Wat zijn de kansen van Max Verstappen zondag op Zandvoort?

Anno 2024 is de Grand Prix van Nederland in zijn nieuwe vorm drie keer verreden. Alle drie zijn met overtuiging gewonnen door Max Verstappen. Het Nederlandse publiek weet niet beter of Verstappen komt naar zijn thuisrace om de trofee op te halen. Maar halverwege het seizoen 2024 is alles anders. Waar Red Bull en Verstappen het seizoen nog overtuigend begonnen, lijkt het erop dat andere teams – Mercedes en McLaren voorop – hun rivaal op pure snelheid hebben achterhaald en, in het geval van McLaren, misschien wel voorbij zijn gestreefd.

De laatste overwinning van Verstappen was in Spanje, eind juni. Vier races zonder zege, dat is Verstappen niet meer overkomen sinds 2020, het laatste jaar van de totale Mercedes-dominantie. En die Spaanse overwinning kwam, net als zeges in Canada en op het circuit van Imola in Italië, bepaald niet vanzelf. De tijd dat Verstappen op zijn sloffen naar een nieuwe Grand Prix-overwinning stiefelde, ligt achter ons. Uitstekend voor de spanning in de Formule 1, maar Verstappen is gebouwd om te winnen en probeert Red Bull al wekenlang ‘wakker te schudden’, zoals hij het zelf noemt. Volgens hem moet het team de honger en scherpte terug krijgen die het wellicht enigszins is kwijtgeraakt na het recordseizoen 2023.

De wereldkampioen is nog altijd de onbetwiste leider in het kampioenschap, maar meerdere teams kunnen inmiddels ook wat Red Bull kan

Het is in de Formule 1 volkomen normaal dat een dominant team na verloop van tijd zijn voorsprong moet inleveren. Dat kan verschillende oorzaken hebben: een team verliest zijn honger, een belangrijk teamlid gaat op zoek naar een andere uitdaging, de regels veranderen, andere teams vinden het gouden ei en komen dichterbij, noem het maar op. De dominantie van Red Bull was in 2022, toen de nieuwe reglementen hun intrede deden, en zeker in 2023 ongekend. Vorig jaar won Verstappen negentien races, een hallucinant aantal. Zeker omdat er ‘slechts’ 22 races werden verreden, door het uitvallen van de races in China en Imola, respectievelijk door de nawee van corona en hevige regenval. Concurrenten en journalisten speculeerden dat Verstappen tot de grote regelwijzigingen van 2026 een ijzeren greep op het WK zou hebben en dat overige coureurs slechts af en toe zouden mogen ruiken aan een overwinning.

Red Bull zelf dacht daar anders over. Vooral vorig jaar verwachtte het team meer van de concurrentie. Want hoe langer de regels hetzelfde blijven in de Formule 1, hoe beter de concurrenten jouw trucje doorkrijgen en in de buurt komen. Dat is inmiddels wel gebeurd, zo laat het aantal winnaars dit jaar zien. Maar liefst zeven verschillende coureurs wonnen een van de tot nu toe veertien verreden races. Ja, Verstappen is nog altijd de onbetwiste leider in het kampioenschap, maar meerdere teams kunnen inmiddels wat Red Bull kan.

Opmars van McLaren

Het team McLaren heeft misschien wel de meest indrukwekkende opmars van allemaal op poten gezet. Aan het begin van het seizoen 2023 stonden Oscar Piastri en Lando Norris nog achteraan op de grid, in een auto waarvan al voorafgaand aan het seizoen werd gezegd dat hij te traag zou zijn. McLaren wist nog voor de eerste race dat het qua ontwikkeling een verkeerde afslag had genomen en beloofde dat er halverwege het seizoen een nieuwe auto zou komen, die wel degelijk volgens de juiste richtlijnen gebouwd zou zijn. En ze kregen gelijk: halverwege het seizoen reeg het team opeens de podiumplaatsen aan elkaar en in 2024 werd die lijn moeiteloos doorgezet.

