan wel met één cruciaal verschilletje: in deze sport krijgen de atleten géén miljoenen.

“Dat is zeker jammer,” vindt Patricia. “Maar ik bekijk het maar positief. Langzaamaan komt er steeds meer aandacht voor onze sport en doen er steeds meer vrouwen mee. Door social media word ik zelf ook steeds vaker herkend, merk ik. Eigenlijk vind ik dat vreselijk. Dan staan mensen in de supermarkt opeens naar mij te schreeuwen: Hey, de sterkste vrouw van Nederland! Vreselijk! En ja, er zitten ook vervelende reacties tussen. Die krijg ik eigenlijk alleen online. Van die opmerkingen als Jij bent toch geen vrouw? Maar ik kan wel tegen een stootje, hoor. Moet ook wel als je de publiciteit opzoekt, toch?”

“Dames en heren, applaus voor Patricia Smit!” Met de uitstraling alsof ze deze wedstrijd allang gewonnen heeft, gaat de titelhoudster klaarstaan voor het stangliften. Binnen een minuut tilt ze, zoals ze had voorspeld, vijf keer 75 kilo op. Een oerkreet galmt over het wedstijdterrein: “Jaaaaa!” Een aantal meter verderop kijkt ‘rivaal’ Jannemarie Beekhuis met bewondering toe. “Wat een beest is het ook hè?” zegt ze. “Zelf kwam ik niet verder dan vier keer 60 kilo. Maar daar ben ik dik tevreden mee, hoor. Patricia is voor mij geen concurrent, dat niveau zal ik nooit halen. Maar ja, kijk even hoe zij er bijloopt. Zelf weeg ik maar 69 kilo. Ik ben amper het gewicht dat Patricia net even vijf keer achter elkaar optilde. Nee, ik ben blij als ik vandaag in de top 10 eindig.” Lachend: “En er doen maar 11 dames mee!”

Ook Jannemarie rolde enkele jaren geleden ‘het wereldje’ binnen dankzij haar vriend, die hier vandaag ook rondloopt en ooit meedeed aan de Sterkste Man-voorrondes. “Toen hij begon mee te doen met dit soort wedstrijden, begon het bij mij ook te kriebelen. En toen ik in 2020 heel ziek werd, ging er een knop om. Ik wilde alleen nog maar doen waar ik blij van werd. Dus zei ik: fuck it, ik doe mee met de Sterkste Vrouw van Nederland. Dat is tot nu toe een geweldig avontuur gebleken.” Een avontuur waar best wat vooroordelen aan kleven, zegt Jannemarie. “We zijn natuurlijk niet echt meisjes-meisjes. Daar vinden mensen dan wat van. Krachtsport zou zogenaamd niet bij vrouwen passen. Vorige week nog, toen het in mijn rug schoot, hoorde ik mensen weer roepen: Doe nou voorzichtig en Is dat wel verstandig? Maar ja, kijk naar de Netflix-generatie. Die zit iedere avond op de bank chips te eten. Dan denk ik: wie is nou ongezonder en gevaarlijker bezig? Ik doe tenminste wat ik leuk vind. Ik heb veel goede vriendinnen gemaakt hiermee. Ik hoef niet te perse van ze te winnen, maar ik wil wel óverwinnen: mijn lichaam en mijn geest pushen tot het uiterste.”

Adrenaline moet stromen

Tegen het einde van de middag is het tijd voor ronde vier: zandzakken over een vier meter hoge balk smijten. De opzwepende rock van Korn beukt door de speakers als de eerste zakken van tien en twaalf kilo door het luchtruim knallen. De commentator, een grote, kale man in een knalrood shirt, moedigt de dames aan. “Kijk ze eens gaan! Ja mensen, deze vrouwen gaan door waar de meeste mannen stoppen. Wie is dan het sterkere geslacht? Nou, ik weet het wel…”. Waar de meeste dames stokken bij de zak van 12 kilo, stoot een enkeling er nog een zak van 14 kilo overheen. Maar zelfs deze vrouwelijke sloopkogels – Kelly Fransen en Jamie Lee Boudri – zijn vandaag geen partij voor Miss Silverback. “Niet te geloven, kijk eens wat een snelheid!” roept de commentator als Patricia in een rotgang alle vijf zakken over de balk smijt. De zwaarste: 18 kilo. Waar de wedstrijd vorig jaar nog op het allerlaatste moment werd beslist, lijkt de strijd nu al gedaan. De finaleronde: het optillen van loodzware stenen.

“Vol gas, alles erop!” schreeuwt Patricia richting haar vriend en coach. Hij staat pal naast haar, maar dat maakt nu even geen donder uit. De adrenaline moet stromen. Het publiek komt nu ook helemaal los. Christel, een 33-jarige krachtpatseres, tilt achtereen een steen van 90, 100 en 110 kilo op een hoge, houten palet. Luid applaus en gejuich. Suzanne, 36 jaar, evenaart die prestatie. Iedere keer als een steen te zwaar blijkt en deze tussen de voeten op de mat ploft, houdt de EHBO-dame langs de zijlijn haar adem in. “Als dat gevaarte maar niet op hun voeten valt. We hebben tot nu toe alleen nog maar een hyperventilerende dame gehad. Dat willen we graag zo houden.” Deelneemsters Elisa en Jamie Lee voeren intussen de druk op en liften in totaal vier stenen. De zwaarste weegt 120 kilogram. Het gewicht van een Vespa, zo ongeveer. De bescheiden tribune van Earnewâld klinkt nu als een uitverkocht Gelredome. Kelly Fransen, de grootste uitdager van Patricia, krijgt zelfs de laatste steen, van 130 (!) kilo, opgetild. Earnewâld gaat volledig uit zijn dak.

En dan komt de 40-jarige Patricia Smit aangelopen, begeleid door de klanken van Eye of the Tiger van Survivor. Na de vierde steen doet zij een klein vreugdedansje, wetende wat er komen gaat. Ze begint aan de vijfde steen. Dat gaat niet vanzelf. Ze puft, steunt en loopt knalrood aan. Gaat dit haar lukken? “Het is een lange dag geweest,” bouwt de commentator de spanning op. “Kan Patricia dit aan?” Patricia kan het aan. Met een laatste stoot oerkracht rolt zij de 130 kilo zware bal op het hout. Een uitspatting van euforie, bravoure en blijdschap. “Vier keer! Vier keer!” roept Patricia richting vriend en vijand. Na 2018, 2022 en 2023 mag zij zich opnieuw een jaar lang de sterkste vrouw van Nederland noemen.

WK in New York

Amper tien minuten later staat de nieuwe kampioen alweer met beide benen op de grond. “Hoe ik dit ga vieren? Nou, zo eerst hier helpen opruimen en dan de kinderen ophalen. En morgen ben ik er weer, maar dan als scheidsrechter voor de mannen. Maar ik ben nu wel heel, heel blij. Echt kicken. Dit is waar ik het allemaal voor doe. Jarenlang trainen, gemotiveerd blijven, goed eten. Deze beloning voelt heel goed. Maar ik ben nog lang niet klaar. Vorige maand werd ik vierde op het EK in Engeland, waarmee ik mij kwalificeerde voor het WK in New York, later dit jaar. Een flinke uitdaging. Die onderdelen en de concurrentie zijn nog een stuk pittiger dan deze wedstrijd. Maar ik ga ervoor, volle bak. Dan kan ik mijzelf de sterkste vrouw van de wereld noemen.” Met een brede grijns: “Hoe vet is dat?”