Vuur als moordwapen: pyromanen (waaronder een kind van 9) zaaien dood en verderf 

Brandweerman zet Chili in vuur en vlam

Waar: Chili
Wanneer: 2024
Aantal doden: 137
In Chili zitten ze begin van dit jaar met de handen in het haar. Op meerdere plekken rond de kustplaatsen Viña del Mar en Valparaíso breken branden uit, zo’n beetje tegelijk. En tot overmaat van ramp is het veertig graden én er staat een stevige wind. Ideale omstandigheden voor bosbranden. De brandweermannen kunnen blussen wat ze willen, tegen dit monster kunnen ze niet op. Honderden hectaren bos gaan verloren en hele woonwijken gaan in rook op, er worden steeds meer dodelijke slachtoffers gemeld. Tien, twintig, vijftig, honderd. Het is een ramp die zijn weerga niet kent, een tragedie die president Gabriel Boric doet denken aan 2010. Toen werd zijn land overvallen door een aardbeving, de tsunami die daarop volgde eiste het leven aan meer dan 500 mensen. Zo dodelijk zijn deze branden gelukkig niet, maar dit is wel de grootste ramp die Chili sindsdien is overkomen, vertelt de president.

Maar buiten het aantal dodelijke slachtoffers is er nog een cruciaal verschil: veertien jaar geleden werd het land overvallen door een natuurverschijnsel. Daar lijkt het dit keer in eerste instantie ook op, maar dat blijkt niet het geval. Met deze ramp heeft Moeder Natuur weinig van doen, een brandlustige 22-jarige brandweerman is de vermeende boosdoener.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

De aanklager is ervan overtuigd dat deze Francisco Mondaca de vuren moedwillig heeft aangestoken, ook een ambtenaar van het Chileense bosbeheer, Franco Pinto, wordt verantwoordelijk gehouden. Het duo zit momenteel in de cel. De uiteindelijke schade: 137 doden, liefst 16.000 gewonden en 10.000 zwaar beschadigde huizen. “Er was sprake van kwaadwilligheid bij het veroorzaken van de brand en, op zijn minst, uiteindelijk ook een kwaadwilligheid die resulteerde in dodelijke slachtoffers,” zo verklaart de rechter waarom de twee voor in ieder geval zes maanden moeten brommen.

De collega’s van Mondaca zijn met stomheid geslagen. Zij hebben hem in de anderhalf jaar dat hij actief is bij de brandweer leren kennen als een rustige jongen die maar wat trots is de brandweer te dienen, vertellen ze in de plaatselijke media. Niet voor niets draagt hij zijn uniform op zijn profielfoto op Facebook. Wat heeft hem bezield? De rechtszaak volgt later, maar de aanklagers denken voldoende bewijs te hebben om de twee langdurig op te kunnen sluiten. Het materiaal (vuurwerk) waarmee de branden zijn aangestoken is teruggevonden in de auto van de brandweerman. Zijn kompaan wordt ervan verdacht de misdaad te hebben beraamd. De aanklager stelt dat kan worden bewezen dat de twee hadden afgesproken om de branden te stichten en dat ze de juiste weersomstandigheden hebben afgewacht. Hun motief? Volgens de eerste verklaringen wilden de twee meer werkgelegenheid voor zichzelf creëren om zo een betere boterham te verdienen. De rechtszaak zal meer duidelijk maken, voorlopig moeten Mondaco en Pinto het doen met droog brood.

Suïcidale Japanner neemt 25 onschuldigen mee

Waar: Japan
Wanneer: 2021
Aantal doden: 26
Op de beveiligingscamera’s is duidelijk te zien hoe een man benzine over de vloer giet, dat komt overeen met de verklaringen van de getuigen die het drama in het Japanse Osaka hebben overleefd. Het is half december 2021 als een man met gevulde tassen de vierde verdieping van een psychiatrische kliniek betreedt. Uit zijn bepakking lekt een vloeistof, verklaren aanwezigen. En niet veel later staat de hele verdieping in de hens, ontsnappen is nauwelijks mogelijk, want de vermeende dader heeft zijn actie tot in de puntjes voorbereid.