McLaren is een gevestigde naam in de Formule 1. Onder de wat norse teambaas Ron Dennis werden in vroeger jaren vele titels veroverd, door niet de minste coureurs. Wat te denken van Alain Prost, Mika Häkkinen, Lewis Hamilton en natuurlijk Ayrton Senna. McLaren was een grootmacht. Maar de hoogtijdagen zijn inmiddels al even geleden, de laatste wereldtitel van McLaren werd door Lewis Hamilton behaald in 2008. Toen nog onder bestuursvoorzitter Ron Dennis, die inmiddels ook al lang naar de achtergrond is verdreven door de frisse nieuwe leiding van het team. De huidige ceo, Zak Brown, komt regelmatig voor de camera’s het verhaal doen en het moet gezegd, de Amerikaan heeft het team ook strak neergezet. Zijn grootste verdienste is misschien wel dat hij weet waar hij niet goed in is.

Neem bijvoorbeeld het technische gedeelte. Brown heeft daar geen achtergrond in en besloot om iemand anders naar voren te schuiven voor de dagelijkse verantwoordelijkheid. Zie het als een constructie van een voorzitter van een voetbalclub en een coach. De voorzitter bepaalt de grote lijnen, de tactiek wordt door de coach bepaald. Die coach heet Andrea Stella, een Italiaanse oud-topengineer die met zijn technische kennis snapt wat er in de garage gebeurt. En daarmee krijgt hij ook het respect van de monteurs, die hem niets hoeven uit te leggen. De constructie werkt en zorgt voor rust in de tent. Ook al zit Brown nooit om een praatje verlegen, hij bemoeit zich alleen met zaken waar hij verstand van heeft. En hij blijft rustig, ook als het team, zoals begin vorig jaar, een verkeerde afslag neemt. Geen paniek, herstellen waar we kunnen en weer door. Soms is Formule 1 zo simpel als de juiste mensen op de juiste plaats zetten en ze hun werk laten doen. Dan komt het succes vanzelf en dat moment is nu gekomen.

McLaren heeft dit seizoen twee races gewonnen en komt in het constructeurskampioenschap – het kampioenschap voor teams - angstig dicht in de buurt bij Red Bull. En, zo liet Stella onlangs weten, er komen nog meer updates aan waar het team veel van verwacht. Het kan dus nog wel eens spannend worden, met nog tien races te gaan.

Het is een prestatie waar twee voormalige coureurs van het team, Daniel Ricciardo en Carlos Sainz, met bewondering naar kijken. “Ik kan niet zeggen dat ik dit verwacht had,” zegt Sainz in Spa, slechts een week nadat McLaren als eerste en tweede eindigde in de Grand Prix van Hongarije. De Spanjaard kijkt misschien ook met wat jaloezie naar zijn oude team. Volgend jaar zit hij in een Williams, op dit moment een van de langzaamste auto’s van het veld. En dat omdat hij ondanks prima prestaties aan de kant is gezet door zijn huidige werkgever Ferrari. Hij moet plaatsmaken voor Lewis Hamilton, die tegen alle verwachtingen in Mercedes verlaat en vanaf 2025 naast Charles Leclerc rijdt. Sainz komt bij Williams terecht in een team dat weliswaar stapje voor stapje vooruit gaat, maar voordat het team in de buurt komt van waar McLaren nu is, zijn we wel wat jaartjes verder. Als dat al gebeurt.

En Sainz zat zo goed bij McLaren, hij had het er enorm naar zijn zin, paste in het team en presteerde goed. Maar toen kwam Ferrari langs met een aanbod en vrijwel geen coureur kan weerstand bieden aan de roodgloeiende lokroep. Zijn keuze om te vertrekken kwam dan ook niet door een gebrek aan toekomstperspectief bij McLaren. “Toen ik vier jaar geleden bij het team vertrok, voelde het niet als een kwestie van ‘of’, maar ‘wanneer’ ze weer vooraan zouden komen. En in vier jaar is het ze gelukt. Met name de enorme stappen die ze vorig jaar hebben gezet zijn zeer indrukwekkend.”

Voor Daniel Ricciardo was zijn tijd bij McLaren vooral een grote teleurstelling. Goed, hij won in 2021 uit het niets een race voor het team, maar los van dat succes verzoop hij naast Lando Norris. Ricciardo, juist bij Red Bull vertrokken om als kopman ergens anders Verstappen uit te dagen, moest vertrekken en werd weer opgelapt door zijn oude team Red Bull. Hij mocht vorig jaar Nyck de Vries bij het Red Bull-juniorteam vervangen, maar moest daarmee in zekere zin weer van vooraf aan beginnen. “Ik ga niet zeggen dat ik dit voorspeld heb,” zei Ricciardo in Spa over het succes van zijn oud-werkgever. “Het is wel echt een verrassing dat ze twee jaar nadat ik vertrok nu de snelste auto hebben. Maar ik ga er niet bij wegdromen en balen dat ik er niet meer rijd. Ik neem mijn pet af, je kan hier alleen maar bewondering voor hebben.”

Hardheid aan de top

Het hebben van de snelste auto is overigens geen garantie voor succes. Met de snelle opmars van McLaren wordt een pijnlijk punt blootgelegd: het team moet weer leren om te winnen. Het winnen van een Formule 1-race is zo ontzettend moeilijk, er is veel meer voor nodig dan alleen maar hard gaan. Je mag geen fouten maken, je strategie moet tot in de puntjes verzorgd zijn en alle neuzen moeten dezelfde kant op staan. En hoewel dat laatste zeker het geval is bij McLaren, sluipen er nog regelmatig foutjes in de dagelijkse operatie.

Lando Norris is bepaald niet bulletproof en is bijna elk weekend te betrappen op foutjes die een belangrijke impact hebben op zijn race. Een slechte start, even wijd gaan in de eerste bocht, niet durven doorzetten bij een inhaalmanoeuvre, het zijn allemaal zaken die iemand als Verstappen tot in de kleinste details beheerst. En Oscar Piastri, bezig aan zijn tweede seizoen, moet de fijne kunst van het bandenmanagement nog leren. Dat betekent dat zijn tempo aan het einde van een race soms inzakt, iets wat hij waarschijnlijk nog wel gaat leren, maar wat tijd nodig heeft.

En dan is er nog het team zelf, dat in sommige gevallen daadkracht tekort komt. In Hongarije maakte McLaren een zooitje van de strategie, ondanks het feit dat Piastri en Norris ruim vooraan lagen en het team als eerste en tweede eindigde. Maar het slot van de race was controversieel. Door Lando Norris eerder zijn pitstop te laten maken terwijl Piastri aan de leiding lag, had hij een voordeel en kwam hij uiteindelijk voor zijn teamgenoot te rijden. Dat was niet de bedoeling, waardoor Norris in de slotfase opzichtig van het gas moest en Piastri voorbij liet. Daar ging een hele discussie over de boordradio aan vooraf, waarbij Norris in het midden liet of hij zijn teamgenoot wel voorbij wilde laten.

Het zorgde ervoor dat ook een week later in Spa vrijwel alle vragen aan de McLaren-coureurs over dit incident gingen. Had Norris met zijn gemopper op de radio Piastri het ‘echte’ gevoel van een eerste overwinning ontnomen? Norris staat dichterbij leider Verstappen in het kampioenschap, had McLaren hem niet toch moeten laten winnen? Alle glans van de één-twee in Hongarije was eraf, door het gestuntel aan de pitmuur. Het nemen van belangrijke beslissingen duurt soms te lang, wat tijd kost en dus ook voor irritatie zorgt.