Uit onderzoek op zijn telefoon blijkt dat hij minstens zes maanden lang alle details heeft uitgewerkt om maar zoveel mogelijk slachtoffers te maken. Zo weet hij dat hij de bovenkant van de twee deuren naar de nooduitgang moet afplakken met tape. Lang hoeft hij niet te zoeken, deze Morio Tanimoto (61) kent de plek op zijn duimpje. Hij kreeg hier vanaf 2017 zelf therapie en zou de plaats delict meer dan honderd keer hebben bezocht. Op diezelfde plek maakt hij deze dag 25 dodelijke slachtoffers. Wie wil ontkomen aan zijn brand, via de lift of nooduitgang, duwt hij eigenhandig terug, ziet de politie op de camerabeelden. De 25 hebben geen schijn van kans, ze sterven allemaal aan koolmonoxidevergiftiging. Wat Tanimoto exact tot zijn daad heeft bewogen zullen de nabestaanden nooit weten, twee weken na die fatale dag sterft hij zelf ook. Hij is nooit meer bij kennis geweest en heeft dus geen enkele vraag meer kunnen beantwoorden.

Uit een reconstructie van de Japanse kranten blijkt dat er een tragisch leven tot einde is gekomen. In 2011 krijgt hij een gevangenisstraf van vier jaar opgelegd, hij heeft zijn bloedeigen zoon proberen te vermoorden. De rechtbank komt tot de conclusie dat Tanimoto bij het steekincident zelf ook om het leven hoopte te komen. Eenmaal uit de bak komt hij nergens meer aan de bak. Ook verzoeken tot een uitkering worden niet gehonoreerd en de therapie slaat kennelijk niet aan. Hij neemt 25 onschuldige Japanners mee in zijn doodswens. De advocaat van de nabestaanden vat hun onrechtvaardige gevoel pakkend samen: “Er zijn geen woorden om de gevoelens van de nabestaanden jegens de verdachte uit te drukken nu hij is overleden zonder zich te verontschuldigen of een gevangenisstraf uit te zitten nadat hij zoveel levens heeft geëist.”

Wraak om animatieplagiaat

Waar: Japan
Wanneer: 2019
Aantal doden: 36
Het zou goed kunnen dat deze brand in Kyoto ter inspiratie diende voor de kliniekbrand van hiervoor in Osaka. Shinji Aoba heeft in 2019 namelijk al laten zien hoe je dat doet, dood en verderf zaaien in een Japans kantoorpand. Animatie is big business in Japan, de liefde komt zelfs terug in de pornovoorkeuren van de Aziaten. Dus wie in dat genre iets geslaagds bedenkt loopt al snel binnen, maar die vlieger gaat niet op voor de dan 41-jarige Aoba. Althans: dat is zijn versie van het verhaal.

Terwijl hij een aanslag pleegt in de studio’s van Kyoto Animation, een grote speler op de markt, schreeuwt hij dat het bedrijf aan de haal is gegaan met zijn creaties. Dat er plagiaat is gepleegd. Tot op de dag van vandaag ontkent het animatiebedrijf dat. Hoe dan ook: in de zomer van 2019 besluit Aoba om wraak te nemen. Bewapend met benzine betreedt hij het kantoorpand en hij besprenkelt de vloer met liefst veertig liter. In no-time heeft Aoba gezorgd voor een dodelijke vlammenzee, 36 mensen komen om en hij maakt ook nog 32 gewonden, inclusief zichzelf. Vrijwel zijn hele lichaam is verbrand, in kritieke toestand ligt hij in het ziekenhuis.

Bewapend met benzine betreedt Shinji Aoba het kantoorpand en besprenkelt de vloer. In no-time heeft hij gezorgd voor een dodelijke vlammenzee, 36 mensen komen om

Dan kun je denken dat de zorg misschien beter kan worden besteed aan anderen, maar dokter Takahiro Ueda zet alles op alles om de dader in leven te houden. Hij is woedend op zijn patiënt en juist daarom voelt hij een enorme verantwoordelijkheid. De nabestaanden hebben recht op een verklaring, daarom mag Aoba er niet zomaar tussenuit knijpen. “Ik wil dat hij tijdens zijn proces de waarheid vertelt,” zegt de arts in 2021 in een Japanse krant. “Ik heb hem in leven kunnen houden, wat zou moeten helpen de waarheid over het incident aan het licht te brengen.”