Vergelijk dat met een rücksichtslos Red Bull en een geboren winnaar als Verstappen en het is duidelijk dat McLaren in een direct gevecht om de titel nog een duidelijk nadeel heeft. Verstappen hoeft niet te overleggen, schiet niet van de baan en vreet elke kruimel die hij ziet liggen. Norris moet ook nog wennen aan de hardheid van Verstappen op de baan, terwijl ze buiten het circuit vrienden zijn. In Oostenrijk mislukte een inhaalactie van Norris om de leiding. Norris vond dat Verstappen te agressief racete en was zichtbaar aangedaan na afloop. Het incident liet ook Verstappen niet koud, maar hij liet wel weer duidelijk zien dat er wat hem betreft slechts één coureur mag winnen: hijzelf. McLaren heeft de snelheid, maar het team is nog niet waar het moet zijn in een direct gevecht. Daarin hebben Verstappen en Red Bull nog steeds het voordeel.

Kapers op de kust

Met de race op Zandvoort in zicht kan het publiek zich in ieder geval opmaken voor een mooi gevecht. En naast Red Bull en McLaren is er nog een team dat aast op een Nederlandse trofee. McLaren mag dan op elk circuit de favoriet zijn, van de laatste vier races won Mercedes er drie. Tussen 2014 en 2020 mocht er geen enkel team in de schaduw van Mercedes staan. In die seizoenen won het team elk jaar zowel de coureurs- als de constructeurstitel met opvallend gemak. Verstappen maakte een einde aan dat feestje in 2021 en in het seizoen erna maakte het eens zo overheersende team een opvallende duikeling. Mercedes kreeg de nieuwe regels maar niet in de vingers en bouwde zowel in 2022 en 2023 een auto die vooral leidde tot ontevreden coureurs en schamele resultaten.

Niets is mooier dan een Verstappen die alles op alles moet zetten. Dan komt het beest los en zie je acties die verborgen blijven bij een voorsprong van een halve minuut

Die kant leek het ook op te gaan in 2024, maar met de introductie van een nieuw aerodynamisch pakket aan het begin van de zomer, schijnt opeens de zon. Soms met geluk, zoals in Oostenrijk toen Russell er als derde hond met het been vandoor ging na de crash van Norris en Verstappen. Maar in Engeland was Mercedes echt de sterkste en ook in België won het team op eigen kracht. Het team blonk vooral uit in strategisch vermogen, niet op pure snelheid. Mercedes is gedreven, ervaren en slim en kan daarmee races naar zich toe trekken die bijvoorbeeld McLaren nu nog door zijn vingers zou laten glippen. De seizoenstart van het team was dermate desastreus dat ze totaal geen dreiging vormen in het kampioenschap. Maar waar Verstappen tot een paar maanden geleden alleen een Mercedes zag als hij er eentje op een ronde ging zetten, zijn het nu serieuze concurrenten. De jaren waarin er gelachen kon worden om de gevallen reus lijken voorbij. De reus begint langzaam maar zeker weer op te krabbelen.

In zekere zin is Ferrari ook nog een concurrent, al laat het team sinds de overwinning van Charles Leclerc in Monaco heel veel liggen. Maar, zo heeft ook Mercedes laten zien, een stap in de goede richting kan heel veel verschil maken. Vorig jaar hervond Ferrari zichzelf op Zandvoort, iets wat resulteerde in een sterk einde van het seizoen. Het team zal daar nu ook op hopen. Waar we in ieder geval zeker van kunnen zijn is dat we in Zandvoort een Verstappen te zien krijgen die moet vechten. Ook al zal dat nooit officieel worden toegegeven, vorig jaar kon hij het op halve kracht ook wel aan. Nu moet hij het beste uit zichzelf, de auto en het team halen om te winnen. En ook al is het heerlijk om een Nederlander de Nederlandse Grand Prix te zien winnen, de champagne smaakt toch net wat beter als het erom spande. Niets is mooier dan een Verstappen die alles op alles moet zetten. Dan komt het beest los en zie je acties die verborgen blijven bij een voorsprong van een halve minuut. Wie er ook in de vierde editie van de Dutch Grand Prix wint, het gaat een weekend worden om niet snel te vergeten.