Het duurt even voordat Aoba fysiek in staat is om zijn verhaal te doen, maar in 2023 is het zover. Of dat nou voor zoveel genoegdoening zorgt bij de nabestaanden is de vraag. Zijn advocaat gooit het erop dat Aoba, die zijn daden heeft bekend, ontoerekeningsvatbaar moet worden verklaard. Daarin gaat de rechter niet mee, die heeft geen enkele clementie met Aoba en vonnist hem begin 2024 ter dood. “Ik ben verantwoordelijk voor wat ik heb gedaan. Ik aanvaard het vonnis,” zegt hij een dag later in zijn tot nu toe enige interview. Toch gaat hij in beroep, al zegt Aoba zijn leven vooral te willen rekken om meer duidelijkheid over de aanslag te kunnen geven. En zodat andere gekrenkte zielen in de toekomst betere hulp kunnen krijgen. “Een persoon zoals ik zou in de maatschappij kunnen verschijnen en een soortgelijke misdaad kunnen veroorzaken als uiteindelijk de grens van het verdragen van moeilijkheden wordt overschreden.” Ruim een half jaar later is de doodstaf nog niet uitgevoerd, maar het lijkt uitstel van executie. 

Dodelijke pyromaan van 9 jaar oud

Waar: Amerika
Wanneer: 2019
Aantal doden: 5
Een fikkie stoken hoort bij de jeugd van ieder gezond kind, maar in het geval van de 9-jarige Kyle Alwood blijft het niet bij een onschuldig vuurtje waar hooguit wat grassprieten sneuvelen. Hij heeft al eerder drie serieuze branden gesticht, maar in het voorjaar van 2019 gaat het pas echt goed mis.

Hij steekt een stoel in de wooncaravan van de familie in brand. De woning in het Amerikaanse Goodfield (Illinois) verandert snel in een vuurzee waaruit alleen hijzelf en zijn moeder weten te ontsnappen. Vijf mensen komen om bij de tragische brand: zijn broertje (2), zusje (1), nichtje (2), oma en stiefvader.

“Ik stond bij het raam en zei tegen mijn kinderen dat het mij speet dat ik hen niet kon redden,” aldus de moeder van de jonge pyromaan tegen CBS News. Ze vertelt ook dat ze zaken als aanstekers en lucifers ver uit de buurt hield van haar zoon en dat hij vlak voor de ramp was gediagnosticeerd met schizofrenie, ADHD en een bipolaire stoornis. Dat moest de rechter wel meenemen. “Iedereen bekijkt hem nu als een monster, maar dat is hij niet. Mensen maken fouten, zoals hij nu. Natuurlijk was het een vreselijke tragedie, maar dat rechtvaardigt nog altijd niet om zijn leven ervoor weg te gooien.”

Je zou denken: die knul is voor altijd genezen van zijn hang naar vuur, maar niets is minder waar. Ook na het fatale drama gaat hij gestaag door met zijn hobby. Als hij in 2021 op bezoek is bij een gezin in Peoria, laat hij het speelgoed links liggen en veroorzaakt wederom een brand. De schuld schuift hij af op het autistische kind in de woning, maar de vijf aanwezigen weten wel beter. Toch pleit de advocaat van de jongen voor vrijspraak voor de moord op zijn familieleden. Die stelt dat het helemaal niet is bewezen dat de toen 9-jarige de boosdoener is, hij kan het dan wel hebben toegegeven tegen zijn moeder, maar hij nam destijds wel vaker onterecht de schuld op zich. En de rokende slachtoffers, is daar al aan gedacht? Zou een brandende sigaret niet de oorzaak van de brand kunnen zijn?

Een fikkie stoken hoort bij de jeugd van ieder gezond kind, maar in het geval van de 9-jarige Kyle Alwood blijft het niet bij een onschuldig vuurtje

In de rechtbank hebben ze weleens een betere verdediging aan het werk gezien, daar willen ze de nu 14-jarige berechten als een volwassene. Zijn berekenende manier van verklaren en ontkennen duidt erop dat hij weldegelijk besefte welke risico’s hij nam. Zijn lot is nog onduidelijk, de onderzoeken rond de psychische gesteldheid van de jongen lopen nog. Maar de kans dat hij op termijn zijn bed bij zijn opa en oma, waar hij tegenwoordig woont, moet inruilen voor een gevangenisbed is groot. 

Eén moord verdoezelen leidt tot 76-voudige moord

Waar: Zuid-Afrika
Wanneer: 2023
Aantal doden: 76
Een half jaar na de dramatische flatbrand in Johannesburg heeft de politie nog altijd geen verdachte in het vizier. De brand, die vorig jaar 76 mensen fataal werd, is aangestoken, dat is duidelijk. Maar door wie? Als de onderzoekscommissie zonder veel fiducie een rondje maakt langs de bewoners, is de zaak plots opgelost. Een 29-jarige man kan blijkbaar niet langer leven met wat hij heeft aangericht en uit het niets bekent hij de brand te hebben aangestoken. Dat deed hij met een reden.

Officieel woont er niemand meer in de flat, aan de voorzieningen doet de gemeente Johannesburg dan ook niets. Toch huizen er honderden Zuid-Afrikanen in het gebouw, het is gekaapt door criminele bendes die de appartementen weer doorverhuren. De bewoners maken gebruik van illegale water- en elektriciteitsaansluitingen, daarnaast is het gebouw een broeinest van drugs- en wapenhandel en wordt er nogal eens een crimineel conflict beslecht.

Vanwege de dramatische faciliteiten in het gebouw kunnen de bewoners geen kant op. Veel mensen springen vanaf hoge verdiepingen naar beneden, daarom vallen er naast 76 doden ook nog 86 gewonden.

Daar is ook de 29-jarige brandstichter mee bezig, vlak voordat hij zijn eigen flat in lichterlaaie zet. De man is drugsverslaafd, op bevel van zijn dealer moet hij een moord plegen. In de kelder van het pand klaart hij de klus, om sporen uit te wissen overgiet hij het lijk met benzine om er vervolgens een vuurtje bij te houden. In theorie had het misschien kunnen werken, in de praktijk zorgt hij voor een ongekende ramp. Vanwege de dramatische faciliteiten in het gebouw kunnen de bewoners geen kant op. De nooduitgangen zitten op slot, op andere vluchtroutes liggen vuilnis of andere spullen in de weg. Veel mensen springen vanaf hoge verdiepingen naar beneden, daarom vallen er naast 76 doden ook nog 86 gewonden. Ook het stadsbestuur wordt verantwoordelijk gehouden. Iedereen wist van de situatie in de flat, als het er niet zo’n zooitje was zouden er nooit zoveel slachtoffers zijn gevallen. De 29-jarige moet nog worden berecht, dat hij ooit nog op vrije voeten komt lijkt onwaarschijnlijk.

Dodelijk wraakplan, op de verkeerde

Waar: Amerika
Wanneer: 2020
Aantal doden: 5
Had Kevin Bui zijn wapen maar alvast gehad, dan was hij nu nooit beroofd. Maar dat zul je altijd zien: onderweg naar de winkel wordt hij bestolen. De zestienjarige uit het Amerikaanse Denver heeft zijn telefoon, schoenen en geld moeten inleveren. Kevin kan natuurlijk naar de politie stappen, maar hij besluit de zaak zelf op te lossen. Is een fluitje van een cent: thuis op zijn computer tikt ie even ‘Find My iPhone’ in en zo weet hij gelijk wie hem heeft bestolen. Zijn wraak zal zoet zijn! Met twee vrienden, Gavin Seymour (16) en Dillon Siebert (14), smeedt hij via Snapchat een plan. Eieren en stinkbommen gooien? Hun auto verbouwen? De opties worden besproken, maar vallen af. Nee, de dief moet een hardere les worden geleerd.

Midden in de nacht sluipen ze naar de woning, breken in en gieten liters benzine in het huis. De daaropvolgende brand is dodelijk voor vijf slachtoffers. De vader (29), moeder (23), dochter (1), tante (25) en haar dochter (6 maanden) van de Senegalese familie komen om het leven. Drie familieleden weten naar beneden te springen. Dat zorgt voor flinke botbreuken, maar ze overleven het wel. Wie doet nou zoiets?

Maandenlang ontbreekt ieder spoor naar de daders. Er zijn wel beelden waarop ze met gezichtsbedekkende maskers in de buurt van de plaats delict zijn, maar de politie heeft geen idee wie het zijn of in welke hoek moet worden gezocht. Google moet een handje helpen. Zit het bedrijf niet op te wachten, maar na een rechtszaak worden de mensen achter de zoekmachine gedwongen om de politie van Denver te helpen. De gegevens van iedereen die vijftien dagen vóór de brand op het adres hebben gezocht, worden overgedragen. Zo komen de drie jongeren in beeld. Ze blijken online al wekenlang op een wraakplan te hebben gebroed, daarnaast duiken camerabeelden op van de feestwinkel waar ze hun maskers kochten. Ook hun zoekgedrag na de moord duidt op hun schuld.

Er wordt al voorzichtig opgezocht welke straffen boven hun hoofd hangen na de ontmaskering. En die blijken fors, tegen de inmiddels twintigjarige Kevin is 60 jaar geëist, Gavin is al veroordeeld tot 40 jaar cel en Dillon tot 10 jaar. Het aandeel van die laatste was iets kleiner en bovendien was hij pas veertien toen hij de misdaad pleegde. Extra wrang: al een dag na de aanslag beseft Kevin dat hij de verkeerde te pakken had. Ook uit alle politieonderzoeken blijkt uit niets dat een van de slachtoffers zijn spullen heeft gestolen.

Brandweerman uit Laren stookt zelf vuurtjes

In veel branches is het helemaal prima om je eigen werk te creëren, maar die vlieger gaat natuurlijk niet op voor brandweermannen. Niet in Chili en ook niet in Nederland. Dat had Peter K. vast ook wel begrepen, maar zijn drang naar vuur was vermoedelijk niet te beteugelen. Zijn creaties zijn dan niet zo dodelijk als die van soortgenoten in dit verhaal, maar volgens de rechter is het niet minder dan een wonder dat K. geen dodelijke slachtoffers heeft gemaakt. Woningen, auto’s, bossen; niets is veilig voor de brandlust van K. De rechter legt hem in 2013 dan ook een forse celstraf op: elf jaar moet de ‘Gooise Pyromaan’ brommen. Minimaal elf branden zijn door K. aangestoken en dan zijn er nog een paar waarvan hij ook wordt verdacht, maar waar te weinig bewijs voor is.

Zo zijn er sterke vermoedens dat hij het volledige affikken van een houtzagerij op zijn conto heeft, de brand sloeg ook nog over naar de naastgelegen bibliotheek. Maar daarvoor gaat hij dus vrijuit. K. heeft zijn daden bekend, maar trekt zijn keutel later weer in. Zijn verhaal zou zijn ‘verzonnen’, afgedwongen door rechercheurs die hem onder druk hadden gezet. Daar bleek niets van tijdens de verhoren die in de rechtbank werden getoond. Elf jaar cel krijg je niet zomaar, maar de maatschappij moest volgens de rechtbank beschermd worden voor deze man. Bovendien heeft K. ‘een schrijnend gebrek aan respect voor zijn medemens’. Terwijl hij zelf zegt altijd locaties te hebben uitgezocht waar geen mensen aanwezig waren. De rechter weet zeker dat hij ook de woning van een aanwezig gezin heeft aangestoken, alleen doordat het vuur op tijd werd opgemerkt vielen er geen slachtoffers. Hij heeft zijn woonplaats, Laren, en omgeving jarenlang geteisterd met woeste vuurzeeën, die hij als lid van de vrijwillige brandweer in sommige gevallen zelf stond te blussen. Het is een krankzinnig tafereel, maar in hoger beroep, in 2016, krijgt hij toch strafkorting. Bij niet iedere brand kon het gevaar voor de medemens worden bewezen, daarom was acht jaar celstraf ook wel genoeg